صداو سیما نمی‌تواند دستمزد ناظران کیفی با تجربه را پرداخت کند

به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا افخمی از ناظران کیفی با سابقه در تلویزیون است که تاکنون نظارت  کیفی بسیاری از مجموعه‌های  را برعهده داشته است. او در حال حاضر ناظر دو مجموعه‌‌ای است که برای ماه رمضان شبکه دو به کارگردانی محمدرضا آهنج و پرویز شیخ طادی تهیه می‌شود تا اینکه یکی از این سریال‌ها برای پخش در رمضان انتخاب شود.

همچنین نظارت کیفی مجموعه شبانه "فاصله‌ها" که به کارگردانی حسین سهیلی‌زاده برای پخش از شبکه سه تهیه می‌شود را بر عهده دارد. افخمی در کنار نظارت کیفی، نویسندگی، کارگردانی و تدوین هم انجام می‌دهد.

او این روزها مشغول نگارش فیلمنامه یک مجموعه تلویزیونی است که در حال حاضر تمایلی به دادن خبر آن ندارد. او نویسنده و کارگردانی مجموعه‌هایی همچون "پنجمین خورشید"، "زیرزمین"، "روز حسرت"، "تب سر"، "اغما"، "او یک فرشته بود" و ... را در کارنامه دارد.

علیرضا افخمی، درباره اینکه آیا ناظران کیفی در صدا وسیما بر مبنای دستورالعمل مشخصی نظارت بر مجموعه‌ها و برنامه‌ها می‌کنند؟ به خبرنگار مهر گفت: نه چارچوب مشخصی وجود ندارد. البته ممکن است در این باره چیزی هم مکتوب بوده و به شبکه‌ها ابلاغ شده باشد، اما من زیاد مطمئن نیستم. به هر حال ناظران کیفی در بحث محتوای و مضمون اثر تلویزیونی فعال هستند و تلاش می‌کنند فیلمنامه منطبق بر چیزی باشد که در شورای طرح و برنامه شبکه تصویب شده است و گروه سازنده از آن تخطی نکند. مهمترین وظیفه ناظر کیفی همین است که اشاره کردم و کار دشواری است.

وی در ادامه افزود: ساده‌ترین شکل اعمال نظر ناظر کیفی این است که ناظر به تمامی فیلمنامه پایبند باشد و از گروه بخواهد کاملاً به فیلمنامه وفادار بمانند و موردی هم تغییر نکند. در این شکل ناظر تبدیل به نگهبان می‌شود و خیلی هم به تخصص لازم نیست، بلکه سواد خواندن و نوشتن هم داشته باشد، می تواند این کار را انجام دهد. البته سازمان صدا و سیما هم این را از ناظر نمی‌خواهد و از ناظر کیفی می‌خواهد بنا به تخصصی که دارد تغییرات را متناسب با فضای کار و در چارچوب قوانین بدهد. در این صورت ناظر باید تخصص لازم را داشته باشد.

این ناظر کیفی خاطرنشان ساخت: ناظر کیفی باید سعی کند به بهتر شدن یک اثر کمک کند و بهتر است ناظر کیفی صاحب نظر بوده و اشراف زیادی به کار به لحاظ فنی و هنر داشته باشد تا بتواند از همه بخش‌های کار محافظت کند.

افخمی درباره اینکه چرا برخی ناظران کیفی بیشتر سلیقه‌ای عمل می‌کنند تا تخصصی ، توضیح داد: این موضوع قابل مناقشه است. در هنر با بحث سلیقه رو به رو می‌شویم. این مسئله خیلی اهمیت دارد که ناظران کیفی مطلبی که برای بهبود کار به کارگردان یا دیگر عوامل می‌گوید، چگونه مطرح کند که مورد پذیرش عوامل سازنده هم قرار بگیرد. ممکن است مطلبی که ناظر کیفی آن را بیان می‌کند، کاملاً درست باشد، اما گروه چون او را قبول ندارند، می‌گویند سلیقه‌ای است. بنابراین صاحب نظر بودن ناظر کیفی خیلی مهم است.

وی درباره اینکه چرا بعضی ناظران کیفی به گروه سازنده اجازه عبور از خطوط قرمز را می‌دهند و به برخی دیگر نه؟ توضیح داد: در این باره نظری نمی‌دهم که ناظران کیفی چه قدر اظهار نظرشان درست است و چقدر نه؟ یا چقدر سلیقه‌ای عمل می‌کنند. به هر حال ناظرانی که برای کار استفاده می‌شوند با توجه به بضاعت فکری و هنری‌ خود نظر می‌دهند، اما همان طور که اشاره کردم ممکن است نظر ناظر کیفی درست باشد، اما اگروه مقاومت کند و می‌گویند شایستگی این پست را نداشته است.

این کارگردان و نویسنده خاطرنشان ساخت: ناظر کیفی باید بزرگ باشد که اگر گروه سازنده از بزرگان هنری هستند با او ارتباط برقرار کرده و بدانند حرفی که برای بهبود کار می‌زند، درست است. لازم است افراد مناسبی برای این پست تربیت شوند تا به تمام مقوله یک کار هنری اشراف داشته و صاحب نظر باشند. از سوی دیگر شاهد هستیم فردی که این ویژگی را دارد سازمان صدا و سیما نمی‌تواند دستمزد او را متناسب با شرایطی که فرد دارد، پرداخت کند. در واقع وقتی ناظر کیفی صاحب تجربه می‌شود و موقع بهره‌برداری آن می‌رسد، نمی‌تواند پاسخگوی دستمزد او باشد.

افخمی درباره اینکه این آموزش چگونه باید فراهم شود، گفت: این آموزش در حین خدمت است، چرا که اگر بخواهیم کرسی‌های دانشگاهی بگذاریم یا کل فیلمسازی را آموزش دهیم، دشوار است. مگر آنکه دانشگاهی تاسیس شود تا فرد این آموزش را ببیند. البته وقتی فارغ التحصیل شده و وارد بازار کار می‌شود، مهمترین کارش پیدا کردن روابط با عوامل سازنده است که این مسئله نقش مهمی در موفقیت او دارد. این رابطه هم به مرور زمان و در اثر تجربه کسب می‌شود.

این ناظر کیفی در پاسخ به این سئوال که بارها شاهد بوده‌ایم یک ناظر کیفی هم نظارت یک مجموعه تاریخی را به عهده دارد و هم یک مجموعه طنز را، آیا یک فرد تا این حد توانایی دارد که نسبت به هر ژانری اشراف داشته و بعد نظارت کند توضیح داد: نباید ناظران کیفی را تقسیم‌بندی کرد، چرا که یک کارگردان فقط در یک ژانر خاص کار نمی‌کند و وقتی به کارنامه هنری‌اش نگاه می‌کنید آثاری در ژانرهای مختلف می‌بینید، بنابراین نمی‌توان گفت ناظران کیفی هم باید در ژانر نظر بدهند.

وی درباره اینکه آیا یک ناظر کیفی قدرت عزل و نصب گروه سازنده یک اثر را دارد، توضیح داد: قاعدتاً باید این قدرت را داشته باشد، چرا که ناظر کیفی قائم مقام مدیرگروه است و باید به تمام کار نظارت کند، چرا که ممکن است عوامل سازنده مشکلی در کار ایجاد کنند، بنابراین باید این اختیار را به او بدهند.

افخمی درباره اینکه چرا مدیران گروه بر اساس معیار مشخصی ناظران کیفی را انتخاب نمی‌کنند، گفت: این طور نیست که معیاری در این باره وجود نداشته باشد، بلکه مدیران گروه با توجه به بضاعت‌های موجودی که هست ناظران کیفی را انتخاب می‌کنند. وقتی سازمان نمی‌تواند دستمزد افراد با تجربه را پرداخت کند، به همین دلیل آنها انگیزه ندارند کار را بپذیرند و مدیران گروه با توجه به بضاعت که وجود دارد ناظران کیفی را انتخاب می‌کنند.

این کارگردان در پایان افزود: البته افرادی هم مثل من است که به خاطر رفاقتی که با مدیران دارد به ناچار نظارت را می‌پذیرد، اما شرایط مالی برای ناظران کیفی به گونه‌ای نیست که آنها را ترغیب به این کار کند.