نوای «باد بهارون بیمو»/ دوره گردی نوروزخوانان در محلات «مازرون»

به گزارش خبرنگار مهر، نوروزخوانی رسمی سه هزار ساله است و نوروزخوانان با گردش در محلات شادباش بهار را نوید می دهند و مژدگانی می ستانند.

«باد بهارون بیمو، نوروز سلطون بیمو، گل به گلستون بیمو....» نوای خوش نوروزخوانانی است که در آخرین روزهای زمستان، با کیلومترها پیاده روی در محلات مازندران، بشارت بهار را می دهند.

نوروزخوانی را می توان از آیین های معنوی دیار مازندران به شمار آورد که در ماه پایانی سال در گوشه و کنار استان اجرا می شود و هر سال در آستانه سال نو، این رسم کهن جان می گیرد.

نوروزخوانان که در قالب گروههای سه نفره، خواننده، نوازنده و بارکش مسیر محلات را پیاده طی می کنند، اشعاری در مدح امامان و ترانه های محلی می خوانند و مژده آمدن بهار را به اهالی روستا می دهند و صاحب خانه نیز با دادن پول، شیرینی، گردو، تخم مرغ و نخود، و کشمش از آنان پذیرایی می‌کند.

جلال تیموری از نوروزخانان قدیمی در مازندران به خبرنگار مهر می گوید: نوروزخوانی شور و نشاط خاصی را بین مردم ایجاد می کند و در این آیین نوروزخانان، پیش از فصل بهار بصورت دوره گردی به مناطق مختلف می روند و اشعاری در مدح بهار می خوانند.

 وی عنوان کرد: قدیم ترها نوروز خوانان چند نفر بودند ولی بیشتر در قالب دسته های سه نفری به راه می افتند و نوید بهار می دهند و مردم نیز به رسم مژدگانی هدایایی به آنان می دهند.

وی با اشاره به اینکه اشعار نوروز خوانی بیشتر در مدحل امامان و ترانه های محلی است می گوید: نوروزخوان، نوازنده سرنا و کوله کش دسته های سه نفره نوروز خوانی را تشکیل می دهند که با پای پیاده در محلات براه می افتند و مژده آمدن بهاران را می دهند.

این نوروزخوان قدیمی مازندران با بیان اینکه، نوروزخوانی از سنتهای قدیمی ماست می گوید: این رسم همانند گذشته دیگر رونق ندارد و بندرت در برخی مناطق اجرا می شود.

حاج اسماعیل کیا از نوروزخوانان برجسته در غرب مازندران نیز با بیان اینکه، نوروزخوانان در واقع پیک بهاری هستند به خبرنگار مهر می گوید: این رسم یادآور آیین مهرورزی و نوخواهی ایرانیان به شمار می رود.

وی با اشاره به اینکه نسل جوان ما از سنتهای برجسته و کهن فاصله گرفته است، بیان داشت: نوروزخوانی در واقع پیوندی بین نسل هاست و اجرای آن در زمان کنونی می تواند ما را با داشته های قدیمی مان آشتی دهد.

به گفته کیا، نوروزخوانان، نوروز خوانان که عموما چند نفر بودند و، پانزده روز قبل از رسیدن بهار به داخل روستاها می آمدند  و با خواندن اشعار در مدح امامان  و ترانه های محلی، طلیعه بهار را به آنان  مژده می دادند.

وی بیان کرد: در نوروز خوانی افرادی که به آنها نوروز خوان گفته می شد پیش از آغاز فصل بهار به صورت دوره گردی به شهرها و روستاهای مختلف می رفتند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه یا از روی حافظه می خواندند. این اشعار به زبان فارسی و یا زبان های محلی بود و پس از اسلام اغلب پس از ستایش خدا در مدح امامان شیعه گفته می شده است.

به گزارش مهر، هر سال در آستانه سال نوروز، جشنواره های نوروزخوانی نیز در مازندران برگزار می شود که سال قبل این جشنواره در نواحی مختلف استان اجرا شد.

آیین نوروز خوانی در شهرهای مختلف استان مازندران از جمله آمل، بهشهر، سوادکوه، ساری، میاندورد و ... در حال برگزاری است و این آیین تا شب سال تحویل ادامه دارد.

نوروزخوانان در واقع پیام آوران شادی و بهار هستند که در آستانه سال نو و روزهای پایانی سال، بساطشان در مناطق مختلف مازندران گسترده می شود و از گذشته دور با فروکش کردن سرمای زمستان و نزدیک شدن بهار و تجدید حیات طبیعت، پیک های نوروزی روستاها و شهرهای مازندران با اجرای مراسم، بازی های نمایشی، خواندن اشعار و ترانه هایی در وصف بهار و نوروز، به عاشقان طبیعت بشارت آمدن نوروز را می دادند.