روایت شهری که با "خرم رود" قهر کرد/ کف رودخانه بتن شد

به گزارش خبرنگار مهر، رودخانه خرم آباد همنشین دیرین این شهر توریستی است، به طوریکه پیشینه شکل گیری مرکز لرستان با همین رودخانه پیوند خورده و "خرم رود" سبب ایجاد این شهر در میان دره خرم آباد شده است.

به رغم این همنشینی دیرین ولی طی سالهای گذشته رودخانه خرم آباد شاهد بی مهری های زیادی بوده است، بی مهری هایی از تبدیل بخشی از رودخانه به پارکینگ تا احداث زیرگذرهای غیرکارشناسی در حریم رودخانه و بتن ریزی در کف آن؛ موضوعی که صدای کارشناسان و فعالان محیط زیست را درآورده است.

زیرگذرهایی که حریم رودخانه را تنگ کردند

استاندار لرستان در واکنش به این بی توجهی ها به رودخانه خرم آباد به خبرنگار مهر می گوید: رودخانه ها برای هر شهری یک فرصت محسوب می شوند ولی متاسفانه در مرکز استان با بی مهری های صورت گرفته رودخانه تبدیل به یک تهدید شده است.

وقتی شهر با رودخانه قهر می کند

هوشنگ بازوند از شهر به عنوان یک موجود زنده یاد می کند و ادامه می دهد: عملکرد برخی متولیان در این زمینه به گونه ای بوده که گویا شهر با رودخانه قهر کرده است و به نظر می رسد باید شرایطی فراهم شود که شهر با رودخانه آشتی کند.

وی با یادآوری اینکه نباید رودخانه به محلی برای رفع معضلات شهر تبدیل شود، تصریح می کند: باید یک شهر و مردم آن با رودخانه زندگی کنند نه اینکه آن را به مکانی برای رفع چالشها و کمبودهای شهر تبدیل کنند.

بازوند با اشاره به اینکه در خرم آباد هر مشکلی را به گردن رودخانه انداخته اند ادامه می دهد: متاسفانه ما شاهد هستیم که مشکل ترافیک را به گردن رودخانه انداخته و با تصرف بخشی از حریم آن زیرگذر احداث کرده اند.

"خرم رود" بار نبود پارکینگ را هم به دوش کشید

وی می گوید: از سوی دیگر گویا باید رودخانه خرم آباد بار کمبود پارکینگ در شهر را هم به دوش بکشد به طوریکه در حال حاضر بخشی از این رودخانه تبدیل به پارکینگ شده است.

تبدیل رودخانه به پارکینگ

استاندار لرستان به اجرای طرحی با عنوان ساماندهی رودخانه خرم آباد نیز اشاره کرده و می گوید: آخر سر هم برخی متولیان امر تصمیم گرفته اند که رودخانه را تبدیل به یک کانال کنند و با یک دال بتنی کف رودخانه را مسدود کرده اند.

بازوند با طرح این سوال که با چه رویکرد کارشناسی نسبت به بتن کف رودخانه خرم آباد اقدام شده است؟ یادآور می شود: در هیچ جایی چنین کاری صورت نمی گیرد و باید نگران تبعات این امر بود.

استاندار: رودخانه "مراحم" شهر است نه مزاحم

استاندار لرستان عنوان می کند اگر از بالا به مسیر رودخانه خرم آباد نگاه کنیم متوجه خواهم شد که همه به نوعی به این رودخانه فشار آورده اند و از آن چهره ای مزاحم برای شهر ساخته اند.

بازوند می گوید که احداث دو زیرگذر در حریم رودخانه خرم آباد موجب کم شدن عرض رودخانه شده که این امر تبعات خود را هم برای زیرگذر و هم برای رودخانه به همراه دارد.

وی با بیان اینکه رودخانه "مراحم" شهر است و نه مزاحم یادآور می شود که باید از وجود این رودخانه به عنوان فرصتی برای توسعه شهر خرم آباد استفاده کرد.

استاندار لرستان عنوان می کند: متاسفانه علاوه بر همه بی مهری ها به رودخانه خرم آباد در ابعاد مختلف ما شاهد هستیم که این رودخانه نظافت و لایروبی نمی شود و تبدیل به محلی برای ریختن نخاله ها شده است.

بتن ریزی در کف رودخانه

بازوند با تاکید بر اینکه این بی توجهی ها موجب شده که مردم تمایلی ندارند با رودخانه زندگی کنند، ادامه می دهد: باید دستگاههای مختلف در آشتی دادن رودخانه با شهر ایفای نقش کنند.

کارشناسان هشدار می دهند؛ طرح ساماندهی یا تبدیل رودخانه به پارکینگ و معبر؟

این سخنان استاندار لرستان در حالی مطرح می شود که پیش از این نیز برخی کارشناسان در گفتگو با خبرنگار مهر نسبت به تبعات بی مهری به رودخانه خرم آباد هشدار داده و خواستار ساماندهی وضعیت شده بودند.

یک کارشناس ارشد آب زيرزميني در این رابطه به مهر گفته بود: به نظر می رسد برای فعالیتهایی که در رودخانه خرم آباد انجام می شود به جای اتلاق عنوان "ساماندهی" باید از عنوان تغییر کاربری بستر رودخانه خرم آباد و تبدیل آن به پارکینگ و معبر یاد کرد!

رضا میرزایی معتقد است که ساماندهی رودخانه در واقع ترکیبی از روشها و اقدامات اصلاحی، حفاظتی و کنترلی سازه ای و غیر سازه ای است که در رودخانه های سیل خیز به منظور کنترل و مهار سیلاب و کاهش اثرات تخریبی آن، جلوگیری از بالا آمدن سطح آب رودخانه در موقع طغیان و جلوگيري از تعرض سیلاب به اراضی و مناطق مسکونی حاشیه رودخانه، بهسازی رودخانه و شکل بخشیدن به جریان آب و حفاظت و تثبیت بستر و حریم رودخانه ها صورت می گیرد در حالیکه در مورد خرم رود هیچ کدام از این موارد صادق نیست.

وقتی نفس "خرم رود" تنگ می شود

وی با یادآوری اینکه رفتار رودخانه ها بسیار پیچیده است و همین امر فعالیت در این زمینه را با حساسیت های زیاد همراه می کند، می گوید: در طرح ساماندهی رودخانه خرم آباد نزدیک به یک متر از كف رودخانه بلوكاژ و به وسيله مصالح دانه بندي پر و روي آن پوشش بتني نفوذناپذيري ايجاد شده است، ادامه می دهد: اين كار موجب كاهش عمق بستر رودخانه و در نتيجه كاهش ظرفيت آبگذاري مي شود.

رودخانه و معضل نخاله ها و زباله ها

وی ادامه می دهد: از سوی دیگر ايجاد پوشش بتني نفوذ ناپذير ارتباط هيدروليكي بين بستر رودخانه و سفره آب زيرزميني را قطع می کند و این امر موجب می شود که تبادل هيدروليكي صورت نگرفته و در نتیجه شاهد افزايش توليد رواناب و خطر سيلاب باشیم.

میرزایی به تبدیل بخشی از رودخانه به پارکینگ هم اشاره می کند و یادآور می شود: دبی سیلابی رودخانه خرم آباد بیشتر از پنج برابر دبی سیلابی است که در سال 88 در شهر قم رخ داد و منجر به آن فاجعه شد. حال اگر ما شاهد اتفاقی مشابه با حادثه تاسف بار قم باشیم چه کسی پاسخگوی افکار عمومی خواهد بود؟

پیش از این نیز گفته ایم ولی بازهم یادآوری می کنیم که حادثه قم و دیگر رخدادهای مشابه اولین و آخرین حوادث ناشی از تعرض به حریم رودخانه نبوده اند.

نباید فراموش کنیم رودخانه خرم آباد همیشه اینقدر آرام نیست، کمی که به خاطراتمان رجوع کنیم روزهایی را به یاد می آوریم که خرم رود وقتی بستر را بر خود تنگ می دید راهی واحدهای مسکونی و تجاری حاشیه خود می شد، خرم رود بارها ثابت کرده که اینقدرها که خیال ما فارغ است، او آرام نیست.