به گزارش خبرنگار مهر، موضوع انتقال پایتخت از تهران هراز چندگاهی در دولت، رسانه ها و مردم به دلایلی همچون امکان وقوع زلزله به دلیل قرار گرفتن بر روی گسلها، ترافیک و آلودگی هوا و تمرکز زدایی وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی در این شهر مطرح می شود. با توجه به اینکه بخش عمده ای از این مباحث مربوط با افزایش بیش از ظرفیت جمعیت در شهر تهران است با استناد به جدیدترین آماری که سازمان ثبت احوال اعلام کرده سیر تحولات جمعیتی به تهران و برخی از شهرهای پرجمعیت از اولین سال سرشماری بررسی شده که در ادامه می خوانید:
مهاجرت از عوال اصلی تغییر و تحول جمعیت و مهمترین عامل خارجی تغییر تعداد و ساخت جمعیت است و توجه و شناخت و تحلیل دقیق سیر مهاجرت جمعیت در مناطق مختلف یک سرزمین و به تبع آن برآورد میزان جمعیت و آشنایی با ساختار سنی و جنسی آن در آینده جهت تامین نیازهای نسل آینده باعث می شود که برنامه ریزیها با قدرت اجرایی بیشتری اجرا شوند.
سرعت فزونی شهرنشینی و ناهماهنگی توسعه شهر و روستا در ایران نتیجه تمرکز فعالیتهای اقتصادی و جاذبه های خدماتی از قبیل امکانات آموزشی، بهداشتی و فرهنگی در شهرهاست و به جدایی کامل مناطق شهری و روستایی و خالی شدن روستاها از جمعیت و ثروت شده که این شهرگرایی سریع مسائل و مشکلات زیادی را به صورت بیکاری، مشکل مسکن و حاشیه نشینی در شهرها به وجود آورده است.
به تازگی سازمان ثبت احوال کشور در فصل نامه جمعیت آورده است: استان تهران طی 10 سال گذشته میزبان دو میلیون و 983 هزار و 889 ایرانی بوده است که بیشترین آنها برای جستجوی کار بهتر و 120هزار و 793 نفر دیگر نیز برای تحصیل وارد پایتخت شده اند.
همچنین استان خراسان رضوی با 924 هزار و 674 نفر پس از استان تهران بیشترین جمعیت مهاجر را طی 10 سال گذشته داشته که 134 هزار و 671 نفر در جستجوی کار بهتر وارد این استان شده اند.
براساس اعلام جمعیت شناسان وجود تفاوتها و نابرابریهای چشمگیر میان اجزای بین شهری و شهری - روستایی در کشور، موجب افزایش جمعیت نواحی شهری شده است.
از سویی رئیس انجمن جمعیت شناسی در رابطه با ارزیابی جمعیت مناسب برای شهری مانند تهران با امکانات کنونی اعلام کرده است: 4.5 و در نهایت 5 میلیون نفر جمعیت مناسب برای تهران است و بیش از آن را باید تعداد اضافه بر حد معمول به حساب آورد.
زنجانی تصریح کرد: در آخرین طرحی که برای تهران با افق 1405 نوشته شده است جمعیت این شهر تا آن تاریخ می بایست 9.2 و حداکثر 10.2 میلیون نفر باشد، به همین دلیل نیز باید امکانات شهری را مناسب با این جمعیت توسعه داد.
سال 1335، دو میلیون مهاجر
براساس اطلاعات سازمان ثبت احوال کشور، طی این دهه جابه جایی جمعیت مربوط به نقل و انتقال اقوام، ایلات و عشایر بوده و مهاجرت در داخل سرزمین بعد از اصلاحات ارضی دهه 1340 شروع و در نتیجه اثرات آن تشدید شد.
طبق اولین سرشماری رسمی در سال 1335، تعداد مهاجران بالغ بر دو میلیون نفر یعنی 11 درصد از کل جمعیت بوده است و از مجموع مهاجران این دهه، تنها 44 درصد کل مهاجران جذب استان مرکزی شده اند.
گروه سنی مهاجران این دهه نشان می دهد که مهاجرت افراد، بیشتر در سنین کار و فعالیت بوده است و به عبارتی افراد جویای کار و فعال به مهاجرت دست زده اند.
سال 1345، 3.2 میلیون مهاجر
براساس دومین سرشماری کشور در سال 1345، تعداد مهاجران از دو میلیون نفر در سال 1335 به 3.2 میلیون نفر در سال 1345 یعنی 13.1 درصد کل جمعیت کشور رسیده است. استانهای مرکزی، خوزستان و مازندران از استانهای مهاجر پذیر طی این دهه بوده اند و در این میان استان مرکزی به علت همجواری و نزدیکی با استان تهران با جذب بالغ بر 67 درصد مهاجران کل کشور مهمترین قطب مهاجر پذیری کشور بوده است.
سال 1355 تعداد مهاجران مشخص نیست
مقایسه میزان مهاجرت براساس داده های آمار رسمی کشور در سال 1355 نسبت به سال 1345 نشانگر رشد 2.36 برابری مهاجران این دهه نسبت به دهه قبل است. در این دوره استان مرکزی با جذب 35 درصد و خوزستان با جذب 23.4 درصد از کل مهاجران به عنوان دو کانون عمده مهاجر پذیری کشور و سایر استانها به عنوان استانهای مهاجر فرست مطرح بوده اند.
سال 1365، 11 میلیون مهاجر
در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1365، روند تحولات جمعیتی در مقایسه با دوره های پیشین متفاوت بوده است. به طوری که همراه با رشد بسیار زیاد جمعیت تعداد مهاجران به رقم 11 میلیون نفر یعنی حدود 22 درصد جمعیت کل کشور می رسد.
در این دوره مهاجرت در داخل استانها صورت گرفته است به این ترتیب که مراکز استانها به صورت جاذب جمعیت عمل کرده اند. در این دوره مانند سه دهه گذشته استان تهران، بالاترین نسبت مهاجران را با 38.9 درصد به خود اختصاص می دهد و استان چهارمحال و بختیاری از نظر جذب مهاجر در پایین ترین رتبه قرار می گیرد.
سال 1375، هشت میلیون مهاجر
بررسی سیر مهاجرت در سال 1375 حاکی از آن است که تعداد مهاجران از کل جمعیت کشور هشت میلیون نفر یعنی 13.5 درصد بوده و اغلب مهاجرتها به خارج از استانها و در نواحی شهرها صورت گرفته است.
از مجموع مهاجرانی که طی دهه 65 تا 70 در بین استانهای کشور جابه جا شده اند بیشترین تعداد به استان تهران و کمترین به استان چهارمحال و بختیاری تعلق دارد. بررسی استانهای کشور از نظر مهاجر پذیری و مهاجر فرستی طی این سالها نشان می دهد که در سال 1375 استانهای تهران، اصفهان، خوزستان، قم و سمنان و یزد به ترتیب مهاجر پذیرترین استانها بوده و رقم خالص مهاجرت در آنها مثبت است.
سال 1385، 12 میلیون مهاجر
طی سال 1375 تا 1385 نزدیک 12 میلیون نفر در داخل کشور جا به جا شده اند که 41 درصد از این جابه جایی ها از استان به استان و 59 درصد در داخل استان محل اقامت خود بوده اند.
در کل استان تهران با در نظر گرفتن مهاجران وارد شده و خارج شده از آن با 4.58 درصد طی دهه اخیر بیشترین میزان مهاجرت سالیانه را دارد. استانهای یزد، قم و بوشهر بیشترین میزان خالص مهاجرت سالیانه را دارند و استانهای کرمانشاه، همدان، اردبیل، کردستان و لرستان کمترین میزان خالص مهاجرت را دارند.
طی دهه 1380-1375حدود 16.7 درصد جمعیت کشور در داخل کشور جا به جا شده اند که نسبت به دهه قبل 2.7 درصد افزایش یافته است.
سرشماری سالهای گذشته نشان می دهد که میزان مهاجرت به شهرهای بزرگی همچون تهران رو به افزایش است که تاثیرات بلندمدتی را در حوزه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی خواهد داشت.
نظر شما