آقای وزیر جایگاه ما کجاست!

به گزارش خبرنگار مهر، هر چند این سئوال به زعم بعضی ها چندان بجا و شایسته نبود اما با نگاهی عمیق تر به آن می توان دریافت که از گله مندی روسای دانشگاه نسبت به برخورد مسئولین استانی حکایت دارد.

روسای دانشگاههای شهرستانی به عنوان رئیس بخش علمی و پژوهشی شهرستان و استان خود انتظار نوعی نگاه متفاوت توام با احترام و مشورت را دارند. از دیگر سو مسئولین استانی که ریشه در خاستگاه دیگری داشته و عملیاتی تر هستند اغلب میان مدیران زیردست خود و رئیس ساده یک دانشگاه تمیز چندانی نمی دهند.

این همه باعث شده تا در میان روسای دانشگاههای واقع در شهرستانهای کشور این تفکر شکل بگیرد که از احترام و منزلت لازم برخوردار نبوده و از همه مهمتر از ظرفیت فکری و مشورتی آنها به عنوان بازوی فکری تصمیمات استانی استفاده نمی شود.

این حس طی چند دهه گذشته به گونه ای گسترش یافته که امروز متاسفانه شاهد آن هستیم که بعضا برخی حتی جایگاه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری را در هیئت دولت تضعیف شده می دانند و معتقدند که از نگاه عموم مسئولان نقش وزیر علوم نسبت به وزیران دیگر کابینه از اهمیت کمتری برخوردار است. این در حالی است که به خصوص در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد و با توجه به مسائل مربوط به پرونده هسته ای ایران و همچنین سیاستهای دولت نهم و دهم در عرصه علوم هوا و فضا و جو حاکم بر فضای دانشگاهها به نظر می رسد که عملکرد وزیر علوم، تحقیقات و فناوری برای شخص رئیس جمهوری حساسیت و اهمیت ویژه ای داشته باشد. ضمن اینکه رئیس جمهوری در کشور ریاست قوه مجریه را بر عهده دارد که خود دانشگاهی است.

دخالت های بی جا و ناروا

محمد مهدی صادقی رئیس دانشگاه شیراز در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد از نحوه برخورد مدیران ارشد استانی با روسای دانشگاه گفت: عدم رعایت سطوح مدیریتی و سلسله مراتب اداری و بی توجهی به حساسیت های مدیریت دانشگاهی به وفور در کشور دیده شده است که روشنگر عدم تمایز دانشگاه با دستگاههای اجرایی استان است.

وی با اشاره به وجود پیچیدگیهای فراوانی در مدیریت دانشگاه گفت: مدیریت دانشگاه نسبت به مدیریت سایر دستگاهها متفاوت است زیرا مسائل دانشگاه مسائلی ملی است و نوع برخورد مدیر ارشد استان با رئیس دانشگاه باید از نوع مدیران ملی باشد.

صادقی سطح توقع و انتظار در بخشهایی از سطوح مدیریتی را مانع تعامل دانست و گفت: پیش از آنکه به مدیران استانی مسئولیتی واگذار شود می توان طی کارگاههای آموزشی، نحوه تعامل با مدیران دانشگاهی را به آنها آموزش داد زیرا ادراک واقع بینانه و منطقی از دانشگاه سبب بروز کمترین تنش ها می شود.

وی بر استفاده مدیران استانی از راهکارهای علمی و کارشناسی روسای دانشگاه تاکید کرد و گفت: روسای دانشگاه نه تنها باید در هر اقدام و تصمیمگیری که به نوعی به دانشگاه مربوط است طرف مشورت واقع شوند بلکه باید به عنوان رکنی اساسی در تصمیمگیری ها لحاظ شوند زیرا اگر غیردانشگاهی ها برای دانشگاه تصمیم بگیرند آثار و تبعات بسیار نگران کننده ای در پی خواهد داشت.

رئیس دانشگاه شیراز افزود: تاکنون شاهد بسیاری از دخالتهای بی جا و ناروای برخی بوده ایم که ثمره درک نادرست بعضی از مدیران از واقعیتهای موجود در سطح دانشگاه بوده و دلیل آن نیز عدم شناخت درست از تبعات سنگین این دخالت هاست.

محمدمهدی صادقی گفت: در یک شهر دانشگاهی اگر مدیری انتخاب شود که با دانشگاه و ماهیت عمل آن آشنا نباشد مشکلات فراوانی پیش می آید.

روسای دانشگاه ها تافته جدابافته نیستند

اما رئیس دانشگاه بوعلی همدان به این موضوع نگاه دیگری دارد و معتقد است که دانشگاهها و روسای آن نباید خود را تافته جدابافته از جامعه بدانند.

علی محمد زلفی گل در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید کرد: دانشگاهها باید خود را بخشی از جامعه و در خدمت آن تلقی کنند.

وی افزود: جایگاه دانشگاه در استان به میزان فعالیتهای فرهنگی و دانشگاهی در سابقه مسئولان شهرستان بستگی دارد.

رئیس دانشگاه همدان گفت: اگر استانداری و افراد مسئول در آن دارای سابقه فرهنگی و دانشگاهی باشند تعاملات دانشگاه و استانداری به مراتب جدی تر خواهد بود.

مسئولان استانها رئیس دانشگاه را در حد مدیرکل سازمانی معمولی می‌دانند

اما دیدگاه محمد حسین رامشت رئیس دانشگاه اصفهان به نظر رئیس دانشگاه شیراز نزدیک تر است.

رئیس دانشگاه اصفهان با انتقاد از نگاه استانداران نسبت به روسای دانشگاهها گفت: طبق تعریف سازمان مدیریت کشور رئیس یک دانشگاه در استان همرده معاون وزیر بوده و جایگاه وی از استاندار هم بالاتر است.

محمد حسین رامشت گفت: روسای دانشگاههای بزرگ در واقع حکم معاون وزیر را دارند ولیکن برای مقامات استان این موضوع تعریف شده نیست.

وی افزود: در نظر مسئولین استانی روسای دانشگاه در بهترین حالت حکم یک مدیر کل را دارند و بدین طریق از دانشگاهها به عنوان یک مرکز علمی که می تواند به مثابه اتاق فکر عمل کرده و بازوی تصمیمگیری باشد غافل مانده اند.

رئیس دانشگاه اصفهان گفت: حکم یک رئیس دانشگاه را 17 نفر عضو شورای انقلاب فرهنگی امضا می کنند در صورتی که انتظاری که از ما دارند در حد یک مدیر کل یک سازمان معمولی است.

روسای دانشگاهها در استانها حتی تحت اوامر مدیران دیپلمه هستند

غلام رضا قربانی رئیس پیشین دانشگاه صنعتی اصفهان نیز با انتقاد از نگاه استانداران نسبت به روسای دانشگاهها گفت: متاسفانه گاهی شاهد هستیم که مدیری در استان با مدرک دیپلم و یا فوق دیپلم به رئیس دانشگاه امر و نهی می کند که این حاکی از جایگاه رئیس دانشگاه در استانها است.

وی در زمینه جایگاه روسای دانشگاهها در استانهای کشور گفت: ما ابتدا می توانیم یک بررسی در کشورهای پیشرفته انجام داده و مشاهده کنیم که جایگاه دانشگاه و روسای آن در کشورهای پیشرفته جهان چگونه است.

قربای وی افزود: بحث جایگاه دانشگاهها درباره فردیت نیست بلکه بر اهمیت ارج گذاشتن به جایگاه علم و عالم است.

رئیس سابق دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: در بسیاری از کشورهای جهان شاهد هستیم که وقتی فرد اول مملکت به گوشه ای از کشور سفر می کند رئیس دانشگاه به استقبال وی می رود و این نشان از جایگاه مدیریت بالا و حساس روسای دانشگاهها است.

وی افزود: واقعا جایگاه رئیس دانشگاه در برابر استاندار چیست؟ چرا هیچ کس در استانداری به رئیس دانشگاه توجه نمی کند و وی را جدی نمی گیرد؟

قربانی گفت: باید جایگاه رئیس دانشگاه مشخص شود تا جایگاه دانشجو و استاد بالا برود و از اساتید استفاده مشورتی بشود.

استانداران به روسای دانشگاهها نگاه سیاسی نداشته باشند

رئیس دانشگاه صنعتی شیراز هم در حلقه منتقدان جایگاه روسای دانشگاهها در شهرستان ها جای دارد.

جلیل مقدسی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: استانداران باید بدانند که روسای دانشگاهها افرادی علمی بوده و خود را درگیر مسائل حاشیه ای جناحی و سیاسی نمی کنند بنابراین نباید آنها را به این دید نگاه کنند.

وی افزود: مطابق مصوبه شورای عالی اداری همه مسئولان استانی به استثنای روسای دانشگاهها با نظر استانداران انتخاب می شوند. پس باید بین روسای دانشگاهها و مدیران استانی تمیز گذاشت. بنابراین اگر استانداران و مدیران استانی بخواهند، روسای دانشگاهها به دلیل تجارب علمی بسیار مشاوران بسیار خوبی برای آنها خواهند بود. البته اگر از وجود آنها در استان استفاده شود.

مقدسی در ادامه گفت: حتی استفاده از تجربیات روسای دانشگاهها به نظرات استانداران بستگی دارد و در صورت تشخیص استاندار از رئیس دانشگاه نظرخواهی می شود. این درحالی است که روسای دانشگاهها تنها در جهت بهبود اوضاع و بدون هیچ چشمداشتی ابراز نظر کرده و نگاهی کلان و فرابخشی به کل کشور دارند.

رئیس دانشگاه صنعتی شیراز تاکید کرد: باید جایگاه رئیس دانشگاه مشخص شود تا همه بدانند نقش رئیس دانشگاه تنها به یک استان محدود نمی شود بلکه این نقش فرااستانی و فرابخشی است.

-------------------------------
  گزارش: مهیار زاهد