مبانی جهانی شدن فرهنگی

دیدگاه جهانی شدن به فرهنگ معتقد است که در نتیجه جهانی شدن موجی از همگونی فرهنگی در جهان پدید می‌آید.

سه دیدگاه کلی را می‌توان در مورد جهانی شدن فرهنگی برشمرد؛ گسترش تجدد غربی، گسترش و جهانگیر شدن فرهنگ مصرفی سرمایه‌داری و جهانی شدن فرهنگ امریکایی.

برجسته‌ترین وجه جهانی شدن فرهنگی را شاید بتوان گسترش تجدد غربی دانست. به این معنا که یک رشته نهادها و شیوه‌های رفتار که در پی فروپاشی نظام فئودالی در اروپای غربی شکل گرفت و در طول چندین دهه به نقاط دیگر جهان راه یافت و در سده بیستم به واسطه عرصه ارتباطات، گسترش فرهنگ و تمدن غربی با پیشرفت چشمگیری ادامه یافت.

یک برداشت رایج و آشنا از جهانی شدن فرهنگ غربی، همان امپریالیسم فرهنگی است. از این دیدگاه جهانی شدن عبارت است از اراده همگون‌سازی فرهنگی جهان.

در این صورت، جهانی شدن نه یک فرایند تابع نیروهای ساختاری و غیر ارادی، بلکه نوعی تحمیل فرهنگ غرب بر جهان غیر غرب است که توسط عوامل و اراده‌های اقتصادی- سیاسی نیرومند انجام می‌شود.

دومین عامل در جهانی شدن فرهنگ نوعی فرهنگ مصرفی متناسب با نظام سرمایه‌داری است. پس، فرایند جهانی شدن فرهنگی تابعی از فرایند جهانی شدن اقتصادی یا نظام جهانی سرمایه‌داری است.

سومین جنبه جهانی شدن فرهنگی، فرهنگ امریکایی است. همانگونه که جهانی شدن فرهنگ و تمدن غربی به طور عمده در جهانی شدن فرهنگ مصرفی مرتبط با نظام سرمایه‌داری نمود می‌یابد، فرهنگ امریکایی هم محتوای اصلی این فرهنگ مصرفی را تشکیل می‌دهد.

فناوری اطلاعات و ارتباطات، یا به عبارت دیگر رسانه‌ها زیر مجموعه‌ای از جهانی شدن فرهنگی هستند یا جهانی شدن با مفهوم امروزی خود محصول انقلاب ارتباطات است.