به گزارش خبرنگار مهر، ایده نوشتن درباره خود به منظور خلق آینه‌ای که مردم در آن به انسان بودن خود پی ببرند، همیشه وجود نداشت، بلکه باید ابداع می‌شد. خلاف بسیاری از ابداعات فرهنگی می‌توان آن را تنها به یک فرد نسبت داد: میشل اکم دو مونتنی نجیب‌زاده، دولتمرد و شراب‌سازی که در سال 1533 تا 1592 در منطقه پریگور در جنوب غربی فرانسه زندگی می‌کرد. مونتنی این ایده را صرفا با انجام دادن آن ابداع کرد. او خلاف بسیاری از شرح‌حال نویسان زمان خود، شرح حال خود را به منظور ثبت موفقیت‌ها و دستاوردهای خود ننوشت. همچنین برای ثبت صحت نوشته‌های خود اتفاقات تاریخی را به شهادت نگرفت، هرچند می‌توانست این کار را انجام دهد.
مونتنی کتاب خود را در سال‌هایی نوشت که جنگ‌های مذهبی و داخلی کشورش را به نابودی کشید. او که متعلق به نسلی محروم از ایدئالیسم امیدبخشی بود که هم‌عصران پدرش از آن بهره‌مند بودند، با تمرکز بر زندگی خصوصی‌اش خود را با بدبختی‌های جامعه وفق داد. او از آشوب جست، مقام خود را حفظ کرد، در مقام قاضی بخش به پرونده‌های دادگاهی رسیدگی کرد و همچون بردبارترین شهردار تاریخ «بوردو» آن‌جا را اداره کرد. او در این مدت به نوشتن قطعاتی کاوشگرانه و آزاد مشغول بود که به آن‌ها عناوین ساده‌ای می‌داد. او در مجموع 107 مقاله نوشت؛ برخی شامل یک یا دو صفحه‌اند، برخی دیگر بسیار طولانی‌تر.
نوشته‌های مونتنی نشان می‌دهند که او وقتی قلم به دست می‌گرفت درباره تجارب و حالات ذهنی‌اش درست همان‌طور که اتفاق افتاده بودند، می‌نوشت. او این تجارب را مبنای پرسش‌های خود و در راس آن‌ها سئوالی قرار داد که او را به مانند بسیاری از هم‌عصرانش مجذوب خود ساخته بود. شاید این جمله از لحاظ دستوری در زبان انگلیسی صحیح نباشد، ولی می‌توان آن را در سه کلمه ساده بیان کرد: «چطور زندگی کنیم؟»
«سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: نگران مرگ نباشید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: توجه کنید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: متولد شوید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: زیاد مطالعه کنید، غالب آن‌چه را می‌خوانید فراموش کنید و کندذهن باشید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: از عشق و فقدان جان سالم به در ببرید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: از ترفندهای کوچک استفاده کنید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: همه‌چیز را زیر سئوال ببرید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: در پستوی مغازه اتاقی خصوصی داشته باشید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: صمیمی باشید و با دیگران زندگی کنید» و «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: از خواب عادت بیدار شوید» 10 بخش اول این کتاب هستند.
10 بخش دوم کتاب هم به ترتیب عبارت‌اند از:
«سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: با میانه‌روی زندگی کنید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: پاسدار انسانیتتان باشید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: کاری کنید که هیچ کس قبلا نکرده است»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: دنیا را ببینید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: کارتان را خوب انجام دهید ولی نه زیاد خوب»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: فقط بر حسب اتفاق فلسفه‌ورزی کنید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: در همه چیز تامل کنید؛ حسرت هیچ‌چیز را نخورید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: خود را رها کنید»، «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: عادی و ناکامل باشید» و «سئوال: چطور زندگی کنیم؟ جواب: بگذارید زندگی جواب خود باشد».
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
تسوایک ویژگی‌های بسیار رواقی‌مآبانه مونتنی را گزینش کرد و به این ترتیب، به روش مطالعه آثار او در قرن شانزدهم بازگشت. و آخرین فقره این فهرست، آزادی مورد نظر تسوایک بود که مستقیما به سنکا بازمی‌گشت. تسوایک که به دام افسردگی گرفتار شده بود شکل نهایی هجرت درونی را برگزید. او در روز 23 فوریه سال 1942 خود را با داروی ویرونال کشت؛ همسرش هم مرگ در کنار او را انتخاب کرد. تسوایک در پیام وداع خود، قدردانی‌اش را از کشور برزیل، «این سرزمین فوق‌العاده» که چنان مهمان‌نوازانه از او استقبال کرده بود، ابراز کرد و در پایان نوشت: «به همه دوستانم ادای احترام می‌کنم! باشد که پس از این شب طولانی شاهد طلوع خورشید باشند! و من، که چنان بی‌قرارم، پیش از همه می‌روم.»
به نظر می‌رسید که ارزش حقیقی مونتنی را تنها در اوج فشار می‌توان دریافت ـ و خود تسوایک هم آن را همین‌گونه دریافت. برای دریافتن او باید به نقطه‌ای رسید که چیزی برای دفاع کردن باقی نمانده باشد جز «من» عریان ما: وجود محض انسان.
فقط کسی که در دورانی زندگی کرده باشد که جنگ، قدرت و مکاتب مستبدانه زندگی و آن جوهر ارزشمند، یعنی آزادی فردی‌اش، را مورد تهدید قرار داده باشد ـ فقط او می‌داند که چقدر شهامت و چه میزان صداقت و عزم برای حفظ خویشتن درونی خود در چنین دوران جنون‌آمیزی نیاز است.
اگر او از لئونارد وولف این قول را می‌شنید که تصور مونتنی از «من»های در هم تنیده همان جوهر تمدن است با او هم‌عقیده می‌شد. پس از سپری شدن دوران وحشت و به پایان رسیدن جنگ، این «من»های در هم تنیده مبنایی برای پایه‌ریزی آینده آماده می‌ساخت ـ هر چند که تسوایک تا آن زمان دوام نیاورد.
این کتاب با 504 صفحه مصور، شمارگان هزار و 500 نسخه و قیمت 25 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما