شهر تاریخی دره شهر در انتظار جهانی شدن

به گزارش خبرنگار مهر در ایلام، دره شهر شهری تاریخی است که نامش ذهن را به تاریخ می کشد، شهری تاریخی و پایتختی گمشده که یادگاری از قرون اولیه اسلامی بوده که همچون مرواریدی از دل صدف، از دل خاک بیرون زده است. شهری که  رود شناور و سبزآبی سیمره از کنار آن می گذرد و جوش و خروش این رودخانه نیز همچون شهر دارای پیشینه ای به بلندای تاریخ است.

اگر چه بخشهایی از این شهر تاریخی بنابر روایت ها در زلزله ای از بین رفته اما بزرگی بازار این شهر چنان است که اهمیت آن دوران را در قاب چشم تداعی می کند.

در این راستا معاون حفظ و احیا آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام گفت:  شهر تاریخی "سیمره" یا دره شهر مرکز ایالت "مهرجان قذق" معرب "مهرگان کدک" بوده و دارای برجهای نگهبانی، خیابان، سامانه آبکشی و دفع فاضلاب بوده است که بر اساس کاوش‌ انجام گرفته بر اثر وقوع زلزله‌ای به سال 334 هجری قمری تخریب و خالی از سکنه شد.

محمدجواد خانزادی ادامه داد: این شهر تاریخی با گستره 200 هکتار در ضلع غربی و جنوب شهر ایلام واقع شده است.

این مسئول تصریح کرد: قدمت معماری آن که به دوره ساسانیان و اوایل اسلام بر می گردد در نوع خود از لحاظ سازه و شهرنشینی بی نظیر است.

وی ادامه داد: طبیعت زیبای منطقه در فصل زمستان و بهار و گچبری‌های به دست آمده در شهر تاریخی سیمره منحصر به فرد بوده و خانه اربابی، بنای مسجد، اماکن حاشیه سیل بند و اماکن مسکونی حاشین نشین بیانگر اهمیت آن است.

به گفته وی، کوه کبیرکوه و پشته‌های آن در ارتباط با منطقه سیمره یکی از گذرگاه‌های مهم این کوچ‌نشینان در طول تاریخ بوده و به همین سبب استقرارهایی در این قسمت‌ها به وجود آمده است.

خانزادی افزود: استقرارهای پشته "زرانگوش" و غارهای این تنگه بیانگر استقرار کوچ نشینان و گذر آنها از این تنگه است که به طور فصلی در این محل‌ها اقامت گزیده‌اند.

این مسئول اضافه کرد: استقرارهای دوره نوسنگی و نحوه مکان گزینی آنها در حاشیه دشت سیمره قابل توجه است و استقرارهای مختلف دوره کالکولیتیک یک باره در منطقه سیمره به صورت فراوانی شکل گرفته که بیشتر آنها دارای مساحت قابل توجه در ارتباط با زندگی روستانشینی هستند.

وی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد استقرارهای موقت دوره نوسنگی با تحول فرهنگی به مرحله روستانشینی رسیده‌اند و جمعیت در این دوره بسیار زیادتر شده و به همین دلیل استقرارهای قابل توجهی را شکل داده‌اند.

وی افزود: منطقه سیمره در این دوره دارای ارتباط مهمی با فرهنگ شوشان در جنوب غرب ایران و فرهنگ کالکولیتیک حوزه غرب ایران بوده است.

خانزادی افزود: در دوره کالکولیتیک جدید فرهنگ محلی با سبک سفال منقوش دو رنگ پیشکوه غربی نیز در این منطقه وجود دارد و دارای قرابت فرهنگی با دوره اوروک در بین‌النهرین است که از ویژگی‌های دیگر منطقه در اواخر دوره کالکولیتیک وارد شدن آن به مرحله آغاز نگارش و وجود شاخص های فرهنگی این مرحله، از جمله سفال لبه واریخته، در چند سایت است.

معاون حفظ و احیا آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایلام از اجرای کارهای مقدماتی برای ثبت جهانی شهر تاریخی درشهر این استان خبر داد.

محمدجواد خانزادی گفت: شهر تاریخی دره شهر که مربوط به قرون اولیه اسلامی بوده دارای بناها و آثار منحصر به فردی بوده که قابلیت ثبت در فهرست آثار جهانی را دارد.

وی ادامه داد: اکنون مطالعه جامع شهر تاریخی دره شهر توسط مشاوران و اساتید دانشگاه با یک میلیارد و 600 میلیون ریال اعتبار در راستای کارهای مقدماتی برای ثبت جهانی این شهر تاریخی در حال انجام است.

به گفته وی، این مطالعه جامع در بخشهای گردشگری، تاریخی، صنایع دستی، نقشه و مدارک فنی بوده و دارای اهمیت فراوانی برای ثبت جهانی به شمار می رود.