ترنا بازی آئین فراموش شده کردستان در ماه مبارک رمضان

به گزارش خبرنگار مهر، در گذشته ای نه چندان دور انجام بازی ترنا یکی از بازی های لاینفک زندگی مردمان شهر سنندج به خصوص جوانان و به ویژه در ایام ماه مبارک رمضان بود.

بازی که در حال حاضر حتی نامی هم از آن نمانده و به دست فراموشی سپرده شد و امروز تماشای تلویزیون و بازی های دیجیتال و بی احساس جای آن را گرفته و دیگر نسل امروز حتی اسم بازی را هم نشنیده اند.

ترنا بازی معمولا در سنندج بعد از انجام نماز عشاء و خواندن نماز تراویح انجام می شد و محل آنجام آن هم قهوه خانه های سطح شهر بود که در حال حاضر نامی از آن قهوه خانه ها نیز باقی نیست.

در آن زمان بعد از انجام فریضه الهی بزرگان با اهل خانواده به شب نشینی می رفتند و اگر هم تابستان بود چندین خانواده با هم به یکی از پارک های شهر رفته و جوانان محل هم راهی قهوه خانه ها شده و بساط بازی ترنا را فراهم می کردند.

این بازی که از ساعت 10 شب آغاز می شد گاهی تا قبل از سحر هم ادامه می یافت و بعد از اتمام آن همه راهی خانه های خود می شدند.

ترنا عبارت بود از یک قطعه پارچه دراز و شلاق مانند که با انداختن قاپ یا کبریت اشخاصی که در گرداگرد قهوه خانه نشسته بودند با انداختن کبریت یکی از آنها به عنوان شاه انتخاب می شد و یکی هم به عنوان وزیر.

شاه بر صندلی که به عنوان صندلی شاهانه تعبیه شده بود تکیه می زد و وزیر هم پارچه یا ترنا را به دست می گرفت شاه دستور می داد و یکی را از میان جمعیت بلند کرده و به وسط قهوه خانه می آورد ونفر انتخاب شده خم می شد سپس دست های خود را باز کرده و و کف دست خود را نشان می داد.

در این هنگام شاه می گفت: که ای وزیر "چون این آدم امروز دست خود را نشسته ده ترنا بنواز" خنده جمعیت بلند می شد و وزیر مشغول زدن می شد و بعد از سه الی چهار ضربه شاه می گفت ای وزیر بس است، بقیه را بخشیدیم و یک دور چای شیرین جریمه این متهم است.

در این هنگام که قهوچی که از خدا می خواست به تعداد افراد حاضر در قهوه خانه چای ریخته و به حساب متهم بی گناه جلوی افراد می گذاشت.

این جماعت همه در نهایت دوستی و رفاقت در کنار هم بوده و تهمت دست نشستن هم دروغی بود برای خنداندن مردم.

بعضی از جوانان محل در انجام این بازی مشهور و خبره بودند به طوری که در بعضی از قهوه خانه های شهر سنندج جای برای نشستن نبود و چون از این قهوه خانه به قهوه خانه دیگر می رفتند خیل افراد و جوانان نیز همراه او می رفتند و بساط بازی ترنا پهن می شد.

در بیشتر مواقع و پس از انداختن کبریت آدم کم رو و کم سن سالی به عنوان شاه یا وزیر انتخاب می شد و چون خود را لایق نمی دانست مقام خود را به بزگتر حاضر در جلسه یا کسی که در ترنا بازی و خنداندن مردم تبحر داشت تفویض می نمود.

گاهی اوقات اتفاق می افتاد که آدمی کچل ولی پر رو شاه می شد و بر مسند پادشاهی تکیه می زد و آنوقت بود که صدای خنده گوش فلک را کر می کرد و کچل خان هم به صغیر و کبیر رحم نکرده و دستور ترنا زدن به تمامی حاضران در قهوه خانه حتی اندک پیرمردان را هم صادر می کرد.

طبیعی بود که بعضی اوقات وقتی که بازی به اوج خود می رسید شاه دستور می داد تا متهم بی چاره از مغازه های اطراف نسبت به تهیه آجیل و شیرینی اقدام کند و حاضران را مهمان نماید.

و این بود که بعضی اوقات افراد حاضر در قهوه خانه ها آنقدر محو بازی و خنده بودند که حتی تا صبح زود و قبل از سحری مشغول بازی ترنا بودن و بعد از شنیدن اوراد صبح که در زبان کردی به آن "صلات" می گویند هر کس راهی خانه خود شده و بازی ترنا تا روز بعد به کلی تعطیل می شد.

امروز حتی نامی هم از قهوه خانه میدان انقلاب نمانده چه برسد به انجام بازی های محلی در آن. اما به هر حال این بازی محلی و سنتی نمادی بود از همدلی ، میهمان نوازی و پر کردن اوقات فراغت به صورت سالم.