ابو علي حسين ابن عبد الله ، معروف به شيخ الرييس پزشك ، رياضيدان ، فيلسوف و منجم ايراني در سال 370 ه ق در خرمثين از توابع بخارا به دنيا آمد . وي در هجده سالگي چنانكه خود نوشته است از تعلم همه علوم فارغ شد و دربيست و يك سالگي دست يه تاليف و تصنيف زد . در بيست و دو سالگي پدرش در گذشت و ابن سينا متصدي شغل او شد . او بعد ها به علت نابساماني اوضاع سياسي بخارا ، اين شهر را ترك گفت و به گرگانج نزد خوارزمشاه رفت . سلطان غزنوي همان هنگام از او خواست كه به غزنه رود اما بوعلي خواسته او را نپذيرفت . ابن سينا در بازگشت به گرگان با ابو عبيد جوزجاني آشنا شد و هم در اين سفر كتاب المختصر الاوسط ، كتاب المبدا والمعاد و مقداري از كتب قانون و نجات را تاليف كرد .حكيم ابو علي سينا در حدود 405 ه ق به ري رفت و در اوايل سال بعد به قزوين عزيمت كرد و از آنجا با سفر به همدان در اين شهر رحل اقامت گزيد و نه سال در آن شهر ساكن بود تا اينكه در ميان ديلميان به وزارت رسيد . بر اثر سعايت معاندان شيخ پس از وزارت ، چهار ماه به زندان افتاد و در اين مدت چند كتاب و رساله مهم تاليف كرد . ابن سينا تا آخر به در خدمت علاء الدوله كاكويه بود تا آنكه در سال 428ه . ق در همدان در گذشت . پيكر او در همدان مدفون است . در مشرق زمين فلسفه يوناني هيچگاه مفسري با عمق و دقت ابن سينا نداشته است . وي آراي آنان را با نظرات يكتا پرستي اسلام در هم مي آميخت و به اين طريق در فلسفه مشا مباحثي آورد كه در اصل يوناني آن سابقه اي نداشته است . او در حوزه علم طبابت نيز استادي حاذق و طبيبي عالم بود به گونه ا ي كه بسياري از بيماري هاي صعب العلاج آن دوران را درمان مي كرد . وي در حوزه نجوم و رياضي نيز صاحب راي است . به پاس ارج نهادن به تلاش هاي پزشكي آن عالم بزرگوار روز اول شهريور هر سال به ياد او بنام روز پزشك گرامي داشته مي شود .
شهادت ابن سكيت :
در چنين روزي در سال 244 ه ق ابن سكيت از علماي بزرگ ادبيات عرب به شهادت رسيد . وي آثار بسياري در حوزه ادب عربي از خود به يادگار نهعاده است كه از ميان آنها مي توان به الاضداد اشاره كرد . توكل عباسي دستور كشتن ابن سكيت را صادر كرد .
در گذشت ناتل خانلري :
در چنين روزي در سال 1369 پرويز ناتل خانلري از ادبا و ومحققان ادب فارسي ديده از جهان فروبست . خانلري پس از در يافت در جه دكتراي خود به تحقيق در حوزه ادبيات فارسي مشغول شد كه مهمترين آنها انتشار مجله ادبي سخن بود . وي همچنين در دوران زندگي خود آثار مختلفي را در باره ادب فارسي و پيوند آن با اسلام منتشر ساخت .
ورود به جبل الطارق :
در چنين روزي در سال 92 ه ق سپاه اسلام به فرماندهي طارق بن زياد وارد جبل الطارق شد . اين منطقه كه در واقع پس از ورود طارق به آن به اين نام نامگذاري شده است ، مركز وقوع جنگي بود ميان سپاه اسلام و سپاه اسپانيا كه نهايتا به پيروزي سپاه اسلام منجر شد . اندلس در واقع در اواخر قرن اول هجرى به وسيله سپاهى از اعراب و بربرهاى مسلمان شمال افريقا فتح گرديد .گفته مي شود در جريان فتح اندلس، قبايل ويزيگوت ساكن اسپانيا كه از حكومت خود ناراضى بودند، با مسلمانان همكارى كردند.به همين جهت اگر چه رياست و رهبرى اسپانياى مسلمان با عربهاى مسلمان بود، اما رؤساى بربر و گوت هم داراى قدرت فراوان بودند.قدرت تقريبا مساوى عربها، بربرها و گوتها مانع از به قدرت رسيدن يك دولت كاملا قدرتمند مسلمان در اندلس مىشد.چنانكه گوتها همگى مسلمان نشدند و عده زيادى از آنها مسيحى باقى ماندند .فتح نواحى مسيحى نشين شمال اسپانيا و گسترش اسلام در تمامى آن سرزمين نيز ناتمام ماند .بنى اميه براى حفظ حاكميت خود بر اندلس، يكى از رؤساى عرب ساكن آنجا را عامل خود قرار مىدادند، اما اين شخص در برابر نافرمانى بربرها و گوتها قدرت چندانى نداشت و همراهى قبايل عرب با وى، معمولا براى حفظ موقعيت خودشان در برابر اقوام ديگر بود.در حالى كه اندلس داراى چنين اوضاعى بود، بنى عباس موفق به سرنگونى حكومت بنى اميه شدند.در پى اين واقعه، تعقيب امويان و قلع و قمع آنان آغاز شد و در نتيجه هر يك از بنى اميه در جستجوى يافتن پناهگاه به سويى گريختند.در اين ميان شخصى به نام عبد الرحمن از نوادگان هشام بن عبد الملك (دهمين خليفه اموى) از چنگ عباسيان جان سالم بدر برد و به اندلس گريخت .او در سال 137 ه.ق وارد اندلس شد (5 سال پس از تأسيس خلافت عباسى) و توانست تعدادى از قبايل عرب آنجا را با خود همراه سازد.در شرايطى كه تعدادى از مسلمانان اندلس بىطرف بودند، نيروهاى متمايل به عباسيان متحمل شكست شدند و عبد الرحمن توانست قدرت را در دست گيرد.فاصله زياد اندلس تا مركز خلافت عباسيان، مانع از اقدام سريع و مؤثر بنى عباس براى تصرف اندلس شد و هنگامى كه نيروهاى عباسيان به آنجا اعزام شدند، عبد الرحمن توانست همراهى گوتها و بربرها را با خود جلب كند.آنان در اين مرحله حكومت عبد الرحمن را عامل حفظ استقلال سياسى خود تلقى مىكردند.بدين ترتيب عبد الرحمن سلسله اموى اندلس را تأسيس كرد. عبد الرحمن و جانشينانش تا حدود صد سال بعد از تأسيس سلسله اموى اندلس، خود را امير مىناميدند.حكومت آنان جنبه دينى نداشت و عناصر كشورى و لشكرى آنان، تركيبى از مسلمانان ومسيحيان بود.به همين دليل نمىتوانستند عنوان خلافت را كه مفهومى صرفا اسلامى داشت، براى خود برگزينند.اين امر اگر چه موجب آرامش داخلى قلمرو آنان مىشد، ليكن مقابله با دولتهاى مسيحى مستقل شمال اسپانيا را مشكل مىساخت.بنابراين به دليل هجوم مسيحيان به مرزهايشان، از اوايل قرن چهارم هجرى سياست دينى مشخصترى انتخاب كردند.در اين زمان عبد الرحمن سوم حكمران اندلس، خود را خليفه ناميد.او با بهرهگيرى از غيرت دينى مسلمانان، توانست مسيحيان شمال اسپانيا را شكست دهد.علاوه بر اين، او در دريا نيز عرصه را بر مسيحيان تنگ كرد.در اين زمان امويان اندلس، پا را از آن سرزمين فراتر نهاده قسمتى از شمال افريقا را هم تصرف كردند.اين به معناى به مبارزه طلبيدن خلفاى عباسى بود.عباسيان نيز با دادن اختيارات به حكمرانان خود در شمال افريقا كوشيدند با امويان مقابله كنند.اما اين اقدام سرانجام موجب كاهش هر چه بيشتر تسلط آنان بر شمال افريقا شد. بعد از سقوط امويان، اندلس از تسلط عباسيان بيرون شد. در آنجا نيز مثل بيشتر بلاد اختلاف مصرى و يمانى در ميان بود. به سال 125 ابوالخطار يمانى بر اندلس تسلط يافت و صمبل بن حاتم كه مصرى بود بر او بشوريد و از ولايتدارى خلع كرد و يكى از مصريان را به ولايتدارى رسانيد يمنيان ميخواستند ابوالخطار را به مقام خويش باز برند اختلاف بالا گرفت و اندلس چهار ماه تمام ولايتدار نداشت عاقبت همگى بر ولايتدارى يوسف بن عبدالرحمن فهرى اتفاق كردند كه مصرى بود و به سال 129 ولايت اندلس را بدو دادند و بنا شد يكسال ولايت بدست او باشد و سال بعد كار را بدست يمنيان دهد تا هر كه را خواهند ولايتدار كنند و چون سال بگذشت يمنيان خواستند يكى از خويشتن را بولايت رسانند اما صمبل مقاومت كرد و گروه بسيار از ايشان را بكشت و باز بر ولايت يوسف اتفاق شد و كس بر او اعتراض نكرد تا عبدالرحمن اموى بر اندلس تسلط يافت. چون دولت اموى سقوط كرد و عباسيان به تعقيب و كشتار ايشان برخاستند يكى از بزرگان اموى عبدالرحمن پسر معاوية بن هشام از چنگ عباسيان به اندلس گريخت و دولت اموى اندلس را بنيان نهاد. جدايى اندلس از دولت عباسيان مايه ضعف ايشان بود اما منصور با همه كوششها كه كرد نتوانست قدرت خويش را بر آن ديار استقرار دهد و به ناچار از در ملايمت درآمد. وقتى منصور از مسالمت كارى نساخت به پپين پادشاه فرنگ متوسل شد تا از او بر ضد عبدالرحمن كمك گيرد و فرستادگان به دربار او روان كرد كه سالى چند در آنجا مقيم بودند و با فرستادگان وى به نزد منصور بازآمدند و باز به دربار پپين رفتند و براى وى هديههاى گرانبها بردند اما اين گفتگوها ثمرى نداشت جز آنكه عبدالرحمن از هجوم فرنگيان بكشور خويش بيمناك شد و هرگز بصدد جنگ عباسيان نيفتاد بنابراين منصور در مانور سياسى خويش به نسبت زياد توفيق يافت و سياست عباسيان را درباره اندلس پايه نهاد. بدوران مهدى همه دولتها از عباسيان حساب ميبردند كه اين دولت بنهايت قدرت و وسعت رسيده بود اما آن اختلاف كه ميان خليفه بغداد و اندلس بود مايه اضطراب بغداد بود كه مهدى چون پدر قدرت امويان اندلس را به ديده حسد مي نگريست و ميخواست اين دولت را از ميان بردارد اما لشكر كشى به آن ديار ميسر نبود كه راه دراز بود و گذر دادن سپاه از صحراهاى آفريقا كارى دشوار مينمود و هم قوت عبدالرحمن اموى به حساب بود كه وى در انديشه بود ديار شام را از امويان بگيرد و اگر اوضاع اندلس اجازه ميداد بدينكار اقدام كرده بود بدي نجهت دو خليفه در بغداد و اندلس بدشمنى و كينه قانع شدند و كوشش عملى بر ضد همديگر كمتر كردند . ابن اثير گويد: «مهدى عبدالرحمن بن حبيب فهرى را باندلس فرستاد و او از آفريقا گذشت دريا را پيمود و بسليمان بن يقطان كه ولايت بارسلن داشت نامه نوشت و او را به اطاعت خليفه بغداد خواند اما سليمان دعوت وى را نپذيرفت و فهرى خشمگين با گروهى از بربران به قلمرو او هجوم برد اما سليمان وي را بشكست و عبدالرحمن باقيمانده نيروى وى را تار و مار كرد و كشتيهاى او را بسوخت كه فرار نتواند كرد فهرى در ناحيه والانس موضع گرفت و محصور شد اما مقاومتى سخت كرد و ترس وى بدلها افتاد و عبدالرحمن هزار دينار جايزه براى سرش معين كرد و يكى از بربران ويرا بكشت و سرش را به نزد خليفه اندلس برد.
(منبع : جعفريان ، رسول و خيرانديش ، عبدالرسول ، تاريخ اسلام و دولتهاى مسلمان، ص 119)
ضميمه شدن كره به ژاپن :
در چنين روزي دولت ژاپن كره را به خاك خود ضميمه كرد . كره پيش از اين از سال 1905 تحت مقررات تحت الحمايگي كشور ژاپن قرار داشت .
خروج عراق از پيمان نظامي بغداد :
در چنين روزي در سال 1959 ميلادي عراق بطور يكجانبه از پيمان نظامي بغداد خارج شد . پس از اين خروج نام پيمان به سنتو تغيير يافت .
امضا قرار داد ژنو :
در چنين روزي در سال 1864 ميلادي قرارداد ژنو به امضاي بر خي كشور ها از سه قاره جهان رسيد. بر اساس اين پيمان كشور هاي عضو متعهد شدند با مجروحان و اسراي جنگي رفتاري اسان دوستانه ايفا نمايند .
تولد كلود دبوسي :
دبوسي آهنگساز بزرگ فرانسوي در چنين روزي در سال 1862 ميلادي به دنيا آمد . آثار او در تغيير و تحول بهينه موسيقي قرن بيستم تاثير فراواني داشت . "دريا" عنوان مهمترين اثر موسيقايي اوست .
تولد دوروتي پاركر :
پاركر نويسنده بر جسته آمريكايي در چنين روزي در سال 1893 ميلادي به دنيا آمد . وي بيشتر داستانهاي كوتاه مي نگاشت . او در سال 1958 ميلادي جايزه معتبر "ماژوري پيبادي " را از آن خود كرد .
تولد رنه ولك :
رنه ولك نويسنده بر جسته اطريشي در چنين روزي در سال 1903 ميلادي به دنيا آمد." مفهوم نقد" عنوان مهمترين اثر اوست كه تاكنون چندين جلد از آن به فارسي ترجمه شده است .
تولد دنگ شيائوپينگ :
شيائو پينگ در چنين روزي در سال 1904 ميلادي به دنيا آمد . وي بين سالهاي 1976 تا 1978 در چين حكومت كرد .اين رهبر كمونيست چين توانست در اين كشور د ست به يك سري اصلاحات اقتصادي بزند و كشورش را به سمت بازار آزاد اقتصادي پيش برد . وي در سال 1997 ميلادي در گذشت .
تولد ري براد بوري :
اين نويسنده آمريكايي در چنين روزي در سال 1920 ميلادي به دنيا آمد . آثاراو بيشتر در حوزه قصه هاي علمي تخيلي است ." فارنهايت 451 "و مردم مصور" عناوين مهمترين آثار اويند .
تولد كارل هينز اشتوك هوسن :
اشتوك هوسن، آهنگساز آلماني در چنين روزي در سال 1928 ميلادي به دنيا آمد . "كنتراست ها "عنوان مهمترين اثر موسيقايي اوست .
در گذشت مايكل كالينز :
كالينز رهبر شاخه نظامي شين فين در چنين روزي در سال 1922 در گذشت . او توسط چند تن از قدرت طلبان ترور شد .
در گذشت جوموكنياتا :
جو مو كنياتا رييس جمهور كنيا در چنين روزي در سال 1978 ميلادي در گذشت . وي به هنگام مرگ هشتاد وسه سال داشت .
نظر شما