به گزارش خبرنگار مهر، در حال حاضر ساخت 46 طرح جدید و تکمیل 30 طرح نیمه تمام پتروشیمی برای دستیابی به ظرفیت تولید 100 میلیون محصول پتروشیمی به یکی از برنامه های اولویت دار شرکت ملی صنایع پتروشیمی در برنامه پنجم تبدیل شده است.
همچنین به استناد گزارشهای موجود دستیابی به تولید 12 میلیون تن اتیلن، 10 میلیون تن پلیمر، چهار میلیون تن آروماتیک، 8.5 میلیون تن اوره و 15 میلیون تن متانول از دیگر اهداف ترسیم شده برای پیشی گرفتن از رقیب عربستانی در راستای سند چشم انداز است.
اما در حالی که شرکت ملی صنایع پتروشیمی باید برای تحقق اهداف برنامه پنجم توسعه 46 میلیارد دلار سرمایه گذاری کند که در شرایط فعلی حدود 40 درصد ظرفیت صنایع پتروشیمی به دلیل عدم دریافت خوراک بدون استفاده باقی مانده است.
به طوری که سال گذشته با وجود نصب و راه اندازی 50 میلیون تن ظرفیت نصب شده صنایع پتروشیمی تنها 34 میلیون تن محصول پتروشیمی در کشور تولید شده است و به عبارت دیگر هم اکنون حدود 16 میلیون تن از ظرفیت صنایع پتروشیمی خالی مانده است.
استدلال مسئولان پتروشیمی از تولید با 60 درصد ظرفیت
عبدالحسین بیات مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی اخیرا در خصوص خالی ماندن ظرفیت تولیدی صنایع پتروشیمی و طرح برنامه هایی شتاب زده برای ساخت واحدهای جدید در برنامه پنجم به مهر گفت: نمی‌پذیریم که واحدهای پتروشیمی کمتر از ظرفیت اسمی تولید می‌کنند. به طور معمول واحدهای پتروشیمی در سال اول فعالیت با 50 درصد ظرفیت کار می‌کنند که در سالهای بعد به تولید اسمی نزدیک خواهند شد.
در همین حال هادی زنوزی سخنگوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی درباره خالی ماندن ظرفیت تولیدی صنایع پتروشیمی پیشتر به مهر گفته بود: در شرایط فعلی واحدهای پتروشیمی متناسب با ظرفیت تولید خود خوراک گازی دریافت نمی کنند.
این در حالی است که پایگاه پلاست مارت نیز سال گذشته با انتشار گزارشی با اشاره به اینکه 50 تا 60 درصد کل ظرفیت تولید پتروشیمی ایران به دلیل تزریق ناکافی گاز خالی مانده است، اعلام کرده بود: پیش‌بینی می‌شود صادرات اتیلن ایران در سالهای آینده با توجه به در نظر نگرفتن خوراک کافی کاهش قابل توجه اثی یابد.
برای تامین گاز پتروشیمی ها برنامه نداریم
به گزارش مهر، ظرفیت تولید گاز ترش و شیرین ایران تا پایان سال 1393 باید به حدود 1.1 میلیارد متر مکعب در روز افزایش یابد.
اما متناسب با افزایش ظرفیت تولید گاز در بخش بالادستی اخیرا مدیریت برنامه ریزی وزارت نفت از هدف گذاری برای تزریق روزانه 260 میلیون متر مکعب گاز به مخازن نفتی تا پایان برنامه پنجم خبر داده است.
در همین حال برای تحقق اهداف چشم انداز در بخش صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله و محموله های LNG، باید روزانه حدود 230 میلیون متر مکعب گاز تا سال 1393 به خارج از کشور صادر شود.
برآوردهای کارشناسی شده هم نشان می دهد حتی با وجود اجرای قانون هدفمندی یارانه هم باید روزانه بین 450 تا 500 میلیون متر مکعب گاز برای مصارف خانگی، تجاری، صنایع غیر پتروشیمیایی کنار گذاشت.
از سوی دیگر هم اکنون به طور متوسط روزانه حدود 130 میلیون متر مکعب گاز در نیروگاهها مصرف می شود که با ساخت واحدهای جدید نیروگاهی قطعا مصرف گاز در این بخش افزایش قابل توجه ای می یابد.
بررسی آمارهای مصرف گاز طبیعی در بخشهای مختلف حاکی از آن است که عملا هیچ گونه گازی برای تامین خوراک واحدهای پتروشیمی موجود و در دست ساخت دیده نشده است.
این در حالی است که در حال حاضر صنایع پتروشیمی کشور به طور متوسط روزانه بیش از 30 میلیون متر مکعب گاز به عنوان سوخت و خوراک دریافت می کنند که با تکمیل و ساخت طرحهای هدفگذاری شده و در دست اجرا مصرف گاز واحدهای پتروشیمیایی از مرز 50 میلیون متر مکعب در روز خواهد گذشت.
46 میلیارد دلار سرمایه گذاری برای ساخت واحدهای بدون گاز
عبدالحسین بیات معاون وزیر نفت حجم سرمایه گذاری برای توسعه صنایع پتروشیمی در برنامه پنجم توسعه را حدود 46 میلیارد دلار عنوان کرده است.
اما در حالی قرار است تا پایان برنامه پنجم در صنایع پتروشیمی متناسب با صنایع استراتژیک گاز و پالایش نفت سرمایه گذاری شود که هنوز شرکت ملی صنایع پتروشیمی پاسخ روشن و شفافی در مورد این هزینه ها ارائه نکرده است.
نامشخص بودن منابع تامین خوراک واحدهای جدید، فقدان قراردادهای بلندمدت و عدم تضمین تامین خوراک واحدهای خصوصی و اختلاف دستگاههای مختلف در تعیین فرمول فروش خوراک هم از دیگر ابهامات پیش روی سرمایه گذاران خصوصی و خارجی برای ورود و مشارکت در صنایع پتروشیمی ایران بوده که تاکنون اقدامات انجام گرفته هم نتوانسته انتظارات جامعه اقتصادی کشور را برآورده کند.
جلوافتادگی عربستان پیش از چشم انداز
بر اساس اعلام مدیرعامل فعلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ایران با ایجاد 126 میلیون تن ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی تا افق چشم انداز ضمن کنار زدن سابیک عربستان، به جایگاه نخست بزرگترین تولید کننده و صادرکننده محصولات پتروشیمی خاورمیانه دست می یابد.
همچنین در ادامه استراتژی های تدوین شده در این بخش سهم پتروشیمی ایران باید از 2.4 درصد فعلی در بازار جهانی و 25.58 درصد بازار منطقه ای تا پایان برنامه پنجم به ترتیب باید به 5.3 درصد و 39.2 درصد افزایش یابد.
در حال حاضر سهم پتروشیمی عربستان در بازار جهانی 6 درصد بیشتر از ایران بوده و سابیک با امضای قراردادهای جدیدی با شرکتهایی از آمریکا، ژاپن و چین قصد دارد ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی خود را تا 12 میلیون تن افزایش دهد.
سابیک همچنین در نظر دارد تولید محصولات پتروشیمیایی خود را از 56 میلیون تن فعلی به 130 میلیون تن در سال 2020 میلادی افزایش دهد که دسترسی به منابع ارزان انرژی از مزیتهای عربستان در توسعه صنایع پتروشیمی عنوان شده است.
از سوی دیگر بر اساس آمارهای برتیش پترولیوم هم اکنون ایران با در اختیار داشتن 29 تریلیون و 61 میلیارد متر مکعب ذخیره گاز دومین دارنده ذخایر گازی جهان بوده و این در حالی است که عربستان از جایگاهی بهتر از هفتمی برخوردار نیست.
کارشناسان بر این باورند که به جای ساخت بدون پشتوانه طرحهای پتروشیمی، بهتر بود ابتدا از توسعه بخش بالادستی صنعت گاز مطمئن می‌شدیم بعد سراغ ساخت واحدهای جدید پتروشیمی می‌رفتیم تا سرمایه های ملی هم معطل نماند.
نظر شما