کشف تصاویر بزرگنمایی شده پنج کهکشان دور با کمک لنزهای کیهانی

به گزارش خبرگزاری مهر، لنزهای گرانشی قویترین تلسکوپهای جهان هستند اما به دست ستاره شناسان ساخته نشده اند بلکه به صورت طبیعی در جهان حضور دارند.

این لنزها قادرند نور برانگیخته از دورترین کهکشانها را بزرگنمایی کنند به این ترتیب دانشمندان می توانند با استفاده از این "اثر لنز گرانشی" تصویری بزرگنمایی شده از کهکشانهای دور را که به طور طبیعی حتی با پرقدرت ترین تلسکوپها نیز قابل رویت نیستند به دست آورند.

اکنون گروهی بین المللی از ستاره شناسان به سرپرستی "ماتیا نگرلو" از دانشگاه اوپن در انگلیس با کمک تلسکوپ فضایی مادون قرمز هرشل تصاویری بزرگنمایی شده از 5 کهکشان نخستین بسیار دور را رصد کنند.

این کهکشانهای قدیمی که در فاصله حدود 11 میلیارد سال نوری از ما واقع شده اند زمانی متولد شدند که جهان تنها یک پنجم سن کنونی خود را داشت.

انیشتین در دهه 30 با توجه به تئوری نسبیت عمومی، اثر لنزهای گرانشی را بیان کرد برپایه این تئوری معروف که در سال 1916 منتشر شد حضور یک جسم دارای جرم می تواند در فضا- زمان پیرامون خود دچار خمیدگی شود.

اطلاعات به دست آمده از تلسکوپ فضایی مادون قرمز هرشل

بنابراین یک پرتو نور با عبور از نزدیکی یک جرم عظیم در خط مستقیم به حرکت خود ادامه نداده و دچار انحراف می شود.

با استفاده از اثر لنز گرانشی قوی می توان نور تابیده از یک کهکشان دور را که توسط کهکشانهای نزدیکتر منکسر شده است رصد کرد.

درحقیقت، این اثر شامل انکسار پرتوهای نور است که از امتداد اجرام آسمانی بزرگ که کهکشانها و توده های کهکشانی را می سازند، می گذرند. به این ترتیب می توان تصویری بزرگنمایی شده از کهکشان را رصد کرد.

اکنون این محققان موفق شدند با استفاده از اطلاعات تلسکوپ فضایی مادون قرمز هرشل آژانس فضایی اروپا پنج کهکشان جدید را کشف کنند.

این ستاره شناسان با اجرای پروژه ای به نام H-ATLAS  در تلاشند تا با استفاده از دو دستگاه PACS  و SPIRE  نصب شده بر روی تلسکوپ مادون قرمز فضایی هرشل، فضایی حدود 580 درجه مربع در طول موج بین 100 تا 400 میکرون را رصد کنند.

تاکنون تنها بخشی از این پروژه به پایان رسیده و تا پایان نوامبر 2009 حدود 14 درجه مربع از این فضا پوشش داده شده است.

براساس گزارش اسپیس، زمانی که این پروژه به اتمام برسد کشف حداقل 100 لنز گرانشی جدید امکانپذیر می شود. این لنزها اجازه می دهند که دانشمندان نگاهی بسیار عمیق تر بر روی دورترین زوایای جهان و کشف اسرار بیگ بنگ داشته باشند.

این تصویر نشان می دهد که پدیده لنزهای گرانشی چگونه رخ می دهد. نور تابیده از یک کهکشان دور دست در حضور یک کهکشان بسیار نزدیکتر که در همان خط دید قرار دارد منکسر می شود. کهکشان نزدیک (به رنگ آبی) توسط تلسکوپهای نوری رصد شده است اما نور تولید شده از کهکشان دورتر (به رنگ قرمز) تصویری (به رنگ صورتی) را در طیف مادون قرمز دور و در طول موج زیرمیلیمتری نشان می دهد.

نور این کهکشانهای دور برای رسیدن به زمین 11 میلیارد سال را طی کرده اند اما کهکشانی که نقش لنز گرانشی را بازی می کند در فاصله 3 میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد.