به گزارش خبرگزاري مهر،بسياري از تحليلگران مسائل خاورميانه با توجه به تحولات اخير بويژه با انتخاب دولت موقت عراق با اين سوال اساسي روبرو هستند كه آيا دولت جديد عراق كه سن آن به دو ماه نمي رسد رابطه دوستانه اي با ايران برقرار خواهد ساخت و يا راه واشنگتن را در پيش گرفته و رابطه اي با ايران برقرار نساخته و يا دست كم رابطه خود را در سطح بسيار جزئي حفظ خواهد كرد .
ازجمله مسائلي كه در اين ميان براي تعميق روابط مهم واساسي بنظر مي رسد نوع نگاه وديد طرفين به همديگر مي باشد.اين امر تاآنجا اهميت داردكه بسياري ازآگاهان سياسي اظهارات ماههاي گذشته حازم الشعلان وزير دفاع دولت موقت وبرخي ديگر از مسئولين عراقي را كه مواضع تندي عليه جمهوري اسلامي ايران ابراز داشتند وايران را بزرگترين دشمن عراق ناميد را به واكنش وتعجب واداشت. تاآنجا كه اين اظهارات انعكاس گسترده اي در رسانه هاي داخلي و خارجي داشت و برخي از كارشناسان اظهارات وي را نشاندهنده مواضع تند دولت وابسته به واشنگتن دانستند .
اين اظهارات كينه توزانه درحالي ابراز گرديد كه مقامات ديگر دولت موقت از جمله جمله اياد علاوي نخست وزير بارها بر ايجاد روابط دوستانه با همسايگان و از جمله ايران تاكيد كردند .
اظهارات متناقض مقامات عراقي نشاندهنده اين است كه اين مقامات هنوز سياست خاصي را براي ايران تعريف نكرده اند.ترديد مقامات عراقي در اتخاذ استراتژي مشخص در قبال ايران از ترديد مقامات كاخ سفيد و واشنگتن در مورد چگونگي برخورد با ايران نشات مي گيرد .
در حاليكه شوراي روابط خارجي آمريكا و بسياري از متخصصان و مقامات سابق به دولت بوش پيشنهاد مي كنند كه با ايران وارد تعامل شود و تلاش كند با اين كشور رابطه برقرار سازد، مقامات دولت مواضع سرسختانه اي را عليه ايران اتخاذ كرده و اتهامات خود را همچنان متوجه تهران كرده اند .
اظهارات وزير دفاع عراق عليه ايران همزمان با اظهارات تند مقامات آمريكايي عليه تهران صورت مي پذيرد . با اين حال علاوي اعلام مي كند كه اين اظهارات تنها نظر شخصي است و منعكس كننده نظر دولت نيست .
مقامات عراقي از اتخاذ هرگونه موضع تندي عليه ايران خودداري مي كنند چرا كه ايران از نظر آنها گزينه مهمي است . دولت عراق به خوبي آگاه است كه در ميان ديگر همسايگان بزرگترين مرز مشترك را با ايران دارد بنابراين مواضع اين كشور تاثيرات امنيتي و اقتصادي فراواني بر وضعيت عراق دارد .
از سوي ديگرايران مي تواند با همكاري خود از نفوذ عوامل تروريستي خارجي به عراق از طريق مرزهاي اين كشور جلوگيري كند ، راههاي قاچاق را به اين كشورمسدود سازد وازهمه مهمترمي تواند درانتقال بسيارارزانترنفت عراق به كشورهاي ديگر كمك كند .
ايران پيشنهاد برگزاري همايش براي بررسي چگونگي كنترل مرزها با شركت همسايگان عراق را داده است اگرچه تاكنون چنين همايشي برگزار نشده است و تاريخ آن مشخص نشده است .
عراق در حال حاضر بر امنيت داخلي و خارجي خود در شرايط فعلي نياز مبرم دارد وضرورت دارد در اين زمينه همسايگان خود را به همكاري دعوت كند .
از سوي ديگر عراق نياز مبرم به تشريك مساعي با ايران در اروند رود با 48 كيلومتر مرز مشترك با ايران و آبراه خليج فارس دارد ولذا بدون همكاري مستمر با ايران هردوكشور منافع استراتژيك مهمي را از دست خواهند داد . امنيت حوزه هاي نفتي دو كشور در خليج فارس تنها با همكاري دو طرف قابل تامين است. اين در حالي است كه بدليل اشتراكات متعدد فرهنگي وتاريخي وارتباطات مستمرشهرهاي مرزي اين بستر مي تواند به ظرفيتي غير قابل انكار تبديل شود.
ازديگر زمينه هاي همكاري مي توان گفت ايران و عراق دو توليد كننده عمده نفت در خاورميانه و از اعضاي فعال و موثر اوپك هستند اگر چه عراق هنوز نتوانسته است سطح توليد خود را به سهم سابق خود در اوپك برساند با اين حال دو كشور جايگاه ويژه اي در اوپك دارند و استراتژي و وضعيت داخلي آنها بر تصميمات اوپك و وضعيت بازار نفت تاثير مي گذارد .
بعلاوه عراق و ايران هر دو از نظر مذهبي تقدس خاصي دارند و عراق به دليل وجود مرقد 6 امام معصوم شيعيان و ديگر اماكن مقدس شيعه مورد توجه مردم ايران است كه همين مسئله مي تواند موجب رونق شهرهاي مذهبي عراق شده و صنعت توريسم را در اين كشور شكوفا سازد .
دو كشور فرصتهاي همكاري زيادي دارند كه روابط ضعيف مي تواند اين فرصتهارا از آنهاگرفته وحتي در برخي موارد ةآن را به تهديد مبدل سازد.دولت اياد علاوي اين موضوع را دريافته و تلاش مي كند روابط خوبي را با ايران برقرار سازد با اين حال از سوي ديگر اين دولت از جانب مقامات واشنگتن كه هم اكنون در فضاي رقابتهاي انتخاباتي سعي دارند آراي يهوديان را به خود جلب كند ، تحت فشار است .
در چنين فضايي است كه سفر آتي علاوي به تهران مي تواند تا حدود زيادي در اين زمينه راهگشا باشد زيرا رفع سوءظنها وايجاد حسن اعتماد براي دو همسايه ديرينه وقدرتمند درخاورميانه بويژه در بين كشورهاي اسلامي داراي تاثيرات مهمي خواهد بود.به همين دليل است كه مقامات دولت موقت در روزهاوهفته هاي گذشته براي جبران نابسامانيهاي خود كوشيده وبااعزام نماينگاني سعي درحل وفصل برخي مشكلات قبلي داشته وبراي آينده نيزدر تلاشند. اگرچه اين اقدامات در برخي موارد با مخالفت نيروهاي اشغالگر نيز مواجه گرديده است.
نظر شما