هدفمند شدن یارانه ها حاصل دولت نهم است / برنامه های پنجساله برنامه توسعه نبود

به گزارش خبرنگار مهر در خرم آباد، مناظره میان رجبعلی مزروعی، عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت و عبدالرضا داوری عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی ظهر شنبه در دانشگاه لرستان با موضوع هدفمندی یارانه ها برگزار شد.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی در این مناظره در سخنانی عنوان کرد: از سال 68 تاکنون یعنی در طول 20 سال اخیر چهار " به اصطلاح" برنامه توسعه در کشور داشته ایم.

غلامرضا داوری ادامه داد: به اعتقاد من اگر مصادیقی برای یک سند به عنوان برنامه بخواهیم در مبانی مختلف نظری، عملی و ... مورد بررسی قرار دهیم هیچ کدام از برنامه های اول تا چهارم در دولت های پنجم تا هشتم شان یک برنامه را نداشتند.

وی تصریح کرد: حداکثر می توان به برنامه های اول تا چهارم توسعه نام برنامه های بودجه ای پنج ساله را اطلاق کرد و این تنها نظر من نیست.

مسئول اتاق خبر خبرگزاری جمهوری اسلامی با تاکید بر اینکه در چهار دوره 5 ساله ما چیزی به نام برنامه توسعه نداشته ایم، افزود: از سال 68 تا امروز نیز سه طرح اصلاح ساختار اقتصادی در کشور توسط دولت های مختلف اجرا شده است.

داوری با اشاره به طرح اقتصادی "تعدیل ساختاری" دولت هاشمی، بیان داشت: این طرح با تعامل دولت هاشمی با صندوق بین المللی پول ایجاد شده که انتقادات زیادی را از سوی محافل دانشگاهی و کسانیکه دغدغه منافع ملی را داشتند برانگیخت.

وی ادامه داد: در این طرح یک بسته اقتصادی که برای 47 کشور دنیا فقر را به ارمغان آورده بود و به نوعی بحران زا بود در دستور کار دولت ایران قرار گرفت.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی یادآور شد: مطابق این طرح دولت برای اینکه بتواند از تسهیلات گران صندوق بین المللی پول استفاده کند باید شروط این صندوق را اجرایی می کرد.

داوری شرط آزادی زنان مطابق با تعبیر بانک جهانی را یکی از این شروط دانست و مدعی شد که فعالیت های فائزه هاشمی در اواسط دهه 70 در راستای اجرای این شرط صندوق بین المللی پول بوده است.

وی با بیان اینکه این تسهیلات اصلا موثر نبودند، خاطر نشان کرد: سیاست های تعدیل مورد نظر در این طرح موجب ایجاد شکاف طبقاتی با یک روند فزاینده در کشور شد به طوریکه ناآرامی هایی را نیز به دنبال داشت.

داوری کاهش آرا هاشمی رفسنجانی در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری، تورم و نارضایتی در بدنه اجتماع را از جمله تبعات این طرح ارزیابی کرد و گفت: این سیاست های اقتصادی موجب ایجاد تورم 50 درصدی در کشور شد که این میزان تورم بعد از جنگ جهانی دوم در کشور بی نظیر بود.

وی با بیان اینکه با کندتر شدن روند سیاست تعدیل اقتصادی در اواخر دولت هاشمی اوضاع تا حدودی بهبود یافت، بیان داشت: پس از دولت هاشمی امید می رفت خاتمی با توجه به انتقاداتی که از سیاست های تعدیلی مطرح می کرد شیوه کار را تغییر دهد.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی ادامه داد: ولی بعدها همین سیاست ها در بسته های جدید در دولت خاتمی ارائه شد.

داوری با اشاره به طرح "ساماندهی اقتصادی" دولت خاتمی، بیان داشت: یکی از مشکلاتی که دولت خاتمی داشت این بود که شبکه مدیران ارشد اقتصادی دولت دارای تفکرهای اقتصادی مختلفی بودند و به این ترتیب طرح ساماندهی اقتصادی محدود به برخی طرح ها از جمله دادن وام هایی تحت عنوان وام های ضربتی اشتغال شد که در نهایت این طرح نیز به سرانجام نرسید.

وی به طرح اقتصادی دولت نهم اشاره کرد و گفت: دولت نهم با مطالعاتی که از سال 85 انجام داد در انتهای سال 86 بسته ای را معرفی کرد که "هدفمند شدن یارانه ها" یک هفتم این پروژه محسوب می شود.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی یادآور شد: در بررسی هایی که دولت نهم انجام داد هفت محور امور گمرکی، نظام مالیاتی، نظام ارزی، نظام بانکی، بهره وری، نظام توزیع و هدفمند کردن یارانه ها به عنوان آسیب های اقتصاد ایران معرفی شد.

داوری با اشاره به برخی مباحت مطرح شده از سوی کسانی که به اعتقاد وی از موضع "چپ گرایانه" به موضوع نگاه می کنند در زمینه طرح تحول اقتصادی، افزود: این افراد معتقدند که این طرح همان طرح "تعدیل اقتصادی" دولت های قبلی است در صورتیکه اصلا اینطور نیست.

عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت نیز در واکنش به اظهارات داوری عنوان کرد: اینکه هیچ کدام از برنامه های توسعه در شان یک برنامه نبوده اند را من قبول ندارم چرا که این برنامه ها حاصل کار دولت و نظام کارشناسی موجود در کشور بوده و ظرفیت کشور همین برناهه هاست.

وی با تاکید بر اینکه هنوز دولت احمدی نژاد نیز برنامه ای در این زمینه ارائه نکرده است، گفت: ما منتظر هستیم تا برنامه دولت نهم و دهم را هم ببینیم.

مزروعی همچنین در مورد مباحث مطرح شده در مورد برنامه های اقتصادی دولت هاشمی و خاتمی نیز عنوان کرد: متاسفانه در برنامه اول توسعه دولت هاشمی نتوانست به سمت هدفگیری انجام شده برای حرکت از نظام دستوری به نظام بازار دست پیدا کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در برنامه دوم توسعه نیز به دلیل تغییر دولت این موضوع اجرایی نشد، عنوان کرد: وقتی دولت خاتمی بر سر کار آمد تلاش کرد تا جهت گیری اقتصادی و برنامه خود را ارئه کند و در این راستا جلسه با اقتصاد دانان کشور تشکیل داد که این جلسه منجر به ارائه طرح "ساماندهی اقتصادی" دولت شد.

مزروعی با اشاره به تدوین مقدمات برنامه سوم توسعه در سالهای 77 و 78 عنوان کرد: در این برهه کتابی با عنوان مبارزه با فقر توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی به چاپ رسید که در این کتاب به طور مفصل در مورد هدفمند کردن یارانه ها و ادبیات مربوط به آن بحث شده بود.

وی با تاکید بر اینکه این طرح در سایه مطالعات برنامه سوم توسعه تدوین شده است، گفت: این موضوع در گزارش بانک جهانی نیز در سال 78 منتشر شد.

عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت تصریح کرد: در لایحه برنامه سوم توسعه دولت پیشنهاد کرد که قیمت حاملهای انرژی آزاد شود تا دولت بتواند از درآمد حاصل از یارانه های انرژی به اقشار آسیب پذیر جامعه کمک کند.

مزروعی با یادآوری شرایط سیاسی کشور در این برهه زمانی، گفت: در این زمان دولت دست اصلاح طلبان بود ولی اکثریت مجلس پنجم در دست دوستان اصولگرا و یا "محافظه کار" قرار داشت که با این تفاسیر ماده هدفمندی یارانه ها در برنامه سوم در مجلس دستخوش تغییر شد.

این نماینده مجلس ششم ادامه داد: قانون برنامه سوم که از سال 79 تا سال 83 اجرایی شد مصادف شد با عمر مجلس ششم و ما همیشه در مجلس بر سر قیمت گذاری حاملهای انرژی بحث و جدل داشتیم.

وی با اشاره به افزایش تدریجی قیمت های حاملهای انرژی در پنج سال برنامه سوم، یادآور شد: در سال 79 قیمت بنزین حدود 35 تومان بود در حالیکه در پایان عمر مجلس ششم این قیمت به 80 تومان رسید که این امر یکی از موفقیت های خوب دولت وقت محسوب می شود.

مزروعی به تدوین برنامه چهارم توسعه در سال 83 اشاره کرد و گفت: در این برنامه ذهنیت ها آماده شده بود که باید به سمت واقعی کردن قیمت حاملهای انرژی حرکت کنیم و درآمد حاصل از این امر را در نظام تامین اجتماعی به کار بگیریم.

وی ادامه داد: در نهایت در قالب برنامه چهارم هدفمند شدن یارانه ها در مجلس ششم و دولت خاتمی به تصویب رسید و این طرح برای تصویب نهایی به شورای نگهبان ارسال شد.

عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت با تشریح ماده چهار قانون برنامه چهارم توسعه، خاطر نشان کرد: در این ماده به طور کامل بحث حذف و هدفمند شدن یارانه ها پیش بینی شده و در فصل تامین اجتماعی نیز برای مصرف منابع حاصل از هدفمند شدن یارانه ها برنامه ریزی شده بود.

مزروعی با اشاره به روی کارآمدن مجلس هفتم در سال 83، خاطر نشان کرد: مجلس هفتم که اکثریت آن در اختیار اصولگرایان بود پس از عودت برنامه چهارم توسط شورای نگهبان به مجلس ماده چهارم این برنامه را حذف کرد و طرح تثبیت قیمت ها را جایگزین این ماده نمود.

وی با تاکید بر اینکه مجلس هفتمی ها باید پاسخ گوی حذف این ماده از برنامه چهارم باشند، گفت: 20 سال است که بحث هدفمند کردن یارانه ها در کشور وجود دارد.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه در یک برهه اصلاح طلبان مخالف اجرای این طرح بودند و در 12 سال اخیر اصولگرایان مخالفت این امر بودند، خاطر نشان کرد: همه از پیامدهای اجرای این طرح می ترسند چرا که یک جراحی بزرگ اقتصادی است.

مزروعی با تاکید بر اینکه باید به اجماع ملی در این زمینه رسید، افزود: از سوی دیگر باید ذهن جامعه نیز نسبت به اجرای این طرح آماده شود چرا که این طرح یک طرح پرچالش و دامنه دار است.

ادامه دارد....