به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید محمد بهشتی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان این مطلب در نشست هم اندیشی پیرامون اکوسیستم دانش بنیان میراث فرهنگی و گردشگری به گسترش صنایع خلاقه در سطح جهان اشاره کرد و درباره افزوده شدن میراث فرهنگی به عنوان یکی از شاخه های این مقوله گفت: وقتی در حوزه های مختلف از سایر کشورها صحبت می شود اغلب آنها را با توجه به میزان پیشرفت، زمان شروع حرکت در عرصه های گوناگون و شرایط و پشتیبانی های کلان دولت هایشان، از نظر موفقیت رده بندی می کنیم.
بهشتی با اشاره به این نکته که ایران از ابتدا و تا ۱۵۰ سال پیش همواره سهم بسیار مهم و قابل توجهی در عرصه میراث بشری اعم از طب و هنر داشته است، گفت: این در حالی است که سهم ایران در میراث بشری دوران معاصر بسیار اندک است و امروزه دنیا بی نیاز از ما به مسیر خود ادامه می دهد و احساس نمی کند که نیازی به ما دارد.
وی افزود: این در حالی است که دنیا به ما نیاز دارد و کارهایی هست که فقط از عهده ما بر می آید، کارهایی که در طول تاریخ بشر فقط از ما بر می آمده است.
او در ادامه توضیح داد: اگر ما معتقد باشیم که هر کسی باید در تمدن بشری نقشی ایفا کند نقش ایران در این نمایشنامه زمین مانده است و از ۱۵۰ سال پیش این نمایشنامه بدون این نقش که فقط ما می توانیم ایفا کنیم، در حال اجراست..
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه با ارائه چند مثال گفت: ما یک قلمروی فرهنگی داریم که بخشی از آن امروزه تحت عنوان ایران است و چیزی نیز به نام جهان ایران وجود دارد که همه گیاهان و حیوانات اهلی شده، در این جهان ایرانی اهلی شده اند.
او در توضیح علت اهلی شدن گیاهان و حیوانات در جهان ایرانی گفت: نقطه آغاز همه چیزهایی که در این جهان موکول بوده به این که چیزی را از قوه به فعل در آوریم، در اینجاست، به طور مثال در فناوری کهن نقطه آغاز استحصال فلز همین جهان ایرانی است.
او بزرگترین تولید ایرانی ها در طول تاریخ را شعر دانست و در تعریف آن گفت: شعر، معنا و حقیقتی است که ما توانسته ایم از پس پرده بیرون بیاوریم، به عبارت دیگر شعر همان از قوه به فعل درآوردن است و به همین دلیل بزرگترین تولید ما شعر و شاعر است.
او افزود: منظور از شاعر فقط مفهوم متعارف با مصادیقی مانند سعدی، فردوسی و حافظ نیست، بلکه ما در همه کارهایمان شاعر بودیم و هستیم به طور مثال ما وقتی غذا می پزیم هم شاعر هستیم و در واقع شعر غذا را می سراییم یا زمانی که پلی می سازیم، شعر پل را می سراییم.
مسجد شیخ لطف الله، شعر مسجد است
او به وجود مسجد در همه سرزمین های اسلامی اشاره کرد و گفت: با این حال مسجد شیخ لطف الله فقط یک مسجد نیست بلکه شعر مسجد است که سروده شده است.
وی افزود: دامنه شاعری در ایران بسیار بیشتر از دیوان حافظ و سعدی است و در واقع چیزی در زندگی ایرانی ها وجود ندارد که در مورد آن شاعری نکنند.
وی افزود: ما از ۱۵۰ سال پیش فکر می کنیم باید شبیه کس دیگری باشیم و از شاعری خود شرمسار و خجالت زده هستیم و به همین دلیل سعی می کنیم شبیه سایر کشورها شویم.
او اظهار داشت: این در حالی است که برای دستیابی به خواسته هایمان باید در ابتدا شبیه خودمان باشیم چرا که برای شبیه خودمان شدن نیازی به زحمت زیاد نیست فقط باید روبروی آینه بایستیم و به توانایی های خودمان توجه کنیم.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به موفقیت سینمای ایران در جهان گفت: یکی از مهمترین خصوصیات سینمای ایران این است که شبیه سینمای جای دیگری نیست و ما در این عرصه تلاش نکرده ایم، شبیه سایر نقاط جهان باشیم و به همین دلیل موفق بوده ایم.
او تصریح کرد: این در حالی است که سینمای ایران در شرایط جنگ و در اندازه بسیار کوچک متولد شد اما توانست دنیا را بگیرد.
گلاب قمصر و پژواک جهانی
او با اشاره به گلاب قمصر کاشان، آن را یک واحد کوچک اقتصادی با پژواک جهانی عنوان کرد و گفت: یک دنیاست و یک گلاب قمصر و حتی کعبه را هم با این گلاب می شویند.
وی افزود: ما از ۱۵۰ سال پیش در بسیاری از عرصه ها تلاش می کنیم آنچه دیگران انجام داده و اختراع کرده اند را بار دیگر انجام دهیم چون به بنیه درونی خود توجهی نمی کنیم.
بهشتی گفت: باید از افراد در حوزه میراث فرهنگی توقع داشت دیگران را متوجه نقش منحصر به فردی کنند که ایرانی ها می توانند در زمینه صنایع خلاق داشته باشند.
او با تاکید بر این که ما باید متوجه سهم خودمان در این حوزه شویم، گفت: ایرانی ها باید شعر آی تی را در دنیا بسرایند.
وی با اشاره به تهیه اطلس گویش کشور در زمان ریاست خود در سازمان میراث فرهنگی وقت گفت: با توجه به بررسی های انجام شده حدود ۲۰ تا ۶۰ زبان و حدود ۷۰ هزار گویش در کشور تخمین زده شد و به اعتقاد متخصصان، تهیه این اطلس و انتشار کتاب های مستند سازی شده از گویش های محلی که کمک می کرد با سنجیدن شاخص گویش اقوام مختلفی که در سراسر کشور در کنار هم زندگی می کنند، به نسبت همگرایی یا واگرایی آنها پی ببریم.
او افزود: به طور مثال با این بررسی ها می توان متوجه شد که آیا زابلی ها در استان گلستان با نسبت واگرایی با مردم محلی زندگی می کنند یا همگرا هستند و با آنها ازدواج کرده و رفت و آمد و معامله دارند.
بهشتی در ادامه با اشاره به استفاده از نوآوری های نوین و کامپیوتر برای دستیابی و استخراج این نتایج از بررسی های موجود گفت: در آن زمان یک گروه خلاقانه ای راه انداختیم و افراد شجاع و کنجکاوی در کنار متخصصان چند سال کار کردند و براساس اطلاعات نقطه ای از ایران خروجی هایی گرفتند.
او افزود: وقتی نتایج کار گروه خلاقانه در قالب یک مقاله به همایشی در ژاپن با عنوان راه ابریشم دیجیتالی برای سنجش توان کشورهای جاده ابریشم عرضه شد، برگزار کننده های همایش اذعان کردند ژاپنی ها یقه سفید پروژه هستند و می توانند آن را سازماندهی کنند.
بهشتی گفت: ژاپنی ها معتقد بودند در حالی که بیشتر کشورهایی که در این مسیر قرار دارند یقه آبی هستند و می توانند کارهای یدی پروژه را انجام دهند، ایران می تواند یقه طلایی پروژه باشد.
او با تاکید بر این که نقش ایران در صنایع خلاقه، نقش یقه طلایی است، گفت: اگر قرار باشد ما نقش یقه آبی یا یقه سفید را ایفا کنیم به طور حتم موفق نخواهیم بود.
وی تصریح کرد: حضور مقوله میراث فرهنگی می تواند درس های بسیار جدی برای این حرکت ارزشمندی که آغاز شده، داشته باشد.
ایفای نقش واقعی ایران
او افزود: اگر به ظرفیت های ذاتی موجود در کشور توجه کنیم، بعد از ۱۵۰ سال می توانیم راهش را پیدا کرده و نقش واقعی خودمان را در این نمایشنامه ایفا کنیم.
وی با تاکید بر این که ما از طریق ایران خودرو، سایپا و بسیاری از فعالیت هایی در وزارت صنایع و وزارت کشور و غیره نمی توانیم این نقش را ایفا کنیم، گفت: در این شرایط ما در نهایت می توانیم بگوییم رکود شکن نابود کردن آب های شیرین کشورمان با ساخت سد هستیم یا در نابود کردن همه ذخایر گیاهان اهلی شده سرزمین مان با استفاده از روش های نوین کشاورزی هنرمندیم و بر همین اساس آمارهایی نیز ارائه کنیم.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: اگر بحث آی تی را مبتنی بر هویت ایرانی پیش ببریم به نتایج درخشانی خواهیم رسید چون هیچ چیزی مانند آی تی قواره هویت ما نیست چرا که یکی از وِیژگی های هویت ما، جهانی بودن است و آی تی به ما اجازه می دهد سریع عرض اندام جهانی کنیم.
کیمیاگری یکی از ویژگی های ایرانی ها
بهشتی جهانی بودن کیمیاگر بودن، رندی و قائمیت به ذات داشتن را از ویژگی های ایرانی ها برشمرد و گفت: با توجه به همه اینها در مقوله ای مانند آی تی ما می توانیم عرض اندام کرده و ضمن حفظ ویژگی خاص خودمان، فعال باشیم.
او با اشاره به وجود ماشین چاپ موجود در کلیسای وانگ اصفهان گفت: این ماشین چاپ در فاصله کوتاهی از اختراع گوتنبرگ وارد ایران شده است اما نکته فابل تامل این است که چرا صنعت چاپ در ایران اشاعه پیدا نکرد، در حالی که در کل میراث بشری در حوزه چاپ سنگی ایرانی ها سهم درخشانی داشتند؟
او ادامه گفت: ما در چاپ سنگی می توانیم بگوییم ما کی هستیم اما در چاپ گوتنبرگی ما این امکان را نداریم و ابزار کار را انجام می دهد.
بهشتی گفت: در دانش های جدید هم اگر ما اجازه عرض اندام داشته باشیم می توانیم موفق شویم و سینما یکی از مصادیق آن است.
او تاکید کرد: موضوع میراث فرهنگی چیزی در عرض سایر مقوله ها نیست بلکه مانند زمینی است که به ما نشان می دهد در چه زمینه ای مستعد و حاصلخیز هستیم و باید با توجه به استعداد این زمین برنامه ریزی کنیم این در حالی است که در بسیاری از موارد ما به اشتباه زمین هایمان را نابود کرده ایم.
نظر شما