پروفسور الیور لیمن استاد فلسفه دانشگاه کنتاکی در مورد اینکه چه پرسشی در بررسی نسبت اخلاق و سیاست حائز اهمیت است، به خبرنگار مهر گفت: به نظر میرسد عینیت بخشیدن تقاضاها و خواستهای اخلاقی در عمل و کنش سیاسی از مهمترین دغدغهها در نسبت میان اخلاق و سیاست به شمار میرود.
کاربست اصول نظری اخلاق در کنش و عمل سیاسی مهمترین دغدغه اخلاق و سیاست است
وی افزود: به نظر میرسد در اخلاق گرایش و تمایلی وجود دارد که آنرا گستره ایدهها تلقی میکند. همچنین گرایش و تمایلی وجود دارد که عالم سیاست را عرصه عمل در نظر میگیرد.
مؤلف کتاب "تاریخ فلسفه اسلامی" در ادامه تصریح کرد: از سوی دیگر تمایل و گرایش مبنی بر استخراج و اقتباس فرضهای متفاوت از این دو حوزه وجود دارد.
استاد دانشگاه کنتاکی آمریکا افزود: اما هنوز آنچه در مورد نسبت سیاست و اخلاق وجود دارد راضی کننده نیست. به عبارت دیگر بزرگترین چالش در مورد نسبت میان اخلاق و سیاست نزدیک کردن این دو حوزه به یکدیگر و تأثیرپذیری بیشتر از یکدیگر است.
لیمن در مورد اینکه برخی اخلاق کانتی را قابل کاربست در حوزه فردی قلمداد میکنند و اخلاق نتیجهگرا را در حوزه عمومی (از جمله عرصه سیاست)، گفت: این دیدگاه به نظر درست میرسد اما باید در نظر داشت هر چیزی که الآن درست است به این معنا نیست که درست است. این موضوع در حوزه فردی و عمومی صدقیت دارد و هر آنچه در حال حاضر در این دو حوزه درست باشد به معنای درست بودن آن نیست.
وی افزود: ما به نظریههایی نیاز داریم که این رهیافتها و دیدگاههای متفاوت به اخلاق را با یکدیگر پیوند دهد. پس از آن است که ما باید این دیدگاهها را برگزینیم و انتخاب کنیم.
مؤلف کتاب "سنت فلسفی یهودی در جهان اسلام" در ادامه تصریح کرد: این مشکل و معضل که چرا اخلاق فایدهگرا و نتیجهگرا در حوزه فردی قابل کاربست نیست به این مسئله باز میگردد که نمیتوان به سادگی برای کسی دلایلی بنیادی آورد که "رفاه بشر" مسئله اساسی انسان است.
وی افزود: اگر به خاطر اخلاق، انسانها به طور کلی مخالف با چیزی باشند و مسائلی به مسئله رفاه غیر مرتبط باشد، در این صورت باب مباحثه و استدلال بسته و متوقف خواهد شد.
لیمن تأکید کرد: در واقع در ارتباط با کسانی که طرفدار اخلاق کانتی هستند باید یادآور شد که حداقل در مورد این افراد امکان جهانی کردن اخلاق در عرصه جهانی وجود دارد و آنها در این خصوص میتوانند بحث و گفتگو کنند.
متخصص فلسفه اسلامی تصریح کرد: بسیاری افراد و نگرشها وجود دارند که تمایلی برای تغییر اصول و بنیانهای ذهنی خود ندارند و نمیخواهند در مورد اصول جدید بحث و تبادل اندیشه داشته باشند. در این صورت درهای استدلال و مباحثه بسته می شوند.
لیمن در پایان گفت: هیچ انتقاد و شکایتی از این دیدگاههای اخلاقی نمیتوان داشت ولی آنچه را که باید مورد توجه قرار داد تکرار مجدد در صورت کاربست آنها است.
الیور لیمن دانش آموخته دانشگاه کمبریج و استاد فلسفه دانشگاه کنتاکی است. او متخصص فلسفه اسلامی و فلسفه یهود است. "مقدمهای بر فلسفه اسلامی در دوران میانه"، "تاریخ فلسفه اسلامی"، "دوستی غرب و شرق: دیدگاهی فلسفی" و "اینده فلسفه" از جمله آثار لیمن به شمار میروند. لیمن به اتفاق سید حسین نصر مولفین کتاب "تاریخ فلسفه اسلامی" هستند که این کتاب به زبان فارسی نیز ترجمه شده است. همچنین کتاب "سنت فلسفی یهودی در جهان اسلام" از جمله آثاری است که از او به فارسی ترجمه شده اند.
نظر شما