به گزارش خبرنگار مهر، تصویری که بهرام توکلی از روند فروپاشی یک زندگی و تولد دوباره آن میدهد تصویری تازه در سینمای ایران است. فیلم در کنار روایت فراز و فرود رابطه عاشقانه و زندگی مشترک امین و رویا انعکاسی از رنجهای هنرمندی است که میکوشد از ورای روزمرگیها مسیری برای رسیدن به جاودانگی پیدا کند.
توکلی مانند "پابرهنه در بهشت" برای روایت این قصه از قالب گفتار متن استفاده میکند و روایتهای ذهن مغشوش و ناآرام امین را که مدتی در کما است نشانمان میدهد. وی از همین نقطه آغاز خود را درگیر فضایی دشوار میکند. استفاده درست و هوشمندانه از گفتار متن کار سادهای نیست و نریشنها گاهی میتوانند بزرگترین پاشنه آشیل نویسنده در روایت قصهاش باشند اما گفتار متن در "پرسه در مه" مکمل تصویر است و البته ترفندی برای خارج کردن قصه از قالب روایتی ساده از ماجرایی که امین پشت سر میگذارد.
به نظر میرسد توکلی نمایش دغدغههای ذهنی و حالتهای روحی شخصیتها را دوست دارد و موقعیتها و قصههایی را میپسندد که فرصت بیشتری برای نمایش تنهایی، ترس و پریشان احوالی آدمها در اختیارش میگذارند. وی در "پرسه در مه" لحظههای دشواری را که یک هنرمند برای خلق هنری از سر میگذراند به تصویر میکشد و در فضایی تاثیرگذار و همدلی برانگیز دشواری این زایش درونی را شرح میدهد.
امین در مسیری رو به زوال و کابوس گون قالب عوض میکند و تا مرز جنون میرود. این تغییر و تحول میتوانست نچسب از کار درآید و کل منطق فیلم را زیر سوال ببرد اما توجه به جزئیات در نمایش این دگرگونی فیلم را نجات میدهد و مهمتر از این تماشاگر را با شخصیتها همراه میکند.
توکلی خوشبختانه به همان اندازه که در نوشتن فیلمنامه ایدههای تازه داشته در اجرا هم خلاق است. فیلم قالب تصویری شکیل و چشمنوازی دارد و این فقط به خاطر رنگآمیزی دیوارها و انتخاب رنگ لباسها و وسایل صحنه نیست. دکوپاژ و توجه به انتخاب زوایایی که تکراری به نظر برسند تماشای فیلم را لذتبخش میکند.
اگر یکی از مهمترین وظایف کارگردان را خلق فضایی باورپذیر بدانیم، توکلی با نمایش بخشهایی پیچیده از روابط انسانی در شکلی باورپذیر و گاه تکاندهنده مهارتش را به رخ میکشد. فصلهای ابتدای فیلم و نمایش عشقی که بین امین و رویا وجود دارد بیتاکید آزاردهنده روی دیالوگها و حرکتهای بازیگران اتفاق میافتد، فصلهایی گرم که باورپذیری عمق این عشق و اندوه از بین رفتنش را بیشتر میکند.
شهاب حسینی و لیلا حاتمی مطابق انتظار حضوری درخشان در "پرسه در مه" دارند و فیلم را نمیتوان بدون آنها تصور کرد. "پرسه در مه" نشان دهنده روند رو به رشدی است که حسینی برای تبدیل شدن به بازیگری تمام عیار طی کرده است. حالا او هم به فهرست مختصر بازیگرانی تبدیل شده که حضورش در هر فیلم میتواند انتظار ما را از آن بالا ببرد.
بهرام توکلی نیز رشدی غیرقابل انکار داشته و در حد تجربه قبلی متوقف نشده است. او این امید را در ما زنده میکند که سینمای ایران هنوز میتواند غافلگیرمان کند.
----------------------
محدثه واعظیپور
نظر شما