سینمای ایران سالها با توجه به تعداد تولید سالانه فیلم، رتبهای قابل قبول در سطح بینالملل داشته اما آمار و ارقام در سالهای اخیر نشان میدهد این جایگاه با پیشرفت سینما در کشورهای منطقه و درجا زدن سینمای ایران منجر به پایین آمدن جایگاه سینمای ایران در رتبهبندیها شده و سینمایی که تا دو سال قبل رتبه 15 را در منطقه داشت اخیراً به رتبه 17 تنزل پیدا کرده است.
گزارشها نشان می دهد به طور متوسط در ایران سالانه حدود 80 تا100 فیلم سینمایی تولید میشود که از این تعداد در بهترین حالت ممکن که سال گذشته اتفاق افتاد 58 فیلم سینمایی روی پرده رفت و با وجود فروش هشت میلیاردی "اخراجیهای 2" مجموع فروش فیلمهای سینمایی به 16 میلیارد تومان رسید.
همچنین سال گذشته با توجه به افزایش تعداد سالنهای سینمایی به واسطه راهاندازی پردیسهای سینمایی در مناطق مختلف شهر و بازسازی سینماها در شهرستانها توسط موسسه سینما شهر، تعداد سینماهای فعال در سراسر ایران به 270 سالن رسیده است که در مجموع این سینماها 131 هزار و 44 صندلی وجود دارد.
ارزیابی ها و بررسی های کارشناسی نشان می دهد که وضعیت سینماهای کشور مطلوب نیست و رکود حاکم بر صنعت سینما نگرانی دست اندرکاران این بخش را موجب شده است.
گزارشهای دریافتی از مناطق مختلف کشور هم بیانگر آن است که رکود در شهرستانها و مراکز استانها از شدت بیشتری برخوردار است و عدم توجیه اقتصادی در این صنعت موجب کاهش سرمایه گذاری بخش خصوصی و ادامه روند رکود در این زمینه شده است.
از آنجا که بررسی وضعیت سینماها در استانها که متاثر از شرایط عمومی کشور است ممکن است به شناسایی آسیبها و ارائه راهکارهای مناسب از سوی دست اندرکاران کمک بیشتری کند دراین گزارش تحلیلی تلاش کرده ایم ضمن مصاحبه با مسئولان ارشاد، سینماداران و مخاطبان با بررسی بخشی از مشکلات موجود راهکارهای ارائه شده از سوی دست اندرکاران را هم مطرح و پیشنهاد کنیم.
چهار سینما با هزار و 250 صندلی در قزوین
در حال حاضر در استان قزوین چهار سینما وجود دارد، سینما ملت با ظرفیت 650 صندلی، مهتاب با ظرفیت 220 صندلی، بهمن با 200 صندلی و سینما کانون با 220 صندلی که این سینما هنوز شرایط سینمایی را ندارد و تحت پوشش اداره ارشاد قرار نگرفته است.
سه سینمای موجود در شهر قزوین و در مرکز شهر در موقعیت مناسبی قرار گرفته اند ولی شهرستانهای استان فاقد سینما هستند و در این زمینه با کمبود جدی مواجه هستند.
در این میان سینمای کانون در شهرک کوثر قزوین در اختیار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان است که به فیلمهای کودکان اختصاص یافته و از استقبال نسبتا مناسب کودکان هم برخوردار شده است.
با شرایط فراهم شده در سالهای اخیر خوشبختانه سه سینمای قدیمی در قزوین بازسازی شده و به شرایط مطلوبی رسیده و تنها یک سینمای قدیمی با ظرفیت 650 صندلی (سینما ملت) همچنان در وضعیت نامطلوبی قرار دارد که قرار است تا پایان سال جاری نسبت به بازسازی آن اقدام شود.
کاهش میزان مخاطبان در یکی دوسال گذشته نگرانی سینماداران قزوینی را دوچندان کرده است به طوری که کاهش میزان درآمدها و سودآوری ادامه فعالیت در این حرفه را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
محمد رضا بصیری مدیر سینما مهتاب که به تازگی سینمای خود را به بازسازی کرده است در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: بیش از 400 میلیون تومان برای بازسازی هزینه شده اما اشتباه کردیم چون علیرغم بازسازی هر ماه ضرر می دهیم و هزینه اقساط و حقوق پرسنل خود را هم نمی توانیم تامین کنیم.
وی با نشان دادن دفتر حساب و کتاب سال گذشته و سه ماهه امسال که در پایان حسابرسی هر ماه 200 تا 300 هزار تومان کسری نوشته شده بود ما را قانع کرد که سینماداری در شرایط کنونی اشتباهی است که دیگر کسی مرتکب آن نمی شود و قدیمی ها که آلوده این حرفه شده اند بدلیل عشق وعلاقه بوده و اینکه دیگر چاره و گریزی از این شغل ندارند.
بصیری علت رکود در سینماهای قزوین و کاهش مخاطب را کیفیت پائین فبلمهای اکران شده، محتوای ضعیف و نداشتن سناریوی قوی دانست و گفت: افت 80 درصدی تماشاگر سینما برای ما مشکل ساز شده و علیرغم اینکه با کمک دولت سینمای خود را بازسازی کرده ایم در تعداد تماشاگر تاثیری نداشته است.
وی می گوید" سال گذشته در سینما مهتاب 15 فیلم اکران شد که حدود 65 هزار نفر از این فیلمها دیدن کردند که با کسر بدهی بانکی و هزینه های جاری دو میلیون تومان هم کسری داشتیم که نگران کننده است.
این مدیر سینما تصریح کرد: برخی مسئولان در مطبوعات اظهار نظر کرده اند که سه هزار سالن سینما در کشور کم داریم اما باید پرسید آیا سینماهای فعلی حمایت کافی می شوند و قادرند به حیات خود ادامه دهند تا به فکر احداث سینمای جدید باشیم.
وی معتقد است باید سینماهای موجود با حمایت مسئولان از حالت زیان دهی خارج و مقرون به صرفه شوند تا با شکوفایی صنعت سینما سالنهای جدید هم ساخته و سرمایه گذار جدید راغب به حضور در این بخش شود.
مجوز کاربری تجاری به سینماداران
بصیری در خصوص راه حل پیش روی این مشکل گفت: سینما مهتاب در بهترین نقطه شهر قزوین ساخته شده که با تغییر کاربری قادریم ماهانه میلیونها تومان درآمد کسب کنیم اما بدلیل محدودیتهای قانونی علیرغم سرمایه گذاری چند صد میلیون تومانی، قادر نیستیم به اندازه حقوق یک کارمند و کارگر در ماه درآمد داشته باشیم.
وی پخش تیزرهای تلویزیونی توسط تهیه کنندگان فیلم، ارائه بن کارت سینما به کارمندان، توزیع بلیتهای نیم بهاء به کارمندان و دانشجویان و هماهنگی برای حضور دانش آموزان و خانواده کارمندان را راهکاری موقت برای خروج از بحران رکود سینما در قزوین اعلام کرد.
سینما مهتاب که در خیابان امام خمینی قزوین و مجاور مراکز تجاری و پر رفت و آمد قرار دارد با ظرفیت 200 صندلی و تجهیزات نمایشی مدرن و سیستم پخش صدای دالبی در حال حاضر بهترین سینمای قزوین بشمار می رود.
مدیر پیشکسوت سینمای قزوین خسته از رکود سینما
کریم پورزند با بیش از 54 سال فعالیت در سینما که هنوز خود را بازنشسته نکرده است و با علاقه مدیریت سینما ملت قزوین، قدیمی ترین سینمای قزوین را برعهده دارد نفر دیگری است که در این گزارش طرف گفتگوی خبرنگار مهر قرار گرفت.
پورزند به محض آغاز گفتگو با گله مندی از وضع موجود ما را به داخل سالن سینمایی برد که با 650 صندلی تنها پذیرای 20 نفر بود.
پورزند گفتگو را با اشاره به قدمت سینما ملت آغاز کرد و گفت: سینما ملت 48 سال قدمت دارد و در مقاطعی با تشکیل صف برای دیدن فیلمهای این سینما، بلیتها با قیمت چند برابر و بازار سیاه فروخته می شد و مردم با اشتیاق به سینما می آمدند.
وی علت استقبال کم مخاطبان از فیلمهای سینمایی را ضعیف بودن محتوای فیلمها می داند و می گوید: فیلمهای اکران شده محتوای بسیار ضعیفی دارند و نمی توانند مخاطب را جذب کنند، هرچند گران بودن بلیت سینما، قدیمی بودن سالنها و نبود خدمات رفاهی و خدماتی مناسب در سینماها هم شاید در کاهش مخاطب تاثیر داشته است.
مدیر سینما ملت قزوین در ادامه اظهار داشت: بدلیل فرسودگی و قدیمی بودن سینما ملت شاهد کاهش قابل توجه حضور خانواده ها در این سینما هسیتم که با کمک وزارت ارشاد بازسازی سینما ملت تا پایان امسال انجام خواهد شد.
وی تصریح کرد: سینما ملت قزوین با داشتن بیش از دو هزار مترمربع مساحت در میدان آزادی و سبزه میدان و بهترین نقطه تجاری و مرکز شهر قرار گرفته که برای مردم قابل دسترس است که در صورت بازسازی امیدواریم شاهد افزایش مخاطبان این سینما باشیم.
به گفته پورزند با اجرای طرح جدید بازسازی که بیش از 800 میلیون تومان هزینه خواهد داشت، سه سالن سینمای مدرن در این مکان ساخته خواهد شد که سایر فضاهای خدماتی مانند بوفه و رستوران و فروشگاه فرهنگی هم دیده شده که کمک دولت و ارشاد در تامین منابع مالی بازسازی سینما بسیار ارزشمند و مهم بوده است.
مدیر سینما ملت قزوین در ادامه به وضعیت فروش این سینما در سال قبل اشاره کرد و یادآور شد: در مناسبتهای مذهبی و عزاداریها، ایام ماه مبارک، مناسبتهای سیاسی سینما تعطیل می شود و این امر در کاهش مخاطب تاثیرگذار است بطوری که در سال گذشته 14 فیلم در سینما ملت قزوین به نمایش درآمد که حدود 40 هزار نفر از این فیلمها دیدن کردند که هزینه های سینما تامین نشد.
این مدیر سینما همچنین رونق گرفتن صنعت سینما در قزوین را در گرو عواملی چون تامین فضای مناسب در سینما، تجهیزات فنی مناسب و افزایش کیفیت فیلمها دانست و اضافه کرد: اگر بتوانیم خانواده ها را به سالنهای سینما بکشانیم می توانیم بر مشکلات موجود فائق شویم و ما آمادگی داریم تا اداره ارشاد اسلامی با هماهنگی با ادارات و سازمانها و نیز شرکتهای صنعتی و تولیدی با دادن تخفیف در فروش بلیت نیم بهاء و اختصاص سانسهای ویژه برای کارمندان، کارگران ضمن تلطیف فضای سینما برای خانواده ها به افزایش درآمد سینماداران کمک کند.
وی صدور مجوز برای فعالیت تجاری در بخشی از فضای سینما را از دیگر پیشنهادات خود برای حل رکود سینما در قزوین اعلام کرد و گفت: خوشبختانه هر سه سینمای قزوین در بهترین مکانهای شهر واقع شده اند که اگر با فعالیت تجاری در محدوده ای از فضای سینما موافقت شود ضمن جلب رضایت مخاطبان سینما می توان درآمدی برای تامین هزینه های سینما فراهم کرد.
وی اکران فیلمهای کمدی، پر محتوا و فیلمهای خارجی مطرح را راه حل دیگر استقبال مخاطب از سینما دانست.
سیاست دولت حفظ و بازسازی سینماهای موجود است
معاون فرهنگی، هنری ارشاد قزوین در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: سیاست دولت حفظ سینماهای موجود و بازسازی آنهاست و در همین راستا موسسه سینما شهر کشور با هزینه کردن صدها میلیون تومان کار بازسازی سینماهای فرسوده و قدیمی کشور را آغاز کرده و تاکنون دو سینمای بهمن و مهتاب در استان بازسازی و نوسازی شده و عملیات بازسازی سینما ملت قزوین هم تا چند ماه آینده آغاز خواهد شد.
محمد کریم کاظم پور رکود حاکم بر سینما حتی پس از بازسازی را تائید می کند و می گوید: علیرغم بازسازی با هزینه های زیاد هنوز سینما مخاطب خوبی ندارد که با ارائه پیشنهاداتی از فعالان اقتصادی خواسته ایم با ایجاد فضاهای جذاب و تجاری از جمله بازیگاه، رستوران، خدمات رفاهی در کنار سینما برای خروج از رکود فعلی اقدام کنند.
وی در خصوص پیشنهاد کاربری تجاری برای سینماداران گفت: ماهم با این پیشنهاد موافقیم و پیگیر موضوع هستیم تا به سرمایه گذاران این بخش کمک شود اما برخی موانع از جمله مسائل میراث فرهنگی در بافت سینماها و مشکلات ترافیکی این طرحها را با تاخیر در اجرا مواجه کرده است.
معاون فرهنگی هنری ارشاد قزوین خاطرنشان کرد: ما موافق اجرای این طرح هستیم و حمایت قانونی را انجام خواهیم داد تا در صورت دریافت مجوزهای قانونی از سوی سینماداران با تغییر کاربری بخشی از قضای سینما مهتاب و ملت به تجاری موافقت شود.
وی در خصوص توزیع بلیتهای نیم بهاء اظهار داشت: این طرح هم مناسب است که در سال گذشته در چند نوبت اتفاق افتاد و صاحبان سینما حاضرند با تخفیف ویژه به کارمندان و اختصاص سانسهای ویژه زمینه حضور بیشتر خانواده ها را در سینما با هزینه کمتری فراهم کنند.
معاون فرهنگی ارشاد استان از مدیران دستگاههای اجرایی استان دعوت کرد با استقبال از این طرح زمینه استفاده کارکنان و خانواده های آنها را از سینما با هزینه های کمتر و رونق سینما را در استان فراهم کنند.
وی در خصوص تعداد سینماهای استان هم گفت: شاید در شهرستانها نیاز به سینما باشد اما در مرکز استان سینماهای موجود کافی است چون فعالیت در این بخش مقرون به صرفه نیست و باید تلاش کنیم تا وضع موجود حفظ شود و سینماهای فعلی از نظر اقتصادی بتوانند به فعالیتهای خود ادامه دهند.
این مسئول گفت: با توجه به گسترش جمعیت در شهرک مینودر نیز ساخت یک سینما در مینودر قزوین در دست بررسی است.
گستردگی امکانات رسانه ای عامل رکود سینما
کاظم پور به دلایل رکود صنعت سینما در استان هم اشاره کرد و گفت: عدم استقبال مردم از سینما دلایل متعددی دارد که گستردگی امکانات رسانه ای و شبکه خانگی فیلمهای سینمایی هم در این زمینه موثر است اما امیدواریم با اکران فیلمهای خوب در سینماهایی که اخیرا بازسازی شده و فضای بسیار مناسبی را برای مخاطبان و خانواده ها فراهم کرده شاهد رونق این صنعت در استان باشیم.
امیر ملاحسنی کارشناس امور سینمایی و سمعی بصری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین آخرین نفری بود که در مصاحبه با خبرنگار مهر در قزوین شرکت کرد تا دیدگاههای خود را در مورد سینما مطرح کند.
امیر ملاحسنی کارشناس امور سینمایی و سمعی بصری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین آخرین نفری بود که در مصاحبه با خبرنگار مهر در قزوین شرکت کرد تا دیدگاههای خود را در مورد سینما مطرح کند.
ملاحسنی گفت: وضعیت موجود سینماهای استان از نظر تعداد صندلی نسبت به میانگین کشوری مطلوب است و در مقابل یک میلیون و 200 هزار نفر جمعیت استان حدود یک هزار و 250 صندلی سینما داریم که برای هر 960 نفر یک صندلی است.
وی افزود: در سال گذشته 39 عنوان فیلم در سینماهای استان اکران شد که برخی فیلمها به صورت همزمان با تهران در دو سینما نمایش داده شد که همه فیلمها ایرانی بود.
ملاحسنی استقبال از فیلمهای ایرانی را بیشتر دانست و تصریح کرد: از فیلمهای خارجی در استان در سالهای قبل استقبال خوبی نشد و فیلمهای ایرانی با اقبال بیشتری روبرو شده است.
این کارشناس سینمایی یادآور شد: در سال گذشته 270 هزار نفر در استان با رفتن به سینما فیلم دیدند.
وی در خصوص عدم استقبال از سینما در قزوین گفت: در سالهای گذشته بدلیل فضای نامناسب و نبود تجهیزات رفاهی مطلوب شاهد کاهش میزان مخاطب بودیم اما در یکی دوسال اخیر با نوسازی سینماها بخشی از مشکلات برطرف شده و رضایتمندی مردم از سینما بیشتر شده که امکان تکرار حضور مخاطب را به همراه دارد.
ملاحسنی تصریح کرد: خوشبختانه با تامین سیستم دالبی در استان اگر فیلمهای روز در سینماهای قزوین اکران شود مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
ملاحسنی هم حمایت ارشاد از توزیع بلیتهای نیم بهاء در میان کارکنان دستگاههای اجرایی را یادآور شد و گفت: همه ارگانها و ادارات می توانند با ارائه درخواست از بلیت نیم بهاء سینما استفاده کنند و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد.
وی در خصوص صدور مجوز تجاری در سینما مهتاب قزوین گفت: با طرح این مسئله در کمیسیون بند پنج سینماها با حضور نمایندگان فرمانداری، شهرداری، مسکن و شهرسازی، ارشاد و آتش نشانی با صدور مجوز تجاری برای طبقه فوقانی سینما مهتاب موافقت شده است که مدیران سینما در حال پیگیری موضوع هستند.
کارشناس سمعی و بصری ارشاد استان تصریح کرد: در صورت سرمایه گذاری جدید در صنعت سینما نسبت به صدور مجوز برای ساخت بوفه و رستوران، فروشگاه عرضه محصولات فرهنگی در کنار سالن سینما اقدام خواهد شد.
وی افزود: امسال برنامه ریزی کرده ایم تا با کمک سینماداران در سطح شهر فضاهای تبلیغاتی در نقاط پر تردد شهر حداقل در شش نقطه ایجاد کنیم تا مردم در جریان اکران فیلمها قرار گیرند.
کارشناس سینمایی ارشاد قزوین خاطرنشان کرد: خوشبختانه با همکاری موسسه سینما شهر شرایط سینماهای قدیمی در کشور بررسی و ارزیابی می شود که در صورت نیاز به بازسازی 50 درصد هزینه نوسازی از سوی سینما شهر تامین می شود و 50 درصد هم به صورت تسهیلات پرداخت خواهد شد تا حمایت لازم از سینماداران انجام شود.
وی گفت: در بازسازی از بهترین امکانات سمعی و بصری شامل سیستم صدای دالبی، آپارات دیجیتالی، دالبی استرانگ و تجهیزات مدرن استفاده می شود و با حمایت دولت در کمک به خرید لامپهای آپارات که کمیاب و گران هستند و نیز پرداخت یارانه در هزینه مالیات، آب ، برق و سایر خدمات از سینماداران حمایت می شود.
وی از فرمانداران خواست برای احداث سینما در شهرستانها بستر لازم را برای سرمایه گذاری فراهم کنند تا از معافیت عوارض شهرداری، زمین ارزان قیمت و تسهیلات کم بهره برخوردار شوند.
وی مهمترین وظیفه دولت در حمایت از سینماداران را کمک به بازسازی و صدور مجوز تجاری برای بخشی از فعالیت سینمایی، ارائه 50 درصد تسهیلات ساخت به صورت بلاعوض و مشاوره رایگان عنوان کرد.
ملاحسنی از تلاش بی وقفه پیشکسوتان صنعت سینما در استان قزوین تقدیر کرد و گفت: از دیدگاهها و پیشنهادات همه دست اندرکاران صنعت سینما و دلسوزان این عرصه برای رونق بخشیدن به این حرفه استقبال می کنیم و امیدواریم با فضای مناسب فراهم شده شاهد استقبال بیشتر مردم از سینما و رونق یافتن این صنعت در استان باشیم.
سخن آخر
بهر حال وضعیت سینماهای استان قزوین هم متاثر از وضعیت کلی حاکم بر سینماهای کشور است که از مشکلات اقتصادی، کمبود فیلمهای غنی و پر محتوای ایرانی و خارجی در اکران، کمبود فضاهای مدرن و جذاب مخاطب پسند و وجود ماهواره ها و شبکه های تلویزیونی متعدد در فراسوی مرزها، شیکه فیلمهای خانگی و نیز صداوسیما به عنوان یک رقیب جدی رنج می برد که می توان با استفاده از نظر کارشناسان و دست اندرکاران و فعالان سینما با حل مشکلات موجود نسبت به اقتصادی کردن فعالیت در این بخش اقدام کرد.
تدوین دفترچه سیاست گذاری سینمایی، نظارت سالم بر کار، حمایت جدی از سینما، مدیریت مناسب اکران فیلمها حمایت از تولید فیلمهای پر محتوی شاید از راهکارهایی باشد که به رونق بخشیدن صنعت سینما کمک کند.
تدوین دفترچه سیاست گذاری سینمایی، نظارت سالم بر کار، حمایت جدی از سینما، مدیریت مناسب اکران فیلمها حمایت از تولید فیلمهای پر محتوی شاید از راهکارهایی باشد که به رونق بخشیدن صنعت سینما کمک کند.
نظر شما