به گزارش خبرنگار مهر، فقری که در تار و پود خانواده ها تنیده است، قصه تلخی می آفریند به نام کودکان کار و خیابان! فروش گل، سی دی، وزن کشی، تکدی گری و هزاران شغل کاذب از جمله کارهایی است که توسط کودکان کم سن وسالی انجام می شود که سماجتشان گاهی عابران را عصبی می کند.
به گزارش خبرنگار مهر، کودکان کار به یک معضل جدی مخصوصا در کلانشهرها تبدیل شده اند و معلوم نیست که گره کور این معضل به دست چه کسی قرار است باز شود؟ به دست شهرداری، بهزیستی، نهادهای قانونگذار، اداره کار یا هیچ کدام؟
البته شهرداری یا بهزیستی تنها می توانند به وضعیت کودکانی که در خیابان ها هستند رسیدگی کنند. کودکانی که شرایط سخت کاری را به صورت غیرمجاز در کارگاه های صنعتی تحمل می کنند و از دیده ها پنهان هستند نیاز به قوانین دقیق و منسجم برای جلوگیری از کار کودک دارند که فعلا با شرایط اقتصادی نامساعدی که در کشور حاکم هست امری دور از دسترس به نظر می آید.
محمد، پسر ۱۶ ساله ای است که در یکی از خیابان های اراک اسفند دود می کند. از زندگیش که صحبت می کند پر از کار و کار و کار است؛ انسان تعجب می کند که چگونه بعضی ها کار می کنند و هیچ چیز ندارند و بعضی ها کار نمی کنند و همه چیز دارند.
محمد زندگی خود را اینگونه شرح می دهد: در دوران کودکی به همراه پدر و سایر برادرن از سیستان و بلوچستان برای یافتن شغلی مناسب و رهایی از بیکاری تن به مهاجرت داده و رهسپار اراک شدیم.
محمد، اسفنددودکن چهارراه ها: فقر، کار مرا از من گرفت
وی ادامه می دهد: زندگی در اراک هم شغل دندان گیری برای ما نبود؛ مدتی با موتور سه چرخه زباله جمع می کردیم؛ اما بیمه و گواهی نامه نداشتم و پس از مدتی شهرداری موتور را گرفت و به علت فقر توان آزادسازی موتور را نداشتم.
محمد بیان می کند: پس ازآن حدود یک سال در کارگاه ذغالدانی با توافق مبلغ اندکی به عنوان دستمزد به تفکیک زباله ها مشغول شدم؛ اما متاسفانه صاحب کارگاه پس از مدتی بدون هیچ پرداختی بابت دستمزد اخراجم کرد.
محمد از آرزوهایش می گوید: بزرگترین آروزی من راه اندازی یک صافکاری در حاشیه شهر است و امیدوارم پدرم هرچه زود تر مرا به یک صافکار تحویل دهد تا مهارتی بیاموزم و بتوانم کارم را شروع کنم.
در مورد گذران روزهای زندگی بیان می کند: اکنون صبح ها در چهارراه ها اسفند دود می کنم و عصرها با دوستانم در خیابان ها گشتی می زنم؛ اما به مدرسه نمی روم، حتی سواد خواندن و نوشتن هم ندارم چون تحصیل کردن من برای خانواده ام اهمیتی ندارد.
محمد از درآمد تکدی گری راضی است روزی دوساعت کار ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان نصیبش می کند و مشکل کار همینجاست، این درآمد نسبتا خوب است که خانواده را حریصتر می کند تا محمد را به جای تحصیل یا حداقل فرستادن به صافکاری روانه خیابان ها کنند تا پولی به دست آورد.
اگر مردم به این باور برسند که کمک های آن ها باعث می شود که محمد از آینده ای که برای خودش متصور است دور شود؛ از ترحم بیجا دست خواهد کشید. پول هایی که به محمد و امثال وی داده می شود منزلت آنها را کاهش می دهد و آنها از شغل های بهتری که می توانند داشته باشد باز میدارد.
وظایف بهزیستی در قبال کودکان کار
معاون امور اجتماعی بهزیستی ضمن تاکید به تفاوت های کودکان کار و کودکان خیابان گفت: کودک خیابانی به کودکی گفته می شود که والدین و سرپناه ندارد و تمام زندگیش در خیابان سپری می شود و خوشبختانه طبق این تعریف ما هیچ کودک خیابانی در اراک نداریم؛ اگر هم داشته باشیم سریعا تحت پوشش بهزیستی قرار می گیرد.
آذردخت متا بیان کرد: کودک کار به کودکانی گفته می شود که علی رغم وجود خانواده به دلیل فقر مجبور به کار در شرایط سخت می شوند.
وی ادامه داد: تلاش سازمان بهزیستی بر این است که این کودکان را شناسایی کند و تاکنون هم نسبتا موفق بوده برای این کودکان کلاس های مهارت های زندگی، آموزش فنی و حرفه ای و مهارت آموزی و همچنین حل مشکلات خیابانی برگزار برپا کند.
معاون امور اجتماعی بهزیستی گفت: همچنین به کودکان کار پول توجیبی ماهیانه و هزینه تحصیلی تعلق می گیرد و اگر نیاز به درمان داشته باشند، خدمات درمانی هم به آنان ارائه می شود.
همتا در واکنش به گفته برخی از این کودکان که مدعی بودند هر از چندگاهی بهزیستی به جمع آوری آنان اقدام می کند، گفت: بهزیستی ضابط قضایی نیست و قصد ندارد با این کودکان برخورد کند؛ اما بعضی از آنها هم از خدمات بهزیستی استفاده می کنند و هم به تکدی گری یا سایر مشاغل کاذبی که به آن مشغول هستند ادامه می دهند که در این گونه موارد به آنها تذکر داده می شود.
معاون امور اجتماعی بهزیستی اظهار کرد: در فرهنگ ما از قدیم الایام کار کودکان در فصل تابستان و زمان های بیکاری مرسوم بوده است؛ اما کاری سبک متناسب با شرایط جسمی و روحی کودک که منزلت کودک نیز حفظ و با کسب مهارتی، آینده کودک تضمین شود.
مردم به کودکان کار کمک نکنند
وی ادامه داد: در برخی مواقع ما سعی می کنیم برای کودک و حتی گاهی برای خانواده اش کاریابی کنیم تا به دلیل فقر هیچ کودکی روانه خیابان ها نشود؛ حضور نداشتن کودک در کف خیابان از مهمترین شروط پیدا کردن کار برای خانواده است؛ اما متاسفانه به دلیل درآمد خوبی که نصیب این کودکان می شود، شاهد هستیم که بعضی از آنها هنوز هم به تکدی گری ادامه می دهند.
همتا در آخر از مردم خواست که به هیچ عنوان به این کودکان کمک نکنند تا از کسب در آمد در خیابان ها ناامید شده و به مشاغل مولد روی آورند و هرجا که کودکی را دیدند که تکدی گری می کرد با اورژانش اجتماعی به شماره ۱۲۳ تماس بگیرند تا بهزیستی به سامان دادن این کودکان بپردازد.
گزارش از: لیلا حمزه خیرآبادی
