دکتر مصطفی قانعی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: ما با اقداماتی در حوزه قوانین سعی کرده ایم که آسیب های ناشی از تقلب های علمی و بی اخلاقی را در علوم پزشکی به حداقل برسانیم و در اولین اقدام در نامه ای به معاونت غذا و دارو هیچ مداخله دارویی بدون اجازه معاونت تحقیقات صورت نمی گیرد.
تحقیقات مداخله ای دارویی بدون دریافت اجازه از معاونت تحقیقات وزارت بهداشت انجام نمی گیرد
وی اضافه کرد: بر اساس این نامه هیچ شرکت خارجی و یا بخش خصوصی نمی تواند بدون دریافت اجازه از معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت دارویی را به منظور تحقیقات مداخله ای دارویی در ایران وارد کند. در واقع در گلوگاه ورود دارو جلوی این گونه فعالیتها را می گیریم.
قانعی خاطرنشان کرد: در بخش دیگر هم اگر در نشریه ای متوجه شویم که مقاله ای بر اساس آن مداخله چاپ شده و از معاونت تحقیقات اجازه دریافت نکرده است جلوی آن را می گیریم.
ما نمی خواهیم مچ کسی را بگیریم بلکه در این راه دست افراد را می گیریم
وی یادآور شد: نکته دیگر این است که کمیته های اخلاق در پژوهش در دانشگاههای علوم پزشک نیز مسئله را به طور کامل و دائم پایش می کنند. البته حرف ما این نیست که مچ کسی را بگیریم بلکه در این راه دست افراد را می گیریم.
معاون وزیر بهداشت اظهار داشت: ما در این راه آسیب ها و مشکلات را شناسایی می کنیم. علت آن اتفاقات که از آن به عنوان تقلب علمی نام برده می شود این است که ما زیرساخت ها را نداشته ایم. در حقیقت ما اخلاق را برای پیشگیری از شتاب علمی نمی خواهیم بلکه اخلاق را می خواهیم که به محقق امنیت خاطر بدهیم.
وی گفت: نباید وقتی بحث اخلاق را مطرح می کنیم یک ترس موهومی ایجاد شود که می خواهند جلوی تحقیق را بگیرند بلکه در در صورت اجرای این دستورالعمل ها هم موضوع تحقیق و هم محقق در امنیت اخلاقی قرار می گیرند.
اخلاق در پژوهش تنها به پژوهش محدود نمی شود
قانعی تاکید کرد: بحث اخلاق در پژوهش تنها به پژوهش محدود نمی شود بلکه به اخلاق پزشکی نیز می پردازد و ما در این راه با بخشهای دیگر وارد تعامل می شویم تا قوانین بالاسری تصحیح شوند و نظام پاسخگویی درست شود.
وی خاطرنشان کرد: اکنون به بحث تخلفات پزشکی در نظام پزشکی رسیدگی می شود و در مقابل وقتی می گوییم چرا تخلفات پزشکی زیاد می شود تنها می آییم قوانین را سخت تر می کنیم درحالی که قوانین سخت تر تا حدی از وقوع تخلف پیشگیری می کند اما اگر اخلاق در پژوهشگر نهادینه شود تخلفات نیز به صورت قابل ملاحظه ای کاهش می یابد.
ظاهراً نهادینه کردن اخلاق ماموریت کسی نیست
قانعی اضافه کرد: ظاهراً نهادینه کردن اخلاق ماموریت کسی نیست و این باید ماموریت شود تا بتوانیم نظام پاسخگویی برای آن ایجاد کنیم.
وی با اشاره به اهمیت اخلاق پزشکی و مقایسه آن با رعایت آداب و مباحث اخلاقی در پژوهش یادآور شد: دفتر اخلاق در پژوهش در معاونت پژوهشی به منظور پیشگیری اولیه راه اندازی شده است و این موضوع نشان داده که باید در مباحث قانونی بیشتر کار کنیم.
چون تولیدات علمی ما زیاد شده به تبع آن آسیب ها هم زیاد شد
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در خصوص بحث هایی که در برخی مجلات علمی دنیا در مورد مقالات دانشمندان ایرانی رخ داده است، گفت: ما از این سر و صدایی که در عالم علم به پا شده، استقبال می کنیم چرا که به هر حال دانشمندان ما می دانند که باید بعضی از نکات را در ارائه مقالات علمی خود مد نظر قرار دهند. البته در این میان برخی هم نمی دانسته اند که مثلاً استفاده از ادبیات تحقیق به این شیوه کار درستی نیست زیرا آموزش ندیده بودند.
وی اضافه کرد: علت اینکه در کشور ما چند مسئله علمی بزرگ شد و به آن بسیار پرداخته شد این بود که تولیدات علمی ما زیاد شده است و به تبع آن چون تولیدات زیاد شد، آسیب ها هم زیاد شد.
اخلاق پزشکی پیوست فرهنگی تمام امور تحقیقاتی علوم پزشکی
قانعی با اشاره به تغییرات دیگری که برای حوزه تحقیقات در پزشکی در نظر گرفته شده است از ارائه پیوست اخلاق پزشکی برای کلیه تحقیقات علوم پزشکی خبر داد و گفت: در انتخاب راه، مسئله پیوست فرهنگی در حوزه تحقیقات علوم پزشکی نباید فراموش شود. این موضوع وجه تمایز ما با خیلی از کارهایی است که انجام می شود و پیوست فرهنگی ما همان اخلاق پزشکی است.
وی اضافه کرد: اخلاق پزشکی پیوست تمام امور تحقیقاتی علوم پزشکی است و متمایز کننده تحقیقات ما از دیگران خواهد بود.
نظر شما