به گزارش خبرنگار مهر، انتشارات فرهامه به تازگی یکی از کتاب‌های مجموعه «مردم شناسی و فولکلور» خود را با عنوان «مردم گیاه: گیاهان آیینی در فرهنگ و فولکلور ایران» روانه بازار کتاب کرده است.
دلیل نامگذاری این کتاب به مردم گیاه این است که مردم گیاه یا مهرگیاه از گیاهان اسطوره‌ای است که باور به پیدایش انسان از آن و خاصیت مهرزایی و عشق‌آفرینی‌اش پدیده‌ای جهان‌شمول است. در اعصار مختلف مردم برای این گیاه قدرت‌های جادویی، خطرناک و مرموز قائل بوده‌اند. البته شکل هرمافرودیتی و خواص شیمیایی آن در پیدایش این اسطوره‌ها نقش داشته، زیرا این گیاه به سان انسانی آویخته با ریشه قهوه‌ای رنگ، بدبو، تهوع‌آور با طعمی زننده است و تا حد مرگ اثر تخدیرکنندگی دارد. باورهای اسطوره‌ای و افسانه‌ای پیرامون مهرگیاه از شرق تا غرب رواج دارد، به طوری‌که آن را از مشهورترین گیاهان فولکلورساز درجهان دانسته‌اند.
منابع پژوهشی و تاریخی که این کتاب به مدد آن‌ها نوشته شده است، 3 دسته هستند. اول آثار باستانی و مکتوبات عتیق مانند کتاب‌های مقدس و برخی گزارش‌های مورخان، فیلسوفان، طبیعی‌دانان و اطبای پیشین. منابع دیگر کتاب‌های تاریخی‌اند که کتب معدود به جا مانده از زبان‌های ایرانی باستان هستند. دسه سوم هم مونوگرافی‌ها و گزارش‌های متعدد هستند که هسته محوری داده‌های میدانی کتاب را شکل داده‌اند.
پیمان متین نویسنده این کتاب، دارای دکترای پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و دکترای انسان‌شناسی از دانشگاه دولتی ایروان است. او به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، کردی کرمانجی و ترکی استانبولی آشناست و تا به حال بالغ بر 18 کتاب را تالیف یا به فارسی ترجمه کرده است.
کتاب «مردم گیاه: گیاهان آیینی در فرهنگ و فولکلور ایران» دارای 5 فصل اصلی است که عناوین‌شان به ترتیب عبارت است از: «گیاهان مقدس و پرستشی»، «گیاهان اسطوره‌ای»، «نمادپردازی با گیاهان»، «گیاهان آیینی» و «گیاهان جادویی».
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
... بلافاصله تا قبل از اینکه، به اصطلاح، بدنش سرد شود باید بر دست‌ها و پاهای فرد متوفی حنا می‌بستند. از سوی دیگر، خویشاوندان متوفی دست‌کم تا چهل‌روز پس از مرگ متوفی، هرگز بر دست و پای خود حنا نمی‌بستند و خود را نمی‌آراستند. حتی در شهرهای ملایر و نهاوند و اراک، تا چهل‌روز فقط پیراهن سیاه بر تن می‌کنند تا آنکه پس از مراسم چهلم و طی تشریفاتی به نام «سیاه‌برداران» لباس سیاه را از تن در آوردند.
به غیر از مراسم سور و سوگ، در سال‌های اخیر ما با کاربرد نوینی از حنا گرفتن در مرحله‌ای خاص از زندگی برخی افراد روبه‌رو شدیم. چنان‌که طی 8 سال جنگ میان ایران و عراق، پیش از شروع عملیات جنگی، سربازان و فرماندهانشان، که به شهادت به عنوان برترین سبک از خودگذشتگی و رفتن به جهان دیگر اعتقاد راسخ داشتند، سر و روی و دست و پای خود را حنا می‌بستند و سپس آماده رزم و شهادت می‌شدند؛ زیرا باور داشتند در صورتی که شهید شوند در جبهه امکان غسل و شستشو و آراستگی وجود ندارد و چه بهتر که پیش از جنگ، خود مقدمات مرگ را مهیا سازند و با لباس رزم جهان را ترک گویند.
این کتاب با 260 صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت 12 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما