۱۲ بهمن ۱۳۸۳، ۱۱:۱۶

آغاز هشتمين دهه فعاليت دانشگاه علوم پزشكي تهران (5)

مفاخر دانشگاه علوم پزشكي تهران؛ دكتر احمديه، ناجي پزشكي كهن در ايران

مفاخر دانشگاه علوم پزشكي تهران؛ دكتر احمديه، ناجي پزشكي كهن در ايران

معرفي چهره هاي ارزشمند تاريخ پزشكي ايران علاوه بر ايجاد انگيزه در ميان دانشجويان و پزشكان جوان، سبب ترويج مباني اخلاقي و فرهنگي طبابت مي شود. دكتر احمديه از پزشكان كهن ايران زمين است كه با پايدار نگه داشتن پايه هاي طب قديم در كشور، نامش بر صفحات تاريخ پزشكي ايران باقي خواهد ماند. تاريخچه اي از زندگي اين پزشك نامي ايران زمين از نظرتان مي گذرد :

به گزارش خبرنگار حوزه و دانشگاه "مهر"، دكتر عبدالله خان احمديه كه سزاست به پاس دانش، پژوهش و منش فرزانه اش حكيم احمديه ناميده شود، به سال 1265 شمسي در شهر آمل متولد شد. عبدالله دوران كودكي و نوجوانيش را در آمل گذراند و آغازينه هاي دانش آموزي را به روال آيين آن دوران در مكتب متداول زمان سپري كرد. هنگامي كه اميرمكرم، حاكم مازندران، مرحوم صحت الملك را براي تربيت و آموزش فرزندش به آمل دعوت كرد تا ديرگاهي در آن ديار اقامت گزيند، امير مكرم كه تيزهوشي عبدالله را در فراگيري دروس شنيده بود، پشنهاد كرد تا صحت الملك او را نيز آموزش دهد. پيشرفت تحصيلي و فراست اين نوجوان چنان استاد را فريفته ساخت كه به هنگام بازگشت به تهران، با اجازه والدينش او را با خود برد تا در دارالفنون تحصيل كند.

احمديه تحصيلات متوسط خود را در آنجا به پايان برد و براي ادامه تحصيل به مدرسه طب دارالفنون رفت. در آن دوران در مدرسه طب دارالفنون  در حكم دانشكده پزشكي امروز بود و پزشكي را اساتيدي ايراني چون دكتر حكيم اعظم و دكتر اميراعلم و اساتيد فرانسوي چون پروفسور گاله، گاشه، مولر و ژرژ تدريس مي كردند.

عبدالله احمديه سال هاي تحصيل را سپري كرد و در سال 1294 شمسي (1333 هجري قمري) مدرك ديپلم دكتراي خويش را دريافت كرد و سپس به كارورزي در بيمارستان پرداخت. بيمارستان نظامي احمديه نخستين طبابت گاه او به شمار مي آيد. از اين رو به خدمت ارتش نيز در آمد و به درجه سرگردي (ماژوري) نايل شد. چندي نگذشت كه از ارتش خارج شد و به مسافرت ها و ماموريت هاي اداري روي آورد. سپس به تدريس تاريخ طبيعي پزشكي، انگل شناسي و زيست شناسي در مدرسه طب پرداخت و موفقيت هاي علمي بسياري كسب كرد. رياست قرنطينه بندر پهلوي آن زمان را مدتي به عهده گرفت و زماني نيز رياست بهداري خراسان به او پيشنهاد داده شد كه وي نپذيرفت.

در سال 1314 شمسي سفري به اروپا كرد. او پس از بازگشت به يكباره از تدريس و كار اداري كناره گرفت و تنها آزادانه به طباطت در مطب شخصي خويش پرداخت. عبدالله احمديه با ديد تيزبيني كه داشت نيك دريافته بود كه گنج بزرگي در زير كتابهاي خاك خورده خطي پزشكي كهن نهفته است.

دكتر احمديه در 44 سال مطب داري احمديه وار و برخورد نزديك با بيماران، ميراث گرانقدري براي نسل ايراني در زمان خود و پس از آن براي آيندگان به يادگار نهاد. شيوه او در برخورد با بيماران و پژوهش هايش، به تنهايي رساله اي مستقل مي طلبد. دست رد به سينه كسي نمي زد و از كسي مبلغ مشخصي دريافت نمي كرد. صندوقچه اي بود كه هر كس مي توانست بنا به وسع و توانايي اش، حق العلاج را مي پرداخت. گرچه برخي نيز علاوه بر عدم پرداخت هزينه درمان، از وي داروي رايگان و حواله ذغال و حتي پول دريافت مي كردند.

ثبت يادداشت هاي روزانه دكتر احمديه و شوق او در آموختن و شيفتگي روزافزونش، بايد الگوي پزشكان پژوهشگر باشد. دكتر احمديه كليشه اي بيماران را نمي ديد. كليشه اي مطالعه نمي كرد. مطالعه او مقايسه اي و تجربي و باليني بود.

يادداشت تاريخ مراجعات بيمار، نام و شغل آنها و حتي ميزان داروهاي داده شده و پيگيري او تا پايان درمان او را در ميان پزشكان سيصد سال اخير ايران در جايگاهي ويژه نشانده است.

دكتر احمديه با نگارش راز درمان در سه جلد و يادداشت هاي ديگري كه اميد است روزي منتشر شود، از سقوط قطعي دانش پزشكي كهن جلوگيري كرد و با ابزار پزشكي نوين و خرد ورزي و تلاش پيگير، پزشكي ديرينه را آبرويي تازه بخشيد.

عبدالله احمديه نامش بر برگ هاي تاريخ پزشكي ايران و جهان اسلام باقي خواهد ماند. اگر روزي آثار او به زبانهاي عربي، انگليسي، فرانسه و آلماني ترجمه شود، بار ديگر ثابت خواهد شد، ايران سرزمين رازي پرور، بوعلي سينا پرور و جرجاني پرور است.

دكتر احمديه در چهارم مرداد 1338 در سن 73 سالگي به سراي باقي شتافت و در امامزاده عبدالله به خاك سپرده شد. زنده نگهداشتن نام احمديه، دلگرمي بخش فرزانگان گمنامي است تا بدانند دانش و پژوهش، نيكمردي و نيكنامي فراموش ناشدني است.

منبع : يادنامه حكيم عبدالله خان احمديه

کد خبر 153219

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha