به گزارش خبرنگار مهر، سال ۱۳۹۴ در حالی آغاز شد که ایران در ایام تعطیلات نوروزی حضور در دو نمایشگاه بین‌المللی کتاب پاریس و بولونیا را به صورت دولتی و خصوصی تجربه کرد و بنابر اعلام قرار است به زودی هم با عنوان مهمان ویژه عازم نمایشگاه کتاب مسکو شود.
فارغ از نحوه حضور ایران در این دو نمایشگاه، عایدی و دستاورد فرهنگی ایران از حضور متعدد در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب مهمترین سوالی است که در پس این حضورها نهفته است. به عبارت ساده‌تر دستاوردهای ما از حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب چیست؟
بخشی از قدرت و توانمندی فرهنگی ایران
سید مجید حسینی مدیرعامل موسسه نشر شهر و عضو هیئت مدیره بنیاد شعر و ادبیات داستانی و مشاور شهردار تهران که در سال‌های اخیر در برخی از مهمترین نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب حضور داشته است در این زمینه با بیان اینکه حضور ایران در چنین نمایشگاه‌های از دو جنبه قابل توجه است، به خبرنگار مهر گفت: حضور ما در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب بخشی از قدرت و توانمندی فرهنگی ما را نشان می‌دهد. این تنها ایران نیست که با هدف نمایش توانایی‌های فرهنگی خود در این عرصه حضور دارد بلکه کشورهایی مانند ترکیه و هند و مالزی و اندونزی نیز همانند ما با چنین هدفی در این نمایشگاه ها حاضر می‌شوند حضورشان نیز الزاما به خاطر این نیست که توانایی داخلی خاصی را بالا ببرند بلکه به دنبال این هستند تا قدرت خود در جذب استعدادهای فرهنگی، عرضه و تولید جهانی آن را به نمایش بکشند.
حسینی ادامه داد: به باور من حضور در نمایشگاه‌های بین المللی کتاب نمایانگر قدرت نرم فرهنگی ایران است و از این منظر حضور همه بخش‌های دولتی و خصوصی در چنین آوردگاه‌هایی لازم است.
این فعال فرهنگی با تاکید بر جایگاه مهم مناسبات فرهنگی در ارتباطات بین‌المللی تصریح کرد: خط دیپلماسی همیشه سیاسی نیست. گاهی دیپلماسی فرهنگی می‌تواند کم حاشیه تر و موثرتر از دیپلماسی سیاسی فعالیت کند به ویژه اینکه جنبه عمومی تری نیز دارد.
معرفی توانایی داخلی ایران در پاریس
وی در ادامه با اشاره به حضور قابل قبول ایران در نمایشگاه کتاب پاریس در سال جاری گفت: آنچه در این نمایشگاه دیده شد معرفی مناسب توانایی‌های داخلی ایران در حوزه کتاب و توانایی بالای ما در برقراری ارتباط با فعال این عرصه در این نمایشگاه بود. این مساله زمانی خودش را بیشتر مهم نشان می‌دهد که شاهد بودیم در سال‌های قبل این اتفاق نیفتاده بود هرچند که هنوز برای اینکه بتوانیم تشخیص دهیم تا چه اندازه توانسته‌ایم از قدرت مدیرتی، تبلیغاتی و نیز توانایی‌های عرضه کتاب در این نمایشگاه‌ها بهره ببریم کمی زود است.
حسینی در ادامه گفت: من امید دارم مدیران حاضر در این نمایشگاه‌ها با مشاهده سازوکار آنها بتوانند اراده‌ای را رقم بزنند که بخش دولتی و خصوصی ما حضوری مثمر ثمرتر در این نمایشگاه‌ها داشته باشند.
مدیرعامل موسسه نشر شهر در ادامه با اشاره به پتانسل و توانمندی ایران در عرضه تولید کتاب و نشر گفت: شکی نیست که پتانسل تولید ما را کشورهایی مانند ترکیه و مالزی ندارند اما قدرت هماهنگی و انسجام داخلی آنها به شدت بالاست و در مقابل ما در این زمینه مانند ارکستری هستیم که در آن هر کسی ساز خودش را می‌زند و حاصلش نیز در نهایت یک ارکستر ناکوک است.
باید میدان بیشتری باز کنیم
وی تصریح کرد: مساله اصلی ما در این زمینه استفاده بهینه از توانمندی‌های داخلی است. به نظرم ما در این زمینه کم گذاشته‌ایم و باید برایش میدان بیشتری باز کنیم. اتحادیه‌ها، اصناف، سمن ها در این راستا باید بیشتر دیده شده و جدی تر تلقی شوند.
حسنی در پایان تصریح کرد: مساله اصلی ما در ایران تولید کتاب نیست بلکه مصرف کتاب است. هدف ما از برپایی یا حضور در هر نمایشگاهی و برپایی آن نیز باید افزایش مصرف باشد نه تولید. در حال حاضر نمایشگاه‌های کتاب داخلی و نیز نوع حضور ما در نمایشگاه های خارجی مصرف ما را بالا نمی‌برد. پس فکر می‌کنم اگر الگو برداری نیز قرار است انجام شود باید بر این اساس باشد.
نظر شما