برگی از تاریخ ایران و جهان

بیست و پنجم اردیبهشت:  

روز بزرگداشت فردوسی

همه ساله چنین روزی به عنوان روزبزرگداشت فردوسی درا یران گرامی داشته می شود .

حکیم ابوالقاسم منصوربن فردوسی طوسی در سال 329 هجری در قریه باژ از توابع توس در خاندانی از طبقه دهقانان به دنیا آمد. از ایام جوانی شروع به سرایش یکی از بزرگترین شاهکارهای زبان و ادبیات پارسی یعنی شاهنامه کرد .

منبع اصلی سرایش او شاهنامه منثور ابو منصوری بود که فردوسی پاره ای داستانهای منفرد ، چون اخبار رستم و اخبار اسکندر را به آن اضافه و به ویرایش کلی این داستانها پرداخت تا کل آن را در اثری منسجم و یکپارچه به نام شاهنامه گرد آورد که به حق به پاس زحمت سی ساله اش به نام شاهنامه فردوسی نامیده می شود.

کتاب وی که سند ، شناسنامه و هویت ملی ایرانیان است ، در روزگاری که استقلال ایرانیان از میان رفته بود و هویت آنان برباد بود، آبروی دوباره به عنصر ایرانی بخشید تا بتواند دوباره عزت نفس خود را به دست آورد .

درگذشت حکیم مهدی الهی قمشه ای

در چنین روزی در سال 1352 هجری شمسی فیلسوف معاصر و حکیم عالیقدر مهدی الهی قمشه ای دار فانی را وداع گفت .

وی در طول عمر پر برکت خود شاگردان بسیاری تربیت کرد. از میان آثار علمى ایشان می توان به حاشیه و توضیحات بر تفسیر ابوالفتوح رازى، ترجمه قرآن به زبان شیوا و نثرى زیبا و امروزین، ترجمه صحیفه سجادیه، ترجمه مفاتیح الجنان، حکمت الهى (دو جلد)، شرح فصوص الحکم فارابى، مشاهدات العارفین فى اصول السالکین، رساله در فلسفه کلى، رساله در سیر و سلوک، رساله در مراتب ادراک، حاشیه بر مبدا و معاد ملاصدارى شیرازى و دیوان اشعار اشاره کرد .

عملیات شیخ فضل الله نوری

سال 1360هجری شمسی در چنین روز رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات شهید شیخ فضل الله نوری را در آبادان آغاز کردند .

آزاد سازی تپه های شهید مؤذنی از جمله نتیج عمده این عملیات بود .

اول جمای الثانی:

سریه زید بن حارثه در منطقه قَرَده

پس از جنگ بدر و شکست سنگین مهاجمان و مشرکان مکه در نبرد با سپاهیان حضرت محمد(ص) و کشته شدن تعداد زیادی از سپاهیان شرک و کفر به دست مسلمانان، رعب و وحشتی در کافران و مشرکان به وجود آمد. به طوری که برای سفرهای بازرگانی خویش به شام، واهمه و ترس عجیبی از مسلمانان داشته و عبور از راه معمول بین مکه و شام را، که از کنار دریای سرخ و از حوزه حکومتی پیامبر(ص) در حوالی مدینه منوره می گذشت، به مصلحت نمی دیدند.

اشراف و اعیان قریش مکه پس از مشورت و گفتگو به این نتیجه رسیدند که سفرهای بازرگانی خویش را ادامه دهند، زیرا حیات آنان به این داد و ستدها بستگی دارد، ولیکن، از این پس، نه از راه معروف و معمول بین مکه و شام، بلکه از راه ناشناخته ای که در صحرای عربستان، میان مکه و عراق قرار دارد عبور کنند و پس از رسیدن به عراق، از آن جا به سوی شام عازم گردند. تا از این طریق، بدون مواجه شدن با مسلمانان، به اهداف اقتصادی خویش دست یابند.

بدین منظور تعدادی از سربازان قریش با کالاهایی مختلف از راه صحرای عربستان به سوی عراق راه افتاده، تا از آن جا به شام روند. این خبر به اطلاع پیامبر(ص) رسید و آن حضرت برای کاهش قدرت شیطانی قریش، تصمیم گرفت بر آنان ضربه ای وارد سازد. بدین جهت پسرخوانده اش زید بن حارثه را در رأس یکصد مرد جنگی به سوی آنان اعزام کرد. زید بن حارثه و سربازان او در نخستین روز ماه جمادی الآخر سال سوم قمری، از مدینه منوره حرکت و به سمت کاروان قریش رهسپار شدند.

سربازان اسلام، پس از چند روز راه پیمایی، در منطقه "قرده" که در مسیر بیابانی میان مکه و عراق است، به کاروان قریش نزدیک گردیده و به آنان هجوم آوردند. اعیان و اشراف قریش به محض رویارویی با سپاهیان اسلام، از منطقه گریخته و خود را رهانیدند. ولی سربازان مسلمان، موفق گردیدند که سه نفر از همراهان آنان را اسیر و مقدار زیادی از اموالشان، از جمله تعداد زیادی شتر را به غنیمت گرفته و با پیروزی به مدینه منوره برگردند. 

پانزدهم می: 

صدور مجوز شکنجه از سوی پاپ

در چنین روزی در ماه مه سال 1252 میلادی پاپ وقت، اینوسنت چهارم با امضاء یک فرمان، مجوز شکنجه  کسانی که منکر وجود خدا بودند را صادر کرد. این فرمان سبب رواج شکنجه در دنیای کاتولیک شد، به گونه ای که هرکس را که می خواستند شکنجه کنند، انگ خدا نشناسی می زدند.

اینوسنت چهارم که یک روحانی ایتالیایی بود از سال 1243 تا 1254 مقام پاپی را به دست داشت و رئیس کل کلیساهای کاتولیک جهان بود.

زادروز میخائیل بولگاکوف نویسنده روس

میخائیل بولگاکوف داستان نگار نیمه اول قرن بیستم روسیه 15 ماه مه سال 1891 به دنیا آمد. تحصیلات وی پزشکی بود و به خواست والدینش دکتر شده بود، اما پس از خروج از دانشگاه به تعقیب هدف خود داستان نگاری پرداخت زیرا که معتقد بود در آن استعداد بیشتری دارد و از آن، جمعیت بیشتری را بهره مند می سازد.

بولگاکوف نیز مانند بیشتر داستان نگاران معروف، داستان نویسی را از نوشتن داستان کوتاه برای مجله ها آغاز کرده بود. معروف ترین داستان او "آقا و مارگاریتا" نام دارد که در آن حقایق بسیاری را در قالب داستان بیان کرده است.

شهرت بولگاکوف در جامعه روسیه به حدی بود که استالین شخصا به او تلفن می کرد. این داستان نگار در دهم مارس 1940 درگذشت که امروزه معلوم شده است براثر بیماری ریوی ناشی از افراط در کشیدن سیگار بوده است. بولگاکوف واقعیات جامعه را در قالب داستان منعکس می کرد و از قول اشخاص داستان، راه حلها را ارائه می داد.

تولد پیر کوری

در چنین روزی در سال 1859 میلادی پیر کوری فیزیکدان نابغه فرانسوی به دنیا آمد . او به همراه همسر دانشمند خود ماری کوری توانست در حوزه عناصر رادیو اکتیو در طبعیت به تحقیق و تفحص بپردازد .

وی به سال 1903 میلادی جایزه نوبل را از آن خود کرد .