ترویج ازدواج بدون تسهیل زندگی/ جوانان پس از ازدواج رها نشوند

به گزارش خبرنگار مهر در تبریز، برخی از مسئولان بالا رفتن سن ازدواج و عدم تمایل جوانان به شروع زندگی جدید و پیامد های اجتماعی آن را باعث نگرانی خوانده و چاره کار را ترویج ازدواج های ارزان و دانشجویی دیدند.

ترویج ازدواج بین جوانان گرچه امری پسندیده و مورد تائید بوده اما به اعتقاد کارشناسان جامعه شناسی، گسترش ازدواج و تشکیل زندگی های مشترک آنهم بدون توجه به نیازهای اصلی و اولیه "دوام زندگی" مانند مسکن و اشتغال بسیار مخرب تر خواهد بود.

در حال حاضر، با رویکرد جدید دولت برای ترویج ازدواج، نهادهایی مانند سازمان جوانان در تلاش برای هموار کردن مراحل ابتدایی ازدواج برآمده اند.

" ازدواج آسان " فرهنگ سازی قابل قبولی در این زمینه خوانده می شود که به افراد اعتماد به نفس و قدرت تشکیل زندگی را می دهد. ولی در پس این ازدواج ها تا چه میزان به آینده نیز توجه می شود پرسشی است که در صدد پاسخی برای آن برآمده ایم.

نباید آرمانگرایی را در جامعه ترویج داد

سازمان جوانان به تازگی بطور جدی وارد بحث ازدواج شده است که در این بین، تشکیل شبکه های فعال ازدواج را باید از اقدامات جدید آن برشمرد.

این شبکه که به عنوان شبکه شفا شهرت یافته، جوانان را دعوت به شروع زندگی ساده می کند و با بر عهده گرفتن 50 درصد از هزینه های مراسم معمول تا حدی در ازدواج ها تسریع ایجاد کند.

این خدمات تنها تا زمان برگزاری مراسم صورت می گیرد.

حسن شعبانی رئیس سازمان ملی جوانان آذربایجان شرقی بحث ازدواج را بحثی استراتژیک می داند که در شرایط فعلی تمامی نهاد ها باید در جهت رشد و بهبود آن تلاش کنند چرا که وجود 12 میلیون نفر که در ازدواج تاخیر داشته اند برای جامعه هشدار بزرگی است.

وی ازدواج را در دو عنوان سخت افزاری و نرم افزاری جای می دهد و معتقد است: بحث سخت افزاری و چیدمان شرایطی مانند اشتغال و مسکن در دست دولت و سایر ارگان های اساسی است و در این میان سازمان جوانان با بر عهده گرفتن بحث های نرم افزاری سعی در بازنگری و ترویج فرهنگ ازدواج در جامعه دارد.

وی عقیده دارد: در موارد بسیاری فرد با دارا بودن امکاناتی برای شروع زندگی جدید بازهم تن به ازدواج نداده و همواره با بدبینی به این موضوع نگاه کرده است.

رئیس سازمان ملی جوانان آذربایجان شرقی علت این بدبینی را در نفوذ فرهنگ غربی در جامعه می داند، چرا که در فرهنگ غربی ازدواج جایگاهی ندارد و افراد زندگی انفرادی و مستقل را ترجیح می دهند.

شعبانی می افزاید: برای رفع این تفکر بین جوانان ایرانی باید به بحث های نرم افزاری روی آورد و با فرهنگ سازی مناسب جوانان را ترغیب به ازدواج کرد.

مسکن و اشتغال همواره مانند سد هایی عظیم پیش روی جوانان قرار گرفته اند تا وی نتواند برای شروع زندگی جدید قدمی پیش گذارد.

سدهای عظیمی که دولت با وعده ی ایجاد فرصت های بیشتر شغلی پس از طرح هدفمند کردن یارانه ها و مسکن مهر سعی در از میان برداشتن آنها دارد در صورتی که برای پرداخت اقساط مسکن مهر نیاز به درآمد و شغلی ثابت است.

حجت الاسلام شعبانی مشکل عمده را در نگرش های ایده آل دانسته و می افزاید: برخی از جوانان در ابتدا خواهان فراهم بودن تمام کاستی هستند ولی در این میان بسیاری از جوانان هستند که در حین درس خواند در بازار کار نیز مشغول شده اند پس نباید آرمانگرایی را در جامعه ترویج داد.

ولی در این بین باید به این نکته نیز توجه کنیم که ترکیب تحصیل و اشتغال تا حد زیادی فرصت ها را برای فعالیت های دیگر زندگی از انسان خواهد گرفت.

به اعتقاد کارشناسان، جوانانی که به یکباره در مسیر به عهده گرفتن مسئولیت زندگی مشترک وارد شده و برای تامین هزینه های اولیه مجبور به فعالیت بیشترند،‌خلاء وجودی در خانه را سبب می شود و نتیجه آن نارضایتی همسر و عدم توجه به نیازهای عاطفی را در پی خواهد داشت که این خلاء عاطفی در نهایت، زمینه ساز شکاف های عمیق بین زوجین است.

ترویج ازدواج بدون تامین امکانات زندگی مشکل ساز است

دکتر محمد مبشری بالا رفتن سطح توقعات و زندگی های تجملاتی را باعث کند شدن روند ازدواج می داند.

این جامعه شناس معتقد است: ارتقای سطح انتظارات موجب بروز خواسته هایی می شود که خیلی از جوامع نمی توانند این نیازها را بر آورده سازند.

وی ترویج فرهنگ ازدواج های آسان را در صورتی مناسب و کارآمد می داند که در این بین اقدامات حمایتی مناسب نظیر ارائه وام- اشتغال- تامین مخارج ابتدایی زندگی نیز انجام گرفته باشد چرا که معضل ازدواج ناشی از معظل بیکاری است.

دکتر مبشری همچنین شبکه های فعالان ازدواج های کم هزینه را راه حل مناسبی نمی داند چرا که مشکلات اساسی زندگی پس از ازدواج سر باز خواهند کرد.

وی با بیان اینکه تامین هزینه مراسم ازدواج آنچنان که باید مشکل ساز نیست یادآور می شود: اکثر خانواده ها خود می توانند با اندکی تلاش هزینه ازدواج را تامین کنند پس مشکل اصلی و اساسی پس از ازدواج است که باید برای آن زمان چاره ای اندیشید.

این استاد دانشگاه عقیده دارد: نمی توان با این نوع ازدواج های بی برنامه و به دور از آینده نگری تشویق به ازدواج هایی کرد که پس از چند سال به جدایی های شرعی و عاطفی ختم شوند.

مبشری این اقدامات را درمان معلولی می داند و معتقد است باید در پی راهی برای درمان فاعلی باشیم چرا که اگر کارشناسی نشده و بدون دیدن چشم اندازی از آینده باشد در آینده مشکلات عدیده ای پیش خواهد آمد.

به گفته وی، اگر این مشکلات تامین نشوند در روابط طرفین تنش ایجاد خواهد شد. تنشی که منجر به طلاق می شود و در آن صورت باید در پی راه های کاهش جدایی باشیم.

این استاد دانشگاه تصریح می کند: اقدامات عام المنفه را در صورت در نظر گرفته شدن بحث های پیامدی بسیار شایسته است چون باعث راه گشایی در مسیر ازدواج قدمی برداشته می شود.

ازدواج دانشجویی؛ فرصت یا تهدید

ازدواج های دانشجویی پدیده تقریبا جدیدی است که سعی در نهادینه کردن فرهنگ ازدواج ساده و بدون تشریفات رایج را در بین دانشجویان دارد.

حجت الاسلام سید جلال شربیانی، معاون نهاد رهبری دانشگاه هنر تبریز سه دلیل عمده ازدواج و جشن های دانشجویی را در تشویق، ترغیب و فرهنگ سازی در بین جوانان خلاصه می کند.

وی ازدواج های دانشجویی را یک فرصت و یک تهدید می داند.

شربیانی ازدواج دانشجویی را یک فرصت می داند. فرصتی که اجازه می دهد در یک محیط آموزشی و در مدت زمانی بیشتر و با سنجیدن تمام جوانب افراد را شناخت و با درک درست از شخصیت و آینده فرد در مورد آینده تصمیم گرفت.

به اعتقاد وی، عشق، علاقه و شناخت باعث ایستادگی طرفین می شود ولی این ایستادگی تا به کجا پایدار خواهد بود موضوعی نامعلوم است.

معاون نهاد رهبری دانشگاه هنر تبریز در عین حال با اشاره به تهدیدات این ازدواج می گوید: تهدیدی که با انتخاب های شتابزده و ناشی از احساس انگیزه های نا کارآمد و گسستنی را در فرد رشد می دهد و باعث انتخاب های نا به جا برای ازدواج می داند.

معاون مسئول ازدواج های دانشجویی دانشگاه های تبریز، ازدواج های دانشجویی را با همفکری و هم جهت بودن زوجین مساوی می داند چرا که افراد با شناخت کافی قدم در این مسیر می گذارند.

وی در مورد آینده نگری این نوع ازدواج ها از قدم های بسیاری که در جهت کار آفرینی در دانشگاه ها برداشته می شود سخن می گوید ولی تاکید می کند: در مورد اینکه تا چه اندازه این اقدامات در آینده شغلی دانشجو تاثیر گذار است پاسخ درستی نمی توان ارائه کرد.

شربیانی تعداد ازدواج های دانشجویی سال گذشته را دو هزار و 284 مورد ذکر می کند که نسبت به سال ماقبل از افزایشی 10 درصدی برخوردار بوده است.

مسئول ازدواج های دانشجویی دانشگاه های تبریز وجود مشکلات را در ابتدای زندگی امری طبیعی می داند که دانشجو و به عبارتی یک جوان با "سرمایه فکری" خود می تواند در جهت تقلیل این مشکلات بر آید.

وی ازدواج در سنین جوانی را باعث حس مسئولیت پذیری در افراد دانسته و معتقد است: جوانی که ازدواج می کند از لحاظ روحی و روانی به تعادل و آرامشی می رسد که این آرامش باعث ایجاد انگیزه برای فعالیت بیشتر در فرد می گردد چرا که همان حس مسئولیت پذیری وی را وادار به تلاش برای زندگی بهتر می کند.

از عشق تا دلزدگی

شاید هیچکس به اندازه خود افراد نتواند شرایط این نوع ازدواج ها را تشریح کرده و برجستگی ها و شاید کاستی هایش را برشمارد.

فاطمه پیرزاد سال گذشته طی جشنی دانشجویی با هم دانشگاهی خود ازدواج کرده است.

پیرزاد می گوید: خوشبختانه من از این حیث که همسرم در زمان دانشجویی در بازار کار نیز مشغول بود از لحاظ مالی در ابتدا سختی زیادی را تحمل نکردم ولی با این وجود مجبور به کاهش بسیاری از هزینه ها شدیم. هزینه هایی که با وجود اشتغال همسرم بسیار سنگین بود و قادر به تامین نبودیم.

او در عین حال وضعیت و شرایط زندگی دیگر دوستان دانشجویش را بسیار نارضایتمندانه توصیف کرده و می گوید: دوستان دانشجوی دیگری که وارد زندگی مشترک شده ولی هنوز به ثبات شغلی مناسب نرسیده اند از وضعیت نا بسامانی برخوردارند چرا که برای تامین هزینه ها نیاز به حمایت خانواده ها دارند.

این دانشجوی تازه ازدواج کرده خاطرنشان می کند: چتر حمایتی که برای همیشه و در تمام موارد نمی توان به گستردگی اش اطمینان داشت و همین باعث دلزدگی از زندگی و فرد مقابل می شود و این دلزدگی در بسیاری موارد به جدایی ختم می شد.

علی محمدی نیز از دانشجویانی است که به تازگی طی ازدواجی دانشجویی زندگی خود را شروع کرده و از ابتدا دارای موقعیت شغلی تثبیت شده بوده است.

محمدی مسائل مادی را زیاد پر اهمیت نمی خواند و معتقد است: اگر افراد عزم و اراده قوی داشته باشند می توانند در کنار یکدیگر تحت هر شرایطی زندگی کنند.

وی ادامه می دهد: با تعهد و اعتماد به خود و فرد مقابل می توان تمام سدها را از بین برد و بر مشکلات فایق آمد. تنها باید به اراده خود ایمان داشت. عدم اعتماد و ایمان به خود جز شکست حاصلی برای فرد نخواهد داشت.

***

با توجه به آنچه گفته شد، کارشناسان عقیده دارند سیاست های جدید دولت برای افزایش ازدواج بین جوانان گرچه مورد تقدیر و باعث ترغیب و تسهیل ازدواج در بین جوانان شده اما بدون در نظر گرفتن تسهیل شرایط زندگی و از جمله اشتغال و مسکن می تواند زمینه ساز مسائل و بحران های اجتماعی دیگری همچون افزایش طلاق باشد.

----------------------

گزارش: سحر فکردار