۱۱ مرداد ۱۳۸۹، ۱۲:۱۴

یادداشت دیل میلر برای مهر/

"جان استوارت میل" شادی را ملاک ارزیابی اصول اخلاقی می‌داند

"جان استوارت میل" شادی را ملاک ارزیابی اصول اخلاقی می‌داند

شاد بودن و خرسند بودن کثیری از انسانها مد نظر دیدگاه اخلاقی "میل" موسوم به فایده‌گرایی است. به عبارت دیگر آنچه ملاک ارزیابی خوب بودن اصل اخلاقی است، آن است که بیشترین شادی را برای تعداد زیادی از انسانها به ارمغان آورد. این موضوع، محور یادداشتی است که دیل میلر استاد فلسفه دانشگاه اولد دومینیون امریکا و فیلسوف اخلاق معاصر در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است.

دیل میلر در کتابی که به‌تازگی از سوی انتشارات پالیتی با عنوان "جان استوارت میل: اندیشه اجتماعی و سیاسی" منتشر شده به بررسی دیدگاههای اخلاقی، اجتماعی و سیاسی جان استوارت میل فیلسوف بریتانیای پرداخته است. آنچه در ادامه می‌آید توضیحات دیل میلر درباب این کتاب است.

کتاب من با عنوان "جان استوارت میل: اندیشه اجتماعی و سیاسی" به‌تازگی منتشر شده است. در مورد خود "میل" در ابتدا لازم می‌بینم شرحی کوتاه ارائه بدهم. "میل" فیلسوف و اقتصاددان بریتانیایی است که طی سالهای 1806 تا 1873 زندگی کرد. او مدت زیادی کارمند کمپانی هند شرقی بوده است.

در حوزه فلسفه اخلاق یا علم اخلاق، میل از نوعی فایده‌گرایی دفاع می‌کند. به عنوان یک فایده‌گرا، میل اعتقاد دارد که خوشی و شادی بشر باید مبنا و بنیان اخلاق باشد. چیزی که بنده بر آن تأکید بیشتری داشته‌ام این است که ما حتی می‌توانیم قوانین اجتماعی را بر اساس میزان خوشی و شادی ایجاد شده توسط آن قوانین مورد ارزیابی قرار دهیم.

قوانین درست اخلاقی، از منظر "میل" آنهایی هستند که پذیرش آنها منجر به بیشترین میزان ممکن شادی شود.

در اینجا خرسندی و شادی یک نفر ملاک نیست بلکه شاد بودن و خرسند بودن کثیری از انسانها مد نظر است. به عبارت دیگر آنچه ملاک ارزیابی خوب بودن اصل اخلاقی است، آن است که بیشترین شادی را برای تعداد زیادی از انسانها به ارمغان آورد.

همانگونه که مشاهده می‌کنیم، این نگرش به اخلاق دیدگاهی سکولاریستی است و میل تنها خرسندی و شادی را ملاک ارزیابی اصول اخلاقی در جهان می‌داند.

"میل" فایده‌گرایی را به کار می‌برد تا از رهگذر آن بتواند از اصول کلاسیک که محور و کانون تفکر غربی در ارتباط با موضوعات و مسائل اجتماعی و سیاسی هستند، دفاع کند.

در واقع، تأثیری که "میل" در دنیای کنونی در مغرب زمین دارد از آن جهت است که این اصول اجتماعی و سیاسی همچنان در غرب به طور گسترده‌ای مورد قبول هستند.

برای نمونه یکی از این اصول این است که حکومت و جامعه تنها در زمانی قادر به محدود کردن آزادی فرد هستند که آزادی فرد دیگری را به مخاطره بیندازد.

"میل" معتقد است حمایت حکومت و جامعه از شخص و فرد در مقابل آنچه صدمه و لطمه به خود نامیده می‌شود و محافظت از دیگران در برابر خطری که متوجه آنان است، دلایل مناسبی برای  تحدید آزادی فرد نیست.

"میل" نوع خاصی از دموکراسی را مورد پذیرش قرار می‌دهد و انتخاب افراد تحصیل کرده برای او ملاک ارزیابی است.

"میل" از حقوق سیاسی برابر زن و مرد دفاع می‌کند. او عضو پارلمان انگلستان بود و اولین کسی است که طرحی برای حق رأی برابر زنان در برابر مردان ارائه داد.

باید توجه داشت که "میل" منتقدان زیادی در غرب دارد. با وجود این بنده معتقد هستم که "میل" یکی از کسانی است که در خصوص موضوعات اخلاقی، سیاسی و اجتماعی حرفهای زیادی برای گفتن دارد.

کد خبر 1127024

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha