دکتر محمدرضا شاهرودی در گفتگو با خبرنگار مهر، به رابطه سنت و حدیث اشاره کرد و گفت: در کنار قرآن یک منبع دیگر برای شناخت وجود دارد که مسلمانان در نامگذاری آن به "سنت" توافق کرده اند. سنت قول، فعل و تقریر(سکوت آمیخته با رضا) معصوم است.
استاد علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه تهران افزود: تمام مسلمانان از میان منابع اسلام -کتاب، سنت، اجماع وعقل- بر سنت اتفاق نظر دارند یعنی برخی بر این چهار منبع متوقف و برخی از آن فراتر رفته و برخی عقل و اجماع را نمی پذیرند اما آنچه مورد توافق همه نحله های اسلامی است، سنت است.
وی یادآور شد: پیامبر و ائمه معصومین در طول زندگی پر برکت خود سنتی داشتند تا برای کسانی که 14 قرن پس از آنها زندگی می کنند تنها از طریق حدیث قابل دسترسی است . حدیث در طول تاریخ ناقل، کاشف و حامل سنت بوده است.
دکتر شاهرودی به دوره های تدوین احادیث شیعه اشاره کرد و افزود: ما دو دوره مشخص در جمع آوری حدیث داریم یکی دوره متقدمین( دوره شیخ کلینی، صدوق و طوسی) و دیگری دوره متأخرین( دوره ملامحسن فیض، علامه مجلسی، حر عاملی و...) است اما به تبع این دوره، ما شاهد دوره های فعالیت حدیثی نه از جنبه جمع آوری بلکه از نظر نگارش شروح و تعلیقاتی بر کتب حدیثی هستیم.
وی تأکید کرد: به نظر می رسد ما دیگر از جهت جمع آوری و تدوین جوامع حدیثی، مطلب خاصی که در دوره متقدمین و متأخرین به آن نرسیده باشند، نداریم. آنچه بوده در منابع اسلامی در همان دوره های جامعی که نگاشته شده آمد و فکر نمی کنم حدیثی در کتابی از دید نافذ مجلسی در بحارالانوار پوشیده باشد، لذا بیشتر فعالیتها بعد از انقلاب در مورد علوم حدیث و آموزش و پژوهشهای حدیثی بوده است.
استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، بر لزوم بازنگری در اعتبار احادیث کتب معتبر شیعی تأکید کرد و گفت: فعالیتهای عمده در طول 30 سال پس از انقلاب، بیشتر نقدالحدیث و بازنگری در اعتبار احادیث است که احساس می شود در حوزه نقدالحدیث و فقه الحدیث جای کار دارد و پیشبرد اینگونه علوم ما را در فهم حدیث کمک می کند.
وی افزود: ورود به نقدالحدیث مورد تأکید ائمه معصومین بوده است، این بزرگواران در روایات خود به نوعی ما را به شناخت و سنجش اعتبار حدیث تشویق کرده اند و کسی که اهلیت علمی دارد، مکلف است به این بحث وارد شود و به واکنشهای منفی توجهی نکند. تلاش کنیم اشکالهای پوشیده ای که احیانا به احادیث وارد است بازشناسی کنیم و در مورد احادیث بدون سند راههای بازیابی اسناد آن را بیابیم و اگر همت خود را در این حوزه معطوف کنیم آثار و برکات آن را در علوم اسلامی خواهیم دید.
دکتر شاهرودی به آموزش عمومی حدیث اشاره کرد و گفت: بخشی از فعالیتهای حدیثی باید به سمت آشنا کردن مردم به حدیث معطوف شود. جامعه امروز به ویژه ایران تشنه معارف است و مرحوم حاج آقا مجتهدی به شدت تأکید داشتند که برای مردم حدیث بخوانید چون به حدیث بیشتر می توان اعتماد کرد تا سخنانی که اشخاص از تحلیل های ذهنی خود بیان می کنند.
وی بر راه اندازی شبکه حدیث تأکید کرد و افزود: همانطور که رادیو و شبکه قرآن داریم بهتر است شبکه و رادیو حدیث ایجاد شود و همانطور که مردم از طریق رادیو قرآن با علوم، ادبیات و اصول فهم قرآن آشنا می شوند در شبکه و رادیو حدیث اصول فهم و آشنایی حدیث بیان شود.
استاد دانشگاه تهران یادآور شد: خوشبختانه در مجامع حوزوی و دانشگاهی رشته قرآن و حدیث از رشته های فعال و چشم انداز آن بسیار خوب است اما دانشجو از محتوا و معارف حدیثی حظی بی بهره دارد. آنچنان ما در مباحث علوم قرآنی و حدیثی غور می کنیم و وقت را به مباحث بنیادی علوم حدیثی و قرآنی می دهیم که از لذت درک حدیث غافل هستیم. یعنی از محتوا و اصل حدیث در جامعه و مجامع دانشگاهی غفلت می شود که امیدواریم این مسئله نیز رفع گردد.
وی در مورد لزوم همکاری های مشترک بین علمای جهان اسلام در علوم حدیثی نیز گفت: جهان اسلام در بحث حدیث گامهای بزرگی برداشته و شیعه و سنی در طول قرنها دوشادوش یکدیگر در علوم حدیث پیش رفته اند و ما هرگز نباید خود را از فعالیتها و پژوهشهایی که در جهان اسلام در مورد حدیث انجام می گیرد محروم کنیم .
نظر شما