بانکداری اسلامی از محورهای الگوی پیشرفت است

به گزارش خبرنگار مهر، همایش ملی "الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت" صبح امروز با حضور جمعی از مسئولان کشوری و لشکری و اساتید و پژوهشگران دانشگاهی و حوزوی در سالن همایشهای بین المللی سازمان صدا و سیما برگزار شد.

 

در این همایش حجت الاسلام سید عباس موسویان به قرائت مقاله خود با عنوان" طراحی مدل عملیاتی بانکداری اسلامی؛ سازگار با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت" پرداخت.

 

وی با تبیین دلایل ناکارآمدی مدل بانکداری غربی تأکید کرد: پیامد بانکداری غربی را در سالهای اخیر شاهد هستیم. وقوع بحران جهانی و ناتوانی نظام بانکداری غربی در پیشگیری و مقابله با آن از یک سو و پایداری نسبی بانکداری اسلامی در مواجهه با این بحران از سوی دیگر افزون بر اندیشمندان مسلمان توجه صاحبنظران و سیاستگذاران مالی و بانکی دنیا را نیز به سمت مطالعه بانکداری اسلامی معطوف کرده است.

 

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به تفاوتهای اصلی بانکداری اسلامی و غربی پرداخت و گفت: بانکداری غربی همه نیازها را بر اساس یک قرارداد مشخصی به نام " قرض با بهره" که همان "ربا" است، جواب می دهد و به صورت طبیعی نرخ این بهره در بازار پول تعیین می شود که خارج از اقتصاد واقعی است و به جهت ویژگی های حقوقی که قرارداد قرض با بهره دارد نظام بانکی مسئولیتی در مقابل تسهیلات اعطایی ندارد، در نتیجه نظارت و کنترل و هدایت کافی صورت نمی گیرد.

 

موسویان افزود: اما در نقطه مقابل، بانکداری اسلامی متناسب با نیازهای واقعی از انواع قراردادهای مالی بهره می گیرد و این بانک برای تأمین مالی نیازهای مصرفی و سرمایه ای راههایی مختلفی معرفی می کند و به جای نرخ بهره از نرخ سود که برگرفته از اقتصاد واقعی است استفاده می کند و به جهت ماهیت دخالتی بانک از ناحیه سپرده گذاران بر مصرف صحیح تسهیلات بانکی نظارت می کند.

 

وی تأکید کرد: بانکداری اسلامی مانع شکل گیری بازار پول خارج از اقتصاد واقعی می شود و از تشکیل حبابهای پولی جلوگیری کرده و در بلند مدت از بحرانهای مالی مصون مانده و مدل کارآمدی برای رشد و توسعه با ثبات خواهد بود.

موسویان بر اجرای صحیح بانکداری اسلامی با توجه به شرایط زمانی و مکانی یک اقتصاد تأکید کرد و گفت: در این تحقیقات تلاش شده با استفاده از آموزه های اقتصادی اسلام در بخش پولی و مالی و با رعایت قواعد شرعی و با رعایت اوضاع اقتصادی ایران در عرصه مباحث پولی بانکی یک مدل عملیاتی از بانکداری اسلامی ارائه شود.

 

وی با اشاره به برخی شباهتهای شبهه انگیز بانکداری اسلامی و غربی تأکید کرد: رعایت قواعد شرعی ملاک تمایز بانکداری اسلامی با غربی است که این قواعد متناسب با بخش بانکداری در چهار قاعده سلبی و چهار قاعده اثباتی طبقه بندی می شوند.

 

موسویان به تبیین قواعد اثباتی شرعی بانکداری اسلامی پرداخت و گفت: آزادی انتخاب قراردادها، جامعیت قراردادهای مالی اسلامی، مشروعیت سود اقتصادی و حاکمیت سودهای عادلانه و واقعی از مهمترین قواعد اثباتی شرعی در معاملات اسلامی محسوب می شوند.

 

وی افزود: در حاکمیت اسلامی در شرایط طبیعی نرخها در بازار باید تعیین شود اما در شرایط خاص اقتصادی(احتکار، تبانی و...) حاکم اسلامی مسئولیت دارد با عوامل به وجود آمده مبارزه کرده و زمینه های شکل گیری قیمتهای عادلانه را ایجاد کند.

 

موسویان تأکید کرد: در بخش اقتصادی ایران علاوه بر شناخت آموزه های اقتصادی اسلامی باید ویژگی های اقتصادی ایران که در عرصه پول و اقتصاد مطرح است را بشناسیم که شناخت سپرده گذارهای بانکی، متقاضیان تسهیلات و شناخت انواع بانکها از جمله آنها می تواند باشد.

 

وی به تشریح مدل پیشنهادی خود در بانکداری اسلامی پرداخت و گفت: اگر بخواهیم واقعیت اقتصادی ایران را با انتظارات اسلامی تطبیق دهیم باید تجدید نظری در ساختار نظام بانکی داشته باشیم. لذا مدل پیشنهادی بانکداری اسلامی ما بر چهار نوع مؤسسه مالی اعتباری، بانک تجاری، بانک تخصصی و بانک جامع با الهام از ماده 23 سیاستهای کلی برنامه پنجم تقسیم می شود که آثار بلند مدت آن موجب کاهش منطقی عقدها، تناسب عقدها و.... می شود.

 

وی در پایان تأکید کرد: اصلاح ساختار نظام بانکی با نهادینه کردن نظامهای قرض الحسنه، تأمین اعتبارات خود و سرمایه گذاری های کلان به دست می آید.