دريا دلاني كه به آتش مي زنند

 در ساعت 5/12 دقيقه روز پنجشنبه از طريق تلفن 125 به افسر نگهبان ستاد فرماندهي سازمان آتش نشاني تهران وقوع حادثه سقوط دو نفر به داخل چاهي در منطقه بازار تهران ، بازار آهنگرها، كوچه غريبان اطلاع داده شد و  به دنبال آن سريعا يك گروه امداد و نجات به فرماندهي غلامحسين ايمني از ايستگاه نجات دو به محل حادثه اعزام شده و در ساعت 15/12  دقيقه درمحل حضور يافتند . ولي علي رغم تعطيلي بازار تهران به مناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) دردهانه ورودي بازار آهنگرها به دليل وجود موانع ، عبور يا توقف چرخ هاي دستي  گروه امداد و نجات مجبور به توقف شدند و با توجه به حساسيت موضوع و در خطر بودن جان دو مقني ( هر دو افغاني بودند) به پيشنهاد " شهيد رضا سميعي پنجي" گروه با برداشتن تجهيزات اوليه به سوي محل حادثه كه انتهاي كوچه غريبان در بازار آهنگرها بود دوان دوان حركت كرد و پس از دويدن طول مسير به محل حادثه رسيدند. شاهدان حادثه گفتند دو كارگر افغاني قصد رفتن به داخل چاه آب را داشتند كه در اثر پاره شدن طناب به داخل آن سقوط كرده اند. 

شهيد سميعي كه به مانند ديگر آتش نشانان از نجاتگران متعهد و مجرب بود و به گفته بسياري از همكارانش درماموريت هاي متعددي شجاعانه و بي محابا  به قلب حادثه مي زد و جان انسانهايي بيشماري را نجات مي داداعلام كرد كه مي خواهد به داخل چاه برود تا از وضعيت افرادي كه در داخل آن گرفتار شده اند اطلاع يابد ، ولي فرمانده گروه شديدا مخالفت كرد ، اما سميعي با تاكيد بر اينكه احتمال زنده بودن مقني ها وجود دارد و تا رسيدن خودروها و تجهيزات، زمان از دست خواهد رفت و جان كارگران به خطر مي افتد با بستن كمربند ايمني براي اطلاع ازوضعيت آنها به داخل چاه رفت واز آنجا به ارائه گزارش از وضعيت حادثه ديدگان پرداخت و گفت كه ظاهرا اين چاه داراي انباري است ،  ولي ناگهان صداي سميعي قطع شد وفرمانده گروه متوجه شد كه سميعي ديگرنمي تواند حرف بزند و به خاطر گاز گرفتگي از حال رفته است .

زمان به سرعت مي گذشت و دلهره شديدي آتش نشانان را  در برگرفت  ، آنها با استفاده از كپسول هوا سعي كردند كه به داخل چاه اكسيژن فرستاده و سپس يكي از نجاتگران با بستن دستگاه تنفسي قصد ورود به داخل چاه را كرد اما به خاطر تنگي دهانه چاه نتوانست وارد چاه شود و از سوي ديگر با توجه به احتمال پاره شدن شيلنگ انتقال هوا ريسك فرستادن يا كمك شيلنگ هوا نيز بالا بود و آتش نشانان دچار حادثه مي شدند و در نهايت فرمانده گروه از مركز در خواست كمك كرد و بدنبال آن گروهي از آتش نشانان با كمك تجهيزات لازم و اقدامات ايمني فقط موفق به انتقال سه جسد از جمله پيكر شهيد سميعي از  داخل چاه شدند.

شهيد سميعي تنها آتش نشاني نبود كه در طول اين سالها بي محابا به دل آتش مي زد و جان دهها نفر را نجات داد و در نهايت به خاطر بخشيدن زندگي به ديگران بدون داشتن توقعي و ناشناس و مظلومانه ايثارگرانه جان خود را تقديم كرد.

خانواده شهيد سميعي و ديگر آتش نشانان از روز اول وقتي لباس افتخار آميز آتش نشان را بر تن همسر ، فرزند يا پدر خود ديده اند ناخود آگاه جان دادن شهادت گونه آنها را در مقابل ديدگاه خود به تصوير كشيده اند ، زيرا اين مردان گمنام  بدون ترس و واهمه به دل آتش زده و خطر را به جان مي خرند تا جان كودكي را در ساختمان طعمه حريق شده نجات دهند يا در زيرخروارها آوار و سنگ و كلوخ بدنبال عزيزان هموطنانشان در زلزله بم  بگردند و در نهايت لبخند شيريني را بر لب مادر يا پدري بنشانند .

 بسياري از كارشناسان ، آتش نشانان را سربازان گمنامي مي دانند كه بدون هرگونه چشمداشت و توقعي خطر را به جان مي خرند و عمر و هستي خود را در راه نجات جان ، مال و محيط زيست هموطنان خود فدا  مي كنند و شهيد سميعي نيز با عمل خود اين امر را ثابت كرد،  زيرا در انجام مسووليت خود به مليت كارگران يا خطرات پيش روي هيچ توجه نكرده و فقط نجات جان يك انسان را هدف خود قرارداده بود.

***

بر اساس آمارهاي موجود از سال 1353 تا 82 حدود 40 تن از آتش نشان و نجات گران سازمان آتش نشاني تهران درحوادث و حريق هاي مختلف و حين انجام وظيفه جان خود را از دست داده اند كه اغلب آنها متاهل بودند و همچنين در طي سال 82 در سراسر كشور  25 آتش نشان حين انجام عمليات به شهادت رسيدند كه اغلب آنها در حادثه نيشابور دچار سانحه شدند .

بنابراين گزارش 17 نفراز آتش نشانان تهراني در طول دوران جنگ تحميلي و در مناطق جنگي به شهادت رسيده و مابقي نيز در حين انجام ماموريت اطفاي حريق يا نجات جان به جان تسليم كردند.

آتش نشانان كشته شده شهيد محسوب مي شوند يا خير ؟ يكي از مباحثي كه در اين شغل مطرح و به نوعي پذيرش اين مساله به لحاظ معنوي كه در تقويت روحيه ايثارگري آتش نشانان مي تواند تاثير مثبت والايي داشته و به نوعي ارزش دادن به جايگاه امدادگري و نجات جان انسانها محسوب مي شود . برگزيدن عنوان شهيد براي آتش نشانان است.

مدت مديدي است كه اين بحث در محافل مختلف از جمله وزارت كشور ، هيات دولت ، سازمان شهرداري ها ، آتش نشانان و غيره مطرح است و با توجه به نوع كار اين افراد اين نامگذاري چندان بي مناسبت نيست .

بنابراعلام يكي از مسوولين سازمان شهرداري هاي وزارت كشور پيشنهاد مذكور مبني بر در خواست عنوان شهيد براي آتش نشاناني  كه به هنگام عمليات جان خود را از دست مي دهند به هيات دولت ارايه شده و مورد استقبال وزير كشور نيز قرار گرفته است.

اما تاكنون هيات  دولت در اين باره تصميم لازم را اخذ كرده و همچنان آتش نشانان سراسر كشور چشم به نظر اين هيات دوخته اند هر چند اين افراد در طول سالها نشان دادند كه جز نجات جان انسانها حتي درگمنامي كامل ، چيز ديگري براي آنها اهميت نداشته  و نجات جان يك فرد سانحه ديده از زير خروارها خاك و آوار يا از داخل آتش سوزان ونابود كننده كه سرتاسر منزل را فرا گرفته آنقدر برايشان خوشايند است كه حاضر به تعويض آن با تمام خوشي هاي مادي و دنيايي نيستند.

در عين حال مديرعامل سازمان آتش نشاني مي گويد پيشنهاد اين طرح را به شوراي شهر داده ايم و اميدواريم با تصويب و ارائه آن به هيات دولت و مجلس كشته شدن آتش نشانان در هنگام ماموريت شهادت محسوب شود .

آتش نشاني شغل يا فعاليت خدماتي

يكي از دغدغه هاي و چالش هايي كه حرفه آتش نشاني با آن مواجه مي باشد اين است كه حرفه آتش نشاني به عنوان يك شغل سازماني شناخته نمي شود و تحت پوشش صندوق هاي بازنشستگي و براي قرار نمي گيرد كه البته در برخي از شهرهاي شهرداري هاي اين افراد را تحت پوشش صندوق هاي بيمه اي خاصي قرار داده اند ولي در بسياري از شهرهاي كشور هنوز آتش نشاني به عنوان يك شغل  محسوب نشده و بيشتر خدماتي  به حساب مي آيند و در نتيجه آنها ناملايمتي هاي زيادي را متحمل مي شوند.

مهندس احمد ضيايي دراين باره به خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر مي گويد : در تهران آتش نشاني بعنوان يك شغل مستقل شناخته شده است و در شهرستانها آنها را به عنوان كارگران خدماتي محسوب مي كنند كه البته اين مساله در حال بررسي و اصلاح است .

مدير عامل سازمان آتش نشاني تهران مي گويد : شغل آتش نشاني در تهران سخت و زيان آور شناخته شده و الان يك سوم سختي شغل شان را گرفته به اضافه اين كه با 25 سال خدمت و 30 روز حقوق مي توانند بازنشسته شوند.

وي اضافه مي كند: متاسفانه قانون جامع و فراگير در اين زمينه نداريم چون آتش نشانان از صندوق بازنشستگي مستقلي برخوردار هستند، لذا در شهرستانهاي ديگر نيز صندوق بازنشستگي مربوطه بايد اين را بپذيرد البته اين در حالي است كه شغل آتش نشاني از سوي بهداشت كار به عنوان يكي از مشاغل سخت و زيان آور شناخته شده است .

علي رغم اينكه اين ناجيان گمنام در شرايط سخت و دلهره آور با انواع خطرها و مرگ دسته پنجه نرم كرده و بدون واهمه با هدف متعالي در نجات جان يك انسان ، دل به دريايي از آتش و حادثه مي زنند ولي بسياري از مسوولين كه تا حوادث مذكور به سراغشان نرفته از اهميت اين شغل غافلند، براي دادن حداقل امتيازها به مردان آتش ، سهل انگاري و تعلل مي كنند و حتي آنها را تحت پوشش حداقل ها يعني قانون سخت و زيان آور بودن مشاغل قرار نمي دهند.