به گزارش خبرنگار مهر، سینمای ایران ثبت کننده بسیاری از خاطره‌ها و یادگارهای دوران دفاع مقدس بوده است، سینمای جنگ محصول سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و دوران هشت ساله جنگ تحمیلی است. سینمایی که در بطن آن کارگردانهای تاثیرگذاری مانند ابراهیم حاتمی‌کیا، رسول ملاقلی‌پور، احمدرضا درویش و کمال تبریزی تربیت شدند. نسلی که در دامن سینمای دفاع مقدس بالیدند و ادامه دهنده راه سینماگران ممتاز پیش از خود بودند.
فتح خرمشهر به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای جنگ هشت ساله در سینمای ایران نشانه‌هایی دارد. اگر چه هنوز فیلم یا مجموعه‌ای در حد این واقعه ملی ساخته نشده اما در فیلمهای مختلف تصویر خرمشهر به عنوان شهری که در آن امید و زندگی جریان دارد ثبت شده است.
در تعدادی از فیلمهایی که در زمان جنگ ساخته شده مانند "بلمی به سوی ساحل" (رسول ملاقلی‌پور) خرمشهر در حاشیه و پس زمینه است و رویدادهای اصلی در بستر این شهر و موقعیت جغرافیایی ویژه‌ای که دارد می‌گذرد، در "کیمیا" (احمد رضا درویش) اولین روزهای جنگ را به تصویر می‌کشد و درگیری‌های خیابانی در شهر جنگ زده را به شکلی تاثیر گذار به مخاطب نشان می‌دهد.
پوریا پورسرخ و باران کوثری در نمایی از "روز سوم"
درویش در فیلم سینمایی "سرزمین خورشید" هم بخش‌های دیگری از ماجراهایی که در جنگ بر خرمشهر و اهالی آن گذشته را به تصویر کشیده است. تمرکز درویش در فیلمهایی که به گونه‌ای درباره خرمشهر است بیش از آنکه بر حوادث و رویدادها باشد بر مناسبات انسانی و روابط شخصیت‌ها در موقعیت‌های دشوار و حساس است، هر چند که درویش در این فیلمها تسلط تکنیکی‌اش در ساخت صحنه‌های جنگی را هم به رخ می‌کشد.
داستان "حریم مهرورزی" (ناصر غلامرضایی) درباره زنی است جوان و جنگ زده که به دلیل اشغال خرمشهر به تهران آمده، در روز سوم خردادماه و همزمان با آزادی خرمشهر مشکلات زندگی زن حل می‌شود. "حریم مهرورزی" از معدود فیلمهایی است که مستقیم به ماجرای آوارگان جنگ زده خرمشهری می‌پردازد، گروهی که در دهه 60 درگیر مشکلات و مسائل اجتماعی فراوان بودند.
صبریه (افسانه بایگان) تلاش می‌کند در شرایط حاد اجتماعی و خانوادگی به شکلی مطلوب زندگی کند. موقعیت او به عنوان مهاجری غریبه در شهری بزرگ نشان دهنده جایگاه زنی است که می‌کوشد بر پیامدهای منفی جنگ غلبه کند.
مسعود کیمیایی در "دندان مار" یکی از بهترین فیلمهای پس از انقلابش، مشکلات اجتماعی و خانوادگی همین گروه را به تصویر می‌کشد. در این فیلم یکی از شخصیتهای اصلی، زنی به نام فاطمه (فریبا کوثری) است که از خرمشهر به تهران آمده و درگیر ناهنجاری‌های اجتماعی است.
احمد (احمد نجفی) هم خرمشهری است و در فیلم بارها به وضعیت این شهر اشاره می‌کند، کیمیایی در این فیلم مشکلات ناشی از آوارگی و مهاجرت جنگ‌زدگان به تهران را نشان می‌دهد، خرمشهر در "دندان مار" نماد شهری است زنده و پویا که آرزویی دست نیافتنی به نظر می‌رشد. رویکرد اجتماعی کیمیایی در "دندان مار" موقعیتی خاص به این فیلم می‌دهد، در هیچ یک از فیلمهای سینمایی موضوع مهاجرت و آوارگی ناشی از جنگ این چنین نقد و بررسی نشده است.
احمدرضا درویش که اهل خرمشهر است در "دوئل" هم از خرمشهر یاد می‌کند و در سکانسی به شهید محمد جهان‌آرا یکی از فرماند‌ه‌های بزرگ این شهر ادای دین می‌کند، اما یکی از مهمترین فیلمهایی که در سالهای اخیر درباره خرمشهر ساخته شده "روز سوم" (محمدحسین لطیفی) است، فیلم روایت اشغال خرمشهر و مشکلاتی است که برای یک خواهر و برادر در این شرایط اتفاق می‌افتد.
"روز سوم" دو تصویر از خرمشهر ارائه می‌دهد، خرمشهر پیش از جنگ و پس از آن، خرمشهری که اگرچه جوانانش را از دست می‌دهد اما هنوز می‌توان به آینده آن امیدوار بود، نجات سمیره (باران کوثری) این امید را در ذهن مخاطب زنده می‌کند که فردای این نسل و این سرزمین روشن است.
در مجموعه "در چشم باد" که سه مقطع مهم تاریخ معاصر در آن روایت می‌شود، بخش سوم با جنگ تحمیلی مقارن می‌شود و بیژن (پارسا پیروزفر) شخصیت اصلی در مواجهه با نسلی قرار می‌گیرد که جنگ را تجربه می‌کنند، آزادسازی خرمشهر به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای نسل انقلاب در این مجموعه ثبت می‌شود.
در مجموعه "خاک سرخ" (ابراهیم حاتمی‌کیا) دختر جوان (لاله اسکندری) برای یافتن پدر و بازیابی هویت گمشده‌اش به خرمشهر سفر می‌کند، این سفر که همزمان با شروع جنگ است او را در معرض آزمونی بزرگ برای انتخاب راه و روش زندگی‌اش قرار می‌دهد. حاتمی‌کیا در دل یک ملودرام عاطفی پیامدهای منفی جنگ در نابودی خانواده‌ها و آوارگی و مهاجرت را به تصویر می‌کشد.
تصاویر پراکنده سینمای ایران از خرمشهر یادآور دورانی سپری شده است، دورانی که نقشی مهم و پررنگ در تاریخ معاصر دارد و گذشت زمان آن را از خاطره‌ها پاک نمی‌کند. سینمای ایران دینش را به خرمشهر ادا کرده است.
نظر شما