خرید شب عید قانونی نانوشته و لازم الاجرا/ بازار قم در سیطره چین

به گزارش خبرنگار مهر در قم، نزدیک عید که می‌شود، بازار پر می‌شود از خانواده‌هایی که به فکر خرید شب عید افتاده‌اند؛ ترافیک سنگین، گرانی، پایین بودن کیفیت اجناس، حراجی‌های دروغین، نمایشگاه‌های سرکاری؛ هیچکدام از حرص و ولع مردم برای رونق دادن به بازار شب عید نمی‌کاهد.

وقتی عیدی و پاداش وحقوق اسفند‌ماه به پدر خانواده تعلق می‌گیرد، دیگر بچه‌ها امان پدر را می‌برند که خرید شب عید چه می‌شود، همه اعضای خانواده نزدیک عید دلشان هوای بازار را می‌کند؛ گویی خرید شب عید، قانون نانوشته ولی لازم الاجراست.

وقتی تمام عیدی‌ها و پاداش‌ها در روز‌های پایانی سال داده می‌شود و خانواده‌ها با اشتیاقی وصف ناپذیر به فکر خرید شب عید هستند؛ برخی از فروشنده‌ها نیز به فکر آب کردن اجناس بی‌کیفیت باقی مانده در انبار و دوبل حساب کردن با مشتری‌ها هستند.

اما این روزها تغییری اساسی در بازار شب عید ایجاد شده و آن اینکه به بازار که می‌روی، سرت را هر طرف که می‌چرخانی اجناسی چینی می‌بینی. انگار چشم بادامی‌ها تا می‌توانند شب و روز تولید می‌کنند زیرا می‌دانند بازارهایی هستند که اجناس درجه 2 و3 آنها را با علاقه‌ای فراوان خریداری می‌کنند.

چینی‌ها از بازار پارچه و پوشاک و کیف و کفش گرفته تا لوازم برقی و الکترونیکی و از سیر و رب گوجه فرنگی و نمک و میوه گرفته تا صنایع دستی کشورمان، همه و همه را در تسخیر خود درآورده‌اند. بازار صنایع دستی کشور نیز مثل بقیه صنایع ایران به تسخیر صنایع ماشینی چینی در آمده، حتی فرش و گلیم و حصیر کشور نیز گرفتار زیاده خواهی چینی‌ها شده است.

گویی چینی‌ها بیش از ایرانیها ذائقه ما را یافته‌اند. خودکاری تولید کرده‌اند که درون آن زیارت عاشورا و ذکرهای ایام هفته هک شده است؛ از این بدتر چندی قبل در خبرها منتشر شد که چینی‌ها حتی پرچم جمهوری اسلامی ایران را به نحوی که بر روی شیشه اتومبیل‌ها قابل نصب باشد، تولید کرده‌اند و با همان آرم به فروش می‌رسانند. جای تأسف اینکه برخی از ادارات هم این پرچم‌ها را رایگان توزیع کرده یا هدیه می‌دهند.

گویی امروز در عمل و در رقابت با واردات محصولات چینی، صنایع کشور حالت تسلیم به خود گرفته است و توان ایستادگی در برابر واردات بی رویه را ندارد.

در حال حاضر موج کالا‌های چینی و خارجی با کیفیت پایین و قیمت نازل از پاکستان و عراق بدون کمترین نظارت و کنترلی وارد کشور می‌شود، البته این خاص ایران نیست و کشور‌هایی مثل عراق و عربستان هم این روزها به بازار مصرف اجناس چینی تبدیل شده‌اند.

چمدان زائرانی که به عتبات عالیات یا مکه مکرمه سفر کرده‌اند، پر از پوشاک و اسباب بازی‌ها و حتی مهر و تسبیح و جانماز و انگشتر و کفن چینی است. خنده دار نیست مهر و سجاده‌ای که از شهر قم یا مشهد برای آشنایان در شهر‌های دیگر سوغات می‌شود تماما چینی باشد؟!

ورود اجناس بی‌کیفیت و ارزان قیمت چینی چند سالی هست که به تولیدکنندگان داخلی کشورمان ضربه زده است و بسیاری از تولید کنندگان داخلی، مخصوصا تولید کنندگان پارچه و پوشاک را به ورشکستگی کشانده است.

تا چند سال قبل بی کیفیت‌ترین کالا‌ها در نظر ایرانیان اجناس چینی بود و ایرانی‌ها کمترین میلی به خرید این گونه اجناس نداشتند اما اکنون شرایط تغییر کرده است.

شاید مصرف کنندگان داخلی کشور تقصیری هم نداشته باشند، چون بیشتر مردم با داشتن سطح درآمدی پایین توان خرید اجناس با کیفیت بالا و گران قیمت را ندارند اما مصرف کنندگان باید بدانند وقتی جنس بی‌کیفیت را با توجه به قیمت ارزان آن خریداری می‌کنند تا چند ماه بعد، دوباره باید همان جنس ارزان قیمت را خریداری کنند و این چرخه باطل دوباره ادامه می‌یابد و خرید جنس با کیفیت و با قیمت بالاتر در طولانی مدت، به نفع اقتصاد خانواده است.

یکی از فروشندگان کفش مردانه به خبرنگار مهر می‌گوید: بیشتر کفش‌های مغازه ما چینی است. دوام این کفش‌ها نسبتا خوب است و قیمت مناسبی هم دارد و مردم هم خوب استقبال می‌کنند. کفش‌های ایرانی به خصوص کفش‌های دست دوز، اگرچه کیفیت خوبی دارند اما قیمتشان بالاست و مردم ‌ترجیح می‌دهند که کفش چینی با قیمت پایین و با کیفیت مناسب خریداری کنند.

یکی دیگر از فروشندگان انواع کیف زنانه و مردانه هم از استقبال خوب مردم از اجناس چینی می‌گوید و اضافه می‌کند: اجناس ایرانی یا بسیار بی کیفیت است، که مشتریان اصلا به خرید این نوع کالا‌ها رغبتی نشان نمی‌دهند و یا با کیفیت خوب و قیمت بالاست که باز هم چون مردم توان خرید پایینی دارند، از آنها استقبال نمی‌کنند.

وی در ادامه می‌گوید: به دلیل اینکه مواد اولیه با کیفیت، در ایران با قیمت بالا به دست تولیدکنندگان می‌رسد، قیمت تمام شده تولیدات آنها هم افزایش می‌یابد و وقتی جنس با قیمت بالا به دست ما می‌رسد، ما هم مجبوریم سود بیشتری روی آن بکشیم و بفروشیم؛ در نتیجه مشتری از خرید آن امتناع می‌کند، البته ما مشتریانی هم داریم که فقط به دنبال کیفیت بالا هستند و قیمت برای آنها مهم نیست، ولی عمده مشتریان ما از توان خرید بالایی برخودار نیستند.

اما بالاخره باید برای جلوگیری از ورود این همه کالای بی‌کیفیت و ارزان قیمت چینی کاری کرد، تا تولیدکنندگان کشور بیش از این متضرر نشوند؛ برای مثال دولت ‌ترکیه واردات کالا‌های چینی را به کشور خود ممنوع کرده است ما نیز برای جلوگیری از ورود کالا‌های چینی می‌توانیم تعرفه‌های گمرکی بالا تعیین کنیم به نحوی که حداقل قیمت تمام شده این اجناس از محصولات داخلی گرانتر تمام شود و از سوی دیگر می‌توان برای ورود کالا‌هایی با کیفیت بهتر تعرفه گمرکی کمتری لحاظ کرد، تا راه ورود کالاهایی با کیفیت بالاتر باز باشد.

به علاوه، می‌توان استانداردهای کیفی برای کالاهای وارداتی در نظر گرفت که در آن صورت بخش عمده‌ای از کالاهای چینی از این فیلتر رد نخواهند شد. البته تولیدکنندگان داخلی هم نباید بیکار بمانند و باید ساز و کاری را فراهم کرد که کیفیت کالاهای ساخت داخل بالابرود، تا دیگر محصولات هیچ کشوری توان رقابت با کالاهای داخلی را نداشته باشد.

...................................................

گزارش: الهام رحیمی