۱۲ مهر ۱۳۸۳، ۱۶:۳۵

مترجمان و قرآن پژوهان در گفت وگو با "مهر" : ترجمه واحد و ملي از قرآن تبعات مثبتي به همراه خواهد داشت

مترجمان و قرآن پژوهان در گفت وگو با "مهر" : ترجمه واحد و ملي از قرآن تبعات مثبتي به همراه خواهد داشت

مترجمان و قرآن پژوهان در گفت وگو با گروه دين و انديشه خبرگزاري "مهر" ترجمه واحد و ملي از قرآن را امري مطلوب ارزيابي كرده و بر اين باورند كه اين طرح تبعات مثبتي به همراه خواهد داشت.



بهاءاالدين خرمشاهي

  اگر قدرت نقد پذيري مان را افزايش دهيم رسيدن به چنين هدفي محال نيست

نام گوينده : بهالدين خرمشاهي

 بهاء الدين خرمشاهي معتقد است با رفع بعضي از موانع موجود امكان ترجمه اي بدون اشكال از قرآن كريم عملي است، اما بعيد است كه به اين زودي ها بتوان چنين كاري را انجام داد.  ما فقط مي توانيم مترجمان را تشويق كنيم تا ترجمه هاي خوبي ارائه دهند تا روزي چنين آرزويي ميسر شود. اگر روزي ما قدرت نقد پذيري مان را افزايش دهيم رسيدن به چنين هدفي محال نيست. گروه هاي علمي و افراد فرهيخته مي توانند در تحقق اين هدف كوشا باشند.

اميد مجد، مترجم منظوم قرآن نيز معتقد است كه ارايه ترجمه واحد و رسمي، مقابله با انديشه و قلم است و جلوي هر گونه كار جديدي را نيز مي گيرد.  اين ايده چند سال پيش نيز از سوي مركز توسعه و ترويج فعاليتهاي قرآني ارايه شده بود. در آن زمان مخالفان و موافقان بسياري نيز داشت و من نيز جزو مخالفان بودم. اين طرح راه را برهر گونه توسعه و انديشه هاي جديد درترجمه هاي قرآني مي بندد و ما نمي توانيم شاهد ترجمه هاي جديدي باشيم.  از كجا معلوم كه اطلاعات كساني كه اين كار را انجام مي دهند جامع و كامل است و ديگرمترجمان سواد و معلوماتشان به اين اندازه نيست. در زمان فعلي اغلب مترجمان با يكديگر اختلاف محتوايي دارند، چگونه مي توانيم ما يك گروه واحدي براي اين كار سامان دهيم. مجد بر اين باور است كه  ترجمه علمي با راي گيري و كار گروهي صورت نمي گيرد كه ما مثلا عده اي را جمع كنيم و آقايان اجماع كنند كه اين كار بهترين كار است. من با طرح ترجمه واحد مخالف هستم .



مسعود رياعي

 نظام جمهوري اسلامي ايران مي تواند شخص يا گروهي را مامور كند ترجمه اي از قرآن كريم را به انجام برسانند، اما حقير صلاح نمي دانم، زيرا هيچ كس و هيچ گروهي نمي تواند ترجمه اي از كلام وحي ارائه دهد و بگويد ترجمه قرآن همين است و لا غير  

نام گوينده: مسعود رياعي

مسعود رياعي كه اخيرا ترجمه جديدي از قرآن را منتشر كرده  درباره ترجمه واحد معتقد است كه راه براي ترجمه انديشمندان همچنان بايد باز باشد تا وجوه مختلف اين كتاب ارزشمند را بيش از پيش نمايان كند. نظام جمهوري اسلامي ايران مي تواند شخص يا گروهي را مامور كند ترجمه اي از قرآن كريم را به انجام برسانند، اما حقير صلاح نمي دانم، زيرا هيچ كس و هيچ گروهي نمي تواند ترجمه اي از كلام وحي ارائه دهد و بگويد ترجمه قرآن همين است و لا غير و اين بر مي گردد به ذات كلام الهي و وجوه مختلف معنايي كه در آيات قرآن وجود دارد، پس بهتر است كه راه براي ترجمه انديشمندان همچنان باز باشد تا وجوه مختلف اين كتاب ارزشمند را بيش از پيش نمايان كند.


حسين استادولي، مترجم قرآن،  بر اين باور است كه درباره ترجمه واحد و رسمي صحبتهاي بسياري شده،  اگر ما بتوانيم دانشمندان و متخصصان را در زمينه هاي مختلفي مانند: ادبيات عرب، ادبيات فارسي، تاريخ ، جغرافيا، فلسفه، الهيات و ... جمع كنيم و يك ترجمه جمعي ارائه كنيم قطعا اين كار ايرادهاي كمتري خواهد داشت. البته اين افراد حتما بايد تاكيد كنند كه اين كار قطعي نيست و اگر مترجميني كار جديدي ارائه كردند و با دليل ثابت شد كه حرفشان منطقي است مي بايست از آن ايده ها استفاده شود.

دكتر سيد محمد حسيني، استاد دانشكده الهيات دانشگاه تهران، ارائه ترجمه اي واحد را كار چندان ساده اي نمي داند، اما معتقد است در هر عصر و زماني به ترجمه و تفسير جديدي از قرآن نياز داريم و نمي توانيم به يك يا چند كار بسنده كنيم. هرچه قدر بتوانيم فضاي ارائه ترجمه هاي جديد را گسترده تر كنيم تا مردم مطابق ذوق و استعدادشان ترجمه قرآن را انتخاب كنند مي توانيم شاهد شكوفايي استعدادها و خلاقيتهاي جديدي در علوم قرآني باشيم. در كنار چنين فعاليتي ارائه ترجمه جمعي و واحد هيچ منافاتي ندارد و آن هم مي تواند يك كار نويني باشد كه دانشمندان و مترجمان علوم قرآني با تبادل نظر و راي به يك ترجمه واحد اهتمام كنند.

 

 سامان دادن چنين گروهي كه بتواند از تمام زمينه هاي مختلف علمي افراد صاحب نظر و عالم را جمع آوري كند كاري بسياردشوار است. ديگر آن كه چنين طرحي در زمان طولاني نتيجه مي دهد

نام گوينده : رئيس مركز ترجمه هاي قرآن كريم
محمد نقدي، رئيس مركز ترجمه هاي قرآن كريم در قم،  معتقد است  اولا سامان دادن چنين گروهي كه بتواند از تمام زمينه هاي مختلف علمي افراد صاحب نظر و عالم را جمع آوري كند كاري بسياردشوار است. ثانيا چنين طرحي در زمان طولاني نتيجه مي دهد. به نظر نقدي اين طرح در صورتي كه نتيجه دهد مسلما با انتقاداتي روبه رو خواهد شد. آن موقع اگر مشخص شود كه انتقادات وارد است، ضربه اي به اصل قرآن مي خورد، لذا فكر آن موقع را هم بايد كرد. اين كه تعداد زيادي از افراد را جمع كنيم و هزينه اي را صرف كنيم بعد با چنين مشكلي برخوريم تبعاتي خطرناك به دنبال خواهد داشت.  بهتر است قرآن جمعي ارايه شود و درصد اشتباهات را كم كنيم نه اين كه بگوييم اين كار قطعي است .رئيس مركز ترجمه هاي قرآن مجيد خاطرنشان كرد: در اين مركز ما درحال تهيه و انجام چنين طرحي هستيم . ما حدود 144 ترجمه فارسي را جمع آوري و نقطه ضعفها و اشتباهات را پيدا كرديم و سعي داريم تعدادي براي نمونه منتشر كنيم و آن را در اختيار برخي از مترجمين قرار دهيم و قبل از انتشار از انتقادات وارده  نيز آگاه شويم.

  امكان چنين طرحي مهياست و اين كار نه تنها جلوي ترجمه هاي ديگر را نمي گيرد ، بلكه به غناي كار آنها نيز مي افزايد

نام گوينده : معاونت مركز ترجمه قرآن كريم در قم
عبدالله عرب زاده، معاونت مركز ترجمه قرآن كريم در قم،  نيز بر اين باور است كه امكان چنين طرحي مهياست و اين كار نه تنها جلوي ترجمه هاي ديگر را نمي گيرد ، بلكه به غناي كار آنها نيز مي افزايد. قرآن به زبان عربي است ، برخي ترجمه قرآن را امري ترجمه پذير نمي دانند چون مي گويند اگر شما قرآن را به صورت لفظي ترجمه كنيد،  به ناچار بايد همزمان تفسير نيز داشته باشيد، لذا برخي ترجمه قرآن را صلاح نمي دانند. اما ما با اين سخن موافق نيستيم و سعي كرديم قرآن را در طول تاريخ اسلامي ترجمه و در اختيار عامه مردم قرار دهيم.

 به اعتقاد ناصر طباطبايي ، مترجم  كتاب " گرايشهاي نفسيري درميان مسلمانان"، ترجمه قرآن برداشت و تفسير شخصي است، ارائه ترجمه واحد نيز تفسير عده اي خاص خواهد بود و در صورت ارائه ترجمه واحد و جمعي از قرآن نبايد مانع انتشار ديگر ترجمه ها شد. كارهاي علمي را نمي شود به صورت ملي و رسمي كار كرد. زمينه علوم قرآني بسيار گسترده است و قطعا چنين كاري تبعات خاصي را به دنبال خواهد داشت. اين كه ما بگوييم ارائه ترجمه واحد از قرآن كاري قطعي و برتر است امر مطلوبي به شمار نمي رود.اگر بخواهيم روند ترجمه هاي نوين را ادامه دهيم بايد از ترجمه واحد صرف نظر كنيم .

  اين كار در كشورهايي كه بسته عمل مي كنند و نظام حكومتي غير آزاد دارند و همواره دست اندركاران حكومت از خانواده و گروههاي خاصي مثلا خانواده سلطنتي انتخاب مي شوند قابل اجراست

نام گوينده : رئيس سازمان دارالقرآن الكريم 

محمد خواجوي، رياست سازمان دارالقرآن، نيز معتقد است كه ترجمه قرآن مليت بردار نيست و چنين كاري قاعدتا عملي نيست. زيرا در كشور آزادي مانند كشور ما در تمامي مقولات به ويژه بخش فرهنگي چنين كاري مقدور نمي باشد و اين كار در كشورهايي كه بسته عمل مي كنند و نظام حكومتي غير آزاد دارند و همواره دست اندركاران حكومت از خانواده و گروههاي خاصي مثلا خانواده سلطنتي انتخاب مي شوند قابل اجراست.





علي موسوي گرمارودي

دكتر سيد علي موسوي گرمارودي كه تا چندي ديگر ترجمه اي جديد ارائه خواهد كرد معتقد است كه  ترجمه واحد از قرآن امر خوشايندي است، اما بهتر است تعامل ميان مترجمان را به گونه اي فراهم كنيم كه بتوانيم نو آوري هاي جديدي را در امر ترجمه شاهد باشيم، يقين بدانيد كه ترجمه قرآن هنر شخصي است، و فرد بر اساس درايت و كفايت خود ترجمه اي درخور شان ارايه مي كند. از آنجا كه متن قرآن وحياني است و براي بشر نازل شده است لذا ترجمه قرآن قطعا انساني خواهد بود و ما با انديشه هاي واحدي روبه رو نيستيم بلكه تاملات بسياري در اين امر وجود دارد. دكتر گرمارودي ترجمه جمعي را بر اساس تعامل ميان مترجمان و دانشمندان ترجمه موفق مي داند . وي همچنين معتقد است كه در كار ترجمه فقط به اصالت ساختاري متن نبايد توجه شود بلكه زيبايي و همه فهم بودن ترجمه نيز شرط است. لذا ترجمه واحد بايد تمام شروط را رعايت كند چرا كه هدف آن مخاطبان عام است.

 ترجمه جمعي و واحد از قرآن كار مطلوبي است و ما به عنوان متولي دانشكده علوم قرآني ضمن تاييد اين امر با اين طرح همكاري خواهيم داشت

نام گوينده : رئيس دانشكده علوم قرآني دانشگاه تهران
دكتر امرالله گيلي، رئيس دانشكده علوم قرآني تهران اذعان دارد كه  ترجمه جمعي و واحد از قرآن كار مطلوبي است و ما به عنوان متولي دانشكده علوم قرآني ضمن تاييد اين امر با اين طرح همكاري خواهيم داشت.  ترجمه جمعي از قرآن مطمئنا اشكالات كمتري  دارد. در اين طرح صاحب نظران مختلف با تبادل نظر به يك ترجمه واحد و با اشكالات كمتري دست پيدا مي كنند.



دكتر مهدي شهريارپور، معاونت دانشكده علوم قرآني شيراز معتقد است كه  طرح ترجمه واحد و ملي از قرآن از ثمرات قرآن پژوهي است  و يكي از گرفتاري هاي علوم قرآني همين عدم ترجمه واحد و قطعي است. اگر بزرگان دين و مراجع اجازه چنين كاري را دهند و مترجمان و قرآن پژوهان نيز همت كنند، ما شاهد نگاه نويي به ترجمه هاي قرآني خواهيم بود، نقدهاي پرمحتوايي كه اخيرا از سوي افراد مختلف بر ترجمه هاي قرآني صورت گرفته باعث شده كه ما فضاي خوبي را براي ايجاد يك ترجمه واحد از قرآن داشته باشيم.

براي ترجمه واحد احتياج به يك هيات علمي خبره است تا معيارهاي ترجمه واحد را بررسي كنند و محافل علمي نيز بايد اين ترجمه را قبول كنند. از آنجا كه ظرفيت هاي قرآني و همچنين ادبيات فارسي بسيار بالاست بايد ترجمه واحد و رسمي حداقل اين ويژگي را داشته باشد كه عوام بفهمند و خواص بپسندند

نام گوينده : رئيس دانشكده علوم قرآني كرمانشاه
دكتر جهانگير اميري رئيس دانشكده علوم قرآني كرمانشاه معتقد است كه براي ترجمه واحد احتياج به يك هيات علمي خبره است تا معيارهاي ترجمه واحد را بررسي كنند و محافل علمي نيز بايد اين ترجمه را قبول كنند. از آنجا كه ظرفيت هاي قرآني و همچنين ادبيات فارسي بسيار بالاست بايد ترجمه واحد و رسمي حداقل اين ويژگي را داشته باشد كه عوام بفهمند و خواص بپسندند. يعني از نظر فني و دقت نظر ويژگي ترجمه آقاي فولادوند و از نظر شيوايي و رواني ويژگي ترجمه قمشه اي را دارا باشد.  اگر چه وضعيت موجود ترجمه هاي قرآني و مقبوليت آنها در جامعه به حدي است كه از تعداد انگشتان دست تجاوز نمي كند  اما  اغلب محافل مذهبي نيز اين ترجمه ها را مي پسندند.  دكتر اميري با تاكيد بر اين مطلب كه براي ترجمه واحد بايد تمام شرايط موجود را سنجيد و بعد آن را ارايه كرد گفت : پس از ارايه نيز بايد در كليه محافل علمي و مذهبي از اين ترجمه استفاده شود و طوري نباشد كه پس از آن همه مشقات باز عده اي بگويند اين ترجمه مقبول ما نيست.

دكتر علي غضنفري ، معاون و استاد دانشكده علوم قرآني تهران، نيز بر اين باور است كه هيچ ترجمه اي نمي تواند جاي متن اصلي را بگيرد و ما نيز قطعا نمي توانيم بگوييم يك ترجمه واحد از يك متن ارائه كنيم. در بحث ترجمه هيچ متني نه تنها جاي متن اصلي را نمي گيرد بلكه متن نيز تغيير مي كند و ما به نوعي فهم مترجم را مطالعه مي كنيم . يعني تفسيرموجزي از متن داريم . وقتي كه لفظي وارد متن و زبان ديگري مي شود قطعا تابع قوانين و محتواي آن است و بر همين مبنا بود كه بسياري از علما با ترجمه متن مقدس قرآن مخالف بودند. ارايه ترجمه جمعي از قرآن هيچ اشكالي ندارد و ما ترجمه هايي كه چند نفر از مترجمان آن متن را تاييد كرده اند بسيارداريم و ترجمه جمعي قطعا مزاياي مثبتي دارد. اما اساسا در متن ترجمه اي ايراد و خطا وارد و سليقه ها نيز بسيار متفاوت است، با اين حساب شما نمي توانيد ترجمه اي را پيدا كنيد و نام قطعي را بر آن بگذاريد.


ترجمه واحد از قرآن مردمي را كه اغلب با مطالعه ترجمه هاي قرآن تصور مي كنند مترجم برداشتهاي متعددي داشته از سردرگمي بيرون مي آورد

نام گوينده: استاد گروه علوم قرآني مدرسه امام خميني (ره)

محمد جواد اسكندرلو، استاد گروه علوم قرآني مدرسه امام خميني (ره) قم، نيز تاكيد  دارد كه  ترجمه واحد از قرآن مردمي را كه اغلب با مطالعه ترجمه هاي قرآن تصور مي كنند مترجم برداشتهاي متعددي داشته از سردرگمي بيرون مي آورد، اغلب مردم فكر مي كنند منابع تفسيري مترجم بسيار است و ترجمه با برداشتهاي بسياري توام است لذا ما به يك ترجمه واحد با خطاهاي كمتر نيازمنديم.  اگر چه امكان يك ترجمه صددرصد صحيح از قرآن فعلا مهيا نيست، اما مي تواند مردم را به يك نظر منسجم و واحدي هدايت كند. وي براي رسيدن به چنين هدفي ، هماهنگي ميان جمعي از مترجمان ، متخصصان و قرآن پژوهان را لازم دانست و تصريح كرد : اكثر اختلافات ميان مترجمان به خاطر انتخاب واژگان و برداشتهاي تفسيري از آيات قرآن است لذا هر مترجمي قصد دارد مباني خودش را مطرح كند، اما با ارايه طرح جمعي مي توانيم حداقل به يك معيار واحد برسيم .



كرم خدا امينيان

كرم خدا امينيان، مترجم منظوم قرآن، معتقد است كه  ترجمه واحد از قرآن نه تنها عملي نيست بلكه قرآن پژوهان درجه اول ما هنوز با يكديگر اختلاف دارند  و ما مي بينيم كه اغلب مقصود آنها يكي است ولي با اين حال اختلافات بسيار است. همانطور كه در نظم، آثار پديد آورندگان يكي نيست در آثار نثر هم به همين شيوه است و ما نمي توانيم شاهد يك ترجمه واحد باشيم. اگر چه ترجمه جمعي حسن هاي بسياري دارد اما لطف قرآن در اين است كه هر كسي بتواند ترجمه خودش را ارائه كند و مردم خودشان ترجمه ناب را انتخاب كنند .

در زمينه ترجمه هاي فارسي قرآن ما هنوز به يك راي  و سبك واحد از ترجمه نرسيده ايم و براي اين كار نيز بايد توافق و همدلي ميان مترجمان پديد آيد تا بتوانيم به يك كار واحدي برسيم.  طبعا وقتي كه در شيوه ترجمه  راي واحدي نداريم لذا گرد آوري مترجمان نيز كار دشواري است

نام گوينده : محمدعلي ايازي
محمدعلي ايازي، قرآن پژوه،  ترجمه واحد و ملي از قرآن را نياز به دو عامل مهم مي داند: يكي شيوه كار و ديگري متولي سازماني.  در زمينه ترجمه هاي فارسي قرآن ما هنوز به يك راي  و سبك واحد از ترجمه نرسيده ايم و براي اين كار نيز بايد توافق و همدلي ميان مترجمان پديد آيد تا بتوانيم به يك كار واحدي برسيم.  طبعا وقتي كه در شيوه ترجمه  راي واحدي نداريم لذا گرد آوري مترجمان نيز كار دشواري است.  در ضمن نيز بايد يك سازماني متولي اين كار بشود تا مسائل ساختاري و اجرايي آن را سامان دهد. اين درحالي است كه ما در امر قرآن پژوهي سازمانهاي متعددي داريم. در امور اجرايي قرآن پژوهي مديران ويژه اي بايد حضور داشته باشند تا هم به مسائل قرآني آگاه باشند و هم به امور اجرايي تا بتوانند اين وضعيت و حتي اين طرح را سامان دهند.  ما در طي ده سال اخير حدود 30 ترجمه از قرآن داشتيم كه نتوانسته اند سبك ويژه و واحدي را به وجود بياورند . هر كدام از اين ترجمه ها نيز مخاطبان خاص خودشان را داشتند ، لذا ما بايد هم در امر مديريت و هم از لحاظ علمي به يك راي واحدي برسيم.  در ضمن ترجمه مربوط به زمان وعصر خاصي است و هر كسي بخواهد انتقادي داشته باشد قطعا انتقادش سليقه اي خواهد بود. لذا در صورت تحقق اين امر حتما بايد حداقل هر ده سال يكبار ويرايش شود.

با وضعيت موجود و تعداد زيادي از ترجمه هاي قرآن، امكان چنين طرحي ممكن نيست

نام گوينده : دكتر علي رواقي
دكتر علي رواقي، استاد دانشگاه تهران، نيز معتقد است  با وضعيت موجود و تعداد زيادي از ترجمه هاي قرآن، امكان چنين طرحي ممكن نيست و مشكلات عديده اي خواهد داشت.  پس از انقلاب اسلامي بيش از 15 ترجمه قابل توجه ارايه شده است و اغلب نيز با يكديگر اختلاف سليقه اي دارند. چگونه مي شود با چنين فضايي ترجمه واحد ارايه كرد. كار جمعي احتياج به برنامه و هدف مشخص دارد، اين در حالي است كه مترجمان ما اغلب كار يكديگر را قبول ندارند. ترجمه واحد بايد از سوي كساني صورت گيرد كه از دانش نسبتا بالا و يكساني برخوردار باشند. ترجمه هاي موجود نتوانسته به يكسان سازي برخي مفاهيم قرآني دست پيدا كنند و اين نيز ناشي از اختلاف سليقه هاست كه بايد كنار گذاشته شود، ترجمه واحد بايد بتواند تفسير و مفاهيم قرآني را يكسان و همه فهم كند و اين كار با درايت جمعي امكان دارد.

سيد مرتضي موسوي ، مسئول علمي ستاد تفسير قرآن كريم ترجمه هاي موجود را از لحاظ علمي ترجمه هاي نسبتا خوبي مي داند و معتقد است كه ترجمه واحد از قرآن بايد از ترجمه هاي موجود بالاتر و قابل فهم تر باشد. مترجمان طرح جمعي ترجمه قرآن بايد از همه علوم قرآني آگاه باشند و بتوانند مشكلات راحل كنند . مشكلاتي كه در امر ترجمه اغلب مطرح مي شود يا بر اساس لفظ روزمره است و يا ماهيت آن كلمات كه در هر دو صورت مترجمين بايد كاربرد زبان عربي را در فهم ترجمه رعايت كنند،  ترجمه قرآن بايد به زبان قرآن ترجمه شود چرا كه وقتي يك متن علمي را ترجمه مي كنيم قطعا بايد زبان علمي آن را نيز رعايت كنيم. لذا زبان قرآن، زبان عربي است و بايد براساس فهم زبان عربي آن را به دقت و بدون تفسير شخصي ترجمه كنيم.

به عقيده من بايد يك ترجمه واحد و رسمي زير نظر هييت علمي صورت گيرد و مابقي ترجمه هاي موجود را جمع آوري كرد ، چرا ترجمه هاي موجود اشتباهات زيادي دارد و تشنگان قرآن را سيراب نمي كند

نام گوينده : آيت الله معرفت
آيت الله معرفت نيز از موافقان اين طرح است. به اعتقاد وي  ترجمه قرآن  كار فردي نيست، بلكه بايد به صورت گروهي انجام شود،  يك اديب يا فقيه و يا حتي مفسر به صورت فردي نمي تواند به ترجمه قرآن بپردازد،  بلكه بايد گروهي از مترجمان و دانشمندان علوم قرآني امر ترجمه قرآن را انجام دهند بايد در كشور اسلامي ترجمه اي رسمي از قرآن داشته باشيم. به عقيده من بايد يك ترجمه واحد و رسمي زير نظر هييت علمي صورت گيرد و مابقي ترجمه هاي موجود را جمع آوري كرد ، چرا ترجمه هاي موجود اشتباهات زيادي دارد و تشنگان قرآن را سيراب نمي كند.

محمد علي كوشا، مترجم قرآن، بر اين باور است كه تحقق ترجمه واحد به دو شكل امكان پذير است و در هر دو صورت به غناي قرآن پژوهي در جامعه مي افزايد.  در صورت اول فرد اقدام به ترجمه از قرآن مي كند. وي در اين كار از همه ترجمه ها و تفاسير موجود استفاده كرده و بر اساس استنباط شخصي نقطه نظرهاي مترجمان را جمع آوري و به يك راي مي رسد. در صورت دوم، مجموعه اي از مترجمان و متخصصان علوم قرآني براساس اجماع گروهي به يك ترجمه واحد مي رسند . هر دوي اين شيوه ها ممكن است اما بستگي دارد كه چه فرد يا افرادي اين كار را انجام مي دهند و چگونه با هم اتفاق نظر دارند. ما نبايد از

نبايد از تحقق ترجمه واحد نا اميد شويم بلكه بايد در جهت رسيدن به اين طرح كوشش خود را انجام دهيم چرا كه اين طرح هم مورد استقبال واقع مي شود و هم سطح تحقيقات قرآن پژوهي ما را افزايش مي دهد

نام گوينده : دكترمحمد علي كوشا
تحقق ترجمه واحد نا اميد شويم بلكه بايد در جهت رسيدن به اين طرح كوشش خود را انجام دهيم چرا كه اين طرح هم مورد استقبال واقع مي شود و هم سطح تحقيقات قرآن پژوهي ما را افزايش مي دهد. وي  همچنين معتقد است كه از ميان بيش از صد ترجمه موجود دو ترجمه قبل ازانقلاب وهفت ترجمه پس از انقلاب از اهميت ويژه اي برخوردارند . ترجمه ابوالقاسم پاينده و ترجمه زين العابدين رهنما كه در قبل از انقلاب انجام گرفته از ترجمه هاي معتبر و مقبول به شمار مي روند . ترجمه آقايان خواجوي ، امامي ، مجتبوي ، فولادوند ، آيتي ، خرمشاهي و خرمدل نيز كه پس از انقلاب انجام گرفته ترجمه هاي خوبي است . از ميان همين ترجمه ها ، ترجمه امامي به صورت پارسي سره نگارش شده و از لحاظ هنري قالب زيبايي دارد. سرانجام ترجمه سيد جلال الدين مجتبوي از لحاظ تطبيقي وفني بسيار عالي است كه آقاي حسين استاد ولي با ويرايش خود براي غناي اثر افزوده اند.

 به اعتقاد دكتر محمد علي رضايي، مترجم و مفسر قرآن،  بعيد است كه ترجمه اي را به عنوان ترجمه واحد و رسمي اعلام شود.  بايد ديد آن منبعي كه رسميت را اعلام مي كند چه كسي است؟ دكتر رضايي معتقد است كه كار گروهي قطعا نواقص كمتري دارد و بهتر است ما به چنين كاري روي آوريم تا كار انفرادي. البته ما مي توانيم اجماعي از ترجمه هاي موجود داشته باشيم ، اما به خاطر روز آمد بودن بحث ترجمه بايد به كارهاي جمعي كه توسط متخصصان مختلف انجام مي گيرد روي آوريم.

اين ايده مي تواند به صورت يك پيشنهاد ارايه شود اما تبعات گسترده اي دارد. كار ترجمه و تفسير قرآن قرنهاست كه در ايران انجام مي شود و هر كدام نيز به نوعي و با گرايشي خاص به كار قرآني روي آورده اند اما اغلب يكديگر را تاييد نكرده اند و در زمان حال هم به همين شكل است. بر فرض كه اين پروژه به انجام برسد ايراداتي كه از سوي برخي وارد مي شود مردم را دچار آشفتگي خواهد كرد

نام گوينده : مرتضي كريمي نيا

مرتضي كريمي نيا، قرآن پروژه ، نيز  در اين باره اظهار داشت: براي ترجمه واحد بايد از ميان مترجمان موجود استفاده شود، اما با اين همه، اختلاف سليقه چگونه مي توانيم ترجمه اي واحد ارايه كنيم.  من تصور نمي كنم يك مرجع رسمي بتواند گرايشات متنوع مردمي را به سوي يك سمت واحد معطوف كند. اين ايده مي تواند به صورت يك پيشنهاد ارايه شود اما تبعات گسترده اي دارد. كار ترجمه و تفسير قرآن قرنهاست كه در ايران انجام مي شود و هر كدام نيز به نوعي و با گرايشي خاص به كار قرآني روي آورده اند اما اغلب يكديگر را تاييد نكرده اند و در زمان حال هم به همين شكل است. بر فرض كه اين پروژه به انجام برسد ايراداتي كه از سوي برخي وارد مي شود مردم را دچار آشفتگي خواهد كرد. قطعا مردم مي گويند اين كار گروهي كه قرار بود به صورت رسمي و واحد اعلام شود اين ايرادات به آن وارد شده است پس ديگر كارها چه ثمره اي خواهد داشت. اگر بخواهيم حتي با تاسيس مركزي بر ترجمه هاي قرآني نظارت كنيم حتي اگر نظارت ارشادي باشد نه آمرانه باز هم با موانع متعددي روبرو مي شويم. چرا كه هر مترجمي بالاخره كاستي هايي دارد و اگر به او ايراداتش را بگوييم مي گويد اين ايراد نيست شما بد فهميده ايد، اين مورد را چه بايد بكنيم. اگر بخواهيم آيين نامه اي و حكومتي عمل كنيم كه اوضاع خيلي بدتر مي شود. وي نهضت نقد نويسي بر ترجمه هاي قرآني را بهترين راه حل براي جلوگيري از ترجمه هاي سطحي و بي مايه مي داند  و معتقد است براي جلوگيري از گسترش ترجمه هاي شتاب زده، سليقگي و غير علمي نقد نويسي بر ترجمه هاي منتشر شده را افزايش دهيم تا افرادي كه قصد ترجمه دارند بدانند افرادي خارج از نهادهاي رسمي و اداري به كار آنها نظارت مي كنند. كريمي نيا ساده انگاشتن ترجمه قرآني را آسيبي براي ترجمه هاي قرآني ارزيابي كرد و گفت: ممكن است برخي از مترجمان جلوي نهضت نقد نويسي را بگيرند اما در نهايت كار ساده و سطحي مشخص مي شود و اين آشفتگي موجود به سرانجامي خواهد رسيد.

 به اعتقاد يعقوب جعفري نيا، مولف تفسير كوثر، چون انتقال مفاهيم به غير از زبان عربي طبعا دشوارهاي زيادي دارد اگر به صورت جمعي كار ترجمه انجام شود اثر قابل توجهي را مي توانيم شاهد باشيم. اين ترجمه مي تواند مبناي مناسبي براي ديگر ترجمه ها باشد تا بتوانند از ترجمه فارسي استفاده كنند .



مهدي فولادوند

دكتر مهدي فولادوند، مترجم و مفسر قرآن،  معتقد است كه بيش از يكصد ترجمه از قرآن تاكنون انجام شده اما كدام يك مكمل ترجمه ديگري بودند. متاسفانه مترجمان ما مغرور هستند و امكان ارايه ترجمه واحد نيست. ترجمه واحد احتياج به اجماع جمعي دارد،  وقتي كه فردي به خود اجازه مي دهد از روي ترجمه من و آقاي آيتي ، خرمشاهي ، رهنما، مينوي  و ... رونويسي كرده و ترجمه جديدي ارايه كند، من چگونه از او بخواهم كه در يك گروه جمعي براي ترجمه قرآن شركت كند. اين همه آدم مغرور را چگونه مي توانيم در كار قرآني جمع كنيم و بگوييم شما بيايد يك ترجمه واحد بدهيد، ما هرگز كار جمعي نمي توانيم ارايه كنيم.  مگر چند نفر در اين كشور به كار ترجمه قرآن مشغول هستند كه از آنها بخواهيم كه ترجمه واحد از قرآن ارايه كنند. بهتر است بگذاريم علما و جوانان علاقمند به قرآن خودشان ترجمه خوب را پيدا كنند.

به جاي ترجمه واحد، ترجمه معيار را كه از اعتبار برخوردار است قطعي كنيم ما مي توانيم با ترجمه معيار به ملاكي دست پيدا كنيم كه از اعتبار بيشتري برخوردار باشد

نام گوينده : سردبير فصلنامه "پيام جاويدان"
دكتر قاسم  پورحسن، سردبير فصلنامه "پيام جاويدان" نيز معتقد است به جاي ترجمه واحد، ترجمه معيار را كه از اعتبار برخوردار است قطعي كنيم . ما مي توانيم با ترجمه معيار به ملاكي دست پيدا كنيم كه از اعتبار بيشتري برخوردار باشد. يكسان سازي و ترجمه واحد كه امكان ندارد، اما با ارايه ترجمه معيار مي توان از تعدد و اشتباهات كاست از آنجا كه جايگاه مهم ترجمه قرآن در جامعه احساس مي شود بايد به ترجمه مطلوبي دست پيدا كنيم. اما مسئله اين كه به يك ترجمه واحد دست پيدا كنيم زماني مي تواند مفيد باشد كه به اصل متن وفادار باشد. در حالي كه در برخي موارد مشاهد شده كه ترجمه ها به اصل متن وفادار نبودند.

حسين علوي مهر، مدير دانشنامه قرآن پژوهي بر اين باور است كه اگر بگوييم اين ترجمه واحد و رسمي است و ترجمه اي بهتراز اين نيست، راه را بر انديشه و توليد ايده هاي نوين بسته ايم . مترجم بايد به تمام ابعاد متن و نكات ظريف كلامي، ادبي و بلاغي واقف باشد. همچنين مترجم بايد آگاه به ديدگاههاي اصلي صاحب كلام، و توانايي استخراج مراد متكلم را نيز دارا باشد.  در قرآن سه ويژگي است كه آن را از ساير متون مقدس جدا مي سازد: يكي اين كه كلام خداوند داراي هويت قدسي و تعبدي است. ديگر آن كه متن هدايتگر براي انسان است و در نهايت معجزه جاويدان پيامبر(ص) است. با اين سه ويژگي به بشر امكان جزئي داده شده كه بتواند زبان خداوند را به زبان بشري تبديل كند. از آنجا كه چنين كاري بسيار دشوار و امكان يك ترجمه قوي بسيار نادر است لذا امكان اشتباه نيز بر آن جاري است و اگر كسي ادعا بكند ترجمه وي عاري از خطاست سخن گزافي گفته است. مترجم با مشاوره  و يا يك كار گروهي مي تواند خطاهاي ترجمه را به حداقل برساند. اين گروه نيز بايد به مسائل فقهي، اصولي، منطقي، بلاغي، تاريخي، متون مقدس عهدين وديگر علوم قرآني آشنا باشد. از آنجا كه اين كار از عهده يك فرد خارج است لذا در كار گروهي مي توانند به چنين هدفي برسند.

مدير انتشارات اقبال، ناشر آثار قرآني، انتشار و ارائه ترجمه اي واحد و ملي به زبان فارسي از سوي فرد يا گروهي خاص را امري قابل تقديردانست و گفت:  اما پيامدهاي خاصي براي ناشران قرآن كريم به همراه خواهد داشت،  ترجمه هاي موجود قرآن به زبان فارسي از مقبوليت خوبي برخورداراست . ترجمه هاي تحت اللفظي ، آيه به آيه ، ادبي، فلسفي و غيره نيز خوانندگان خاص خودش را دارد و ناشران متعددي نيز به كار نشر قرآن و آثار قرآني مشغول هستند. ترجمه قرآن امري است روز آمد و ناشر موظف است كه ترجمه هاي نوين و جديدي را ارايه كند.همچنين ترجمه اي واحد و يكدست ، ايده اي است قابل تقدير اما مي بايست به اين نكته توجه كرد كه بسياري از ناشران به كار نشر قرآن مشغول هستند و چنين امري براي آنان مشكل اقتصادي به وجود مي آورد.

 اين طرح بارها از سوي شوراي عالي قرآن بررسي شده و بزرگان قرآن پژوهي نيز در اين باره نظارات متعددي داشتند و اغلب با اين طرح موافق بودند كه مي خواستند همانطور كه در عربستان سعودي خط عثمان طه به صورت رسمي اعلام شده در ايران نيز چنين كاري درباره ترجمه هاي فارسي صورت گيرد

نام گوينده : مدير عامل انتشارات سوره

مدير عامل انتشارات اسوه (ناشر قرآني) نيز گفت : انتشار ترجمه واحد از قرآن باعث مي شود كه ناشران بتوانند آثار متعددي كه از نظر شكلي متفاوت است را منتشر كنند. اين طرح بارها از سوي شوراي عالي قرآن بررسي شده است و بزرگان قرآن پژوهي نيز در اين باره نظارات متعددي داشتند و اغلب با اين طرح موافق بودند كه مي خواستند همانطور كه در عربستان سعودي خط عثمان طه به صورت رسمي اعلام شده در ايران نيز چنين كاري درباره ترجمه هاي فارسي صورت گيرد . با ارائه اين طرح ما شاهد شكوفايي در امر آموزش قرآن خواهيم بود. اما بايد بحث همه فهم و روان و ساده بودن آن نيز رعايت شود.

کد خبر 117554

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha