جایگاه چشم پزشکی ایران / دلایل رفع اختلالات بینایی کودکان ایرانی

به گزارش خبرنگار مهر، بیستمین کنگره سالیانه انجمن چشم پزشکی ایران با همکاری گروه چشم و مرکز تحقیقات چشم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و با حضور محققان، پزشکان و متخصصان ایرانی و مهمانان خارجی از کشورهای مختلف در سالن همایشهای بین المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

دکتر کامران فرخ پارسا یکی از اعضای فعال این کنگره و استادیار چشم پزشکی اطفال در دانشگاه جان هاپکینز که در حال حاضر در دانشگاه وسیسکونزین پروژه ای تحقیقاتی را در دست دارد در گفتگو با خبرنگار مهر درباره وضعیت پیشرفت کشور ایران در علوم پزشکی و چشم پزشکی گفت: ایران از 12 سال پیش که وی حضور مشارکت در این کنگره را آغاز کرده است تا به حال به صورت سالانه پیشرفتهای قابل توجهی داشته است، پیشرفتهایی که حتی در پرسش و پاسخها و سخنرانی هایی که توسط محققان ایرانی انجام می گیرند نیز به وضوح مشخص است.

به گفته وی گسترش شبکه های ارتباطاتی و اینترنت یکی از مهمترین ابزارهایی است که منجر به چنین پیشرفتهایی شده است. وی می گوید در این کنگره شاهد این بوده است که محققان خارجی کاملا تحت تاثیر موفقیتها و پیشرفتهای محققان ایرانی قرار گرفته اند.

پارسا در پاسخ به این سوال که آیا حرکت جهانی برای یافتن درمانی تاثیرگذار برای انواع نابینایی رو به پیشرفت است و آیا به زودی امیدی به یافتن چنین درمانی وجود دارد به مهر گفت: تا به امروز پیشرفتهای زیادی در زمینه یافتن درمانهای مختلف برای اختلالات مختلف بینایی صورت گرفته است اما امکان پیش بینی درمانهایی که در آینده ارائه خواهند شد وجود ندارد.

پارسا گفت: همانطور که می دانید تا 40 سال پیش آب مروارید در میان کودکان از جمله اختلالات بینایی بود که تلاش زیادی برای درمان آن صورت می گرفت و اکنون این بیماری به کلی قابل درمان است. شاید تکنولوژی های درمان این بیماری در آن زمان نیز وجود داشت اما این کشف زمان دقیق درمان بیماری و زمان درست جراحی آب مروارید بود که درمان کلی آن را در پی داشت."

وی درباره اختلالات بینایی که در میان کودکان ایرانی وجود داشته و اکنون با گذشت سالها به گونه ای موثر تحت کنترل درآمده و یا درمان شده اند می گوید آمار اختلالات بینایی ژنتیکی که به واسطه ازدواجهای فامیلی به وجود می آیند به دلایل مختلف از جمله فرهنگ سازی های مناسب و افزایش سطح تحصیلات خانواده ها در میان کودکان ایرانی بسیار کاهش یافته است که این پیشرفت قابل توجهی است و از این رو می توان گفت افزایش تحصیلات عالی در میان خانواده های ایرانی می تواند از جمله ابزاری باشد که در کنترل هرچه بیشتر این نوع از بیماری ها تاثیرگذار باشد.

دکتر پارسا درباره دوره های آزمایشی درمانهای ژنتیکی و دوره بالینی درمان نابینایی با کمک سلولهای بنیادین نیز به مهر گفت: پیش بینی درباره موفقیت و یا شکست این شیوه های درمانی غیر ممکن است زیرا اگر جوابی برای این سوال وجود داشت تحقیقی صورت نمی گرفت.

به گفته پارسا نباید برای موفقیت در این دوره های آزمایشی انتظار آینده نزدیک را داشت، البته اکثر گروه هایی که در این دو زمینه تحقیق می کنند برای دریافت بودجه از آژانسهای دولتی به بزرگنمایی نتایج مطالعات خود پرداخته و وعده آینده نزدیک را می دهند اما انجام این تحقیقات نیازمند داشتن دیدگاهی دراز مدت است. دیدگاهی که از دوره زمانی مشخصی برخوردار نیست برای مثال 10 سال گذشته پیش بینی می کردند که در 10 سال آینده، یعنی الان، درمانهای قطعی برای برخی از بیماری ها ارائه خواهند شد، اما این پیش بینی با وجود اینکه پیشرفتهای زیادی در شیوه های درمانی مختلف صورت گرفته به واقعیت تبدیل نشد. اما در دراز مدت می توان گفت همانطور که بیماری آب مروارید کودکان به درمان رسید به طور قطع درمانهای جدید نیز برای دیگر اختلالات بینایی به وجود خواهند آمد.

به اعتقاد دکتر پارسا نکته کلیدی در موفقیت طرح های تحقیقاتی درمانی پشتیبانی از دانشگاهها و گروه های تحقیقاتی است. به گفته وی اگر از این گروه ها پشتیبانی کافی و مناسب صورت نگیرد، جوانان انگیزه خود را از دست داده و از این حوزه به سوی فعالیتهای متفاوت کشیده خواهند شد. 

دکتر کامران فرخ پارسا با بیان اینکه در حال حاضر با محققان داخل ایران در زمینه تحقیقات و ارائه مقالات پزشکی در ارتباط است به مهر گفت: راه اندازی یک پایگاه پیشرفته پزشکی برای ایران از طرح هایی است که وی همیشه در سر دارد.

پارسا افزود: امیدوار است به زودی چنین پایگاهی در ایران راه اندازی شود تا دسترسی آنلاین به اطلاعات باز هم بهتر شود.

به گفته وی در حال حاضر دسترسی به اینترنت و برخی از نشریات معتبر پزشکی، کتابها و مقالات تخصصی در ایران از محدودیتهایی برخوردار است و از آنجایی که در زندگی مدرن افراد از وقت آزاد کمتری برخوردارند، اگر فردی به تحقیق علاقمند باشد، در دسترس بودن منابع و ابزار تحقیقات از اهمیت ویژه و حیاتی برخوردار است.

پارسا اضافه کرد: اگر فردی بخواهد در ایران و با توجه به تجربیات و تحقیقاتی که تا به حال در این کشور انجام گرفته و به دست آمده به تحقیق یا آموزش پرداخته و حتی از منابع تحقیقات داخلی ایران برای یادگیری و کسب اطلاعات استفاده کند وجود یک مرکز اطلاعات پزشکی پیشرفته می تواند بسیار ضروری باشد تا حتی افراد عادی نیز بتوانند از اطلاعات موجود در آن استفاده کنند و یا پزشکانی که در شهرستانها به سر می برند با عضویت در این پایگاه بتوانند اطلاعات جدید را از طریق پست یا اینترنت دریافت کنند.

به گفته وی این پایگاه اطلاعاتی و درمانی باید به گونه ای زمانبندی شود که پزشکانی که تا دیروقت به طبابت مشغولند پس از ساعت کاری خود نیز بتوانند در آن حضور پیدا کرده و معاینه و درمان بیماران بپردازند. پارسا باور دارد ایجاد چنین پایگاهی می تواند جایگاه چشم پزشکی ایران را باز هم در سطح جهانی بالاتر برده و به ایران در تولید علم کمک بیشتری کند.

---------------------------------
 گفتگو: سمیرا مصطفی نژاد