ارگ راین؛ دومین بناى خشتى جهان

به گزارش خبرنگار مهر، بر اساس کتب تاریخی، راین منطقه ای با قدمت و تمدن کهن، در زمان ساسانیان است که به واسطه قرار گرفتن در بزرگراه غرب به شرق و مسیر کرمان به جیرفت و بندرعباس، موقعیتی مناسب داشته و یکی از مراکز داد و ستد کالا و همچنین بافت پارچه های ارزشمندی بوده که در خراسان و مصر و عراق خریداری می شدند. این منطقه در گذشته یکی از مراکز ساخت صنایع دفاعی مانند شمشیر و تفنگ نیز بوده است.

وزیری، مؤلف کتاب جغرافیای کرمان، ای منطقه آن را چنین توصیف کرده است: باغستانی فسیح، مرغزاری بدیع، آبش با سلسبیل برادر و هوایش با فردوس برابر.

در این باغستان فسیح قلعه و ارگی باشکوه قرار دارد که به نام همین منطقه معروف است. ارگ راین با مساحتى در حدود ۲۰ هزار مترمربع، پس از ارگ بم بزرگ ترین بناى خشتى جهان محسوب مى شود و در فاصله ۱۱۰ کیلومترى شهر کرمان در مسیر تردد این شهر به بم قرار دارد.

این ارگ در جنوب غربی شهر کنونی راین و بر بالای قلعه ای با شکوه و با عظمت خودنمایی می کند که دور تا دور قلعه را حصاری با ارتفاع بیش از 10متر در بر گرفته است. این بنا تا حدودی شبیه به ارگ تاریخی بم است. تنها ورودی قلعه از جبهه شرقی است که با سردر بزرگ و با شکوه به محوطه داخلی راه دارد.

این بنا متعلق به دوره ساسانی‌ است و 20 هزار متر مربع مساحت دارد و الگویی از قلعه‌های مسکونی شهرهای قدیم را به تماشا می‌گذارد. این قلعه مانند سایر قلعه‌ها بخش عامه نشین و اعیان نشین دارد و فضاهای معماری مورد نیاز مردم نظیر زورخانه، مسجد و اصطبل در آن دیده می‌شود و مصالح کلی آن خشت خام است.

انتهای یکی از راهروهای قلعه چهار ساختمان زیبا که احتمالاً محل حاکم نشین بوده وجود دارد. این خانه ها به وسیله حصار و با برج هایی در اطراف محصور شده است. به نظر می رسد این خانه ها در زمان قاجار ساخته شده باشند چون پلان و نقشه آن ها شبیه بناهای این دوره است. با این حال از قدمت و زمان بنیان اولیه قلعه اطلاع دقیقی در دست نیست و تا کنون هیچ شواهد و مدارکی که قدمت آن را دقیقا مشخص کند به دست نیامده است. اما گفته می شود که این قلعه را میرزا حسین خان راینی ساخته است.

قلعه راین در زمانهای گذشته بر اثر عوامل طبیعی و انسانی تخریب، ویران و تاکنون بارها مرمت و تعمیر شده است. این قلعه یکی از مهم ترین آثاری است که می تواند بر تاریخ هزار ساله این خطه گواهی دهد و بر سند موجودیت راین قبل از اسلام مهر تأیید گذارد.

این قلعه همانند راوی و قصه گوی پیر و سالخورده ای است که ناملایمات و طوفان حوادث کمرش را خم کرده و بر رخسارش چین افکنده و از حکایات و داستانهای تلخ و شیرینی که عمری با آنها قرین و دمساز بوده با ما سخن می گوید.

این قلعه بعد از ارگ بم دومین بنای خشتی استان کرمان محسوب شده و می تواند به عنوان یکی دیگر از قطبهای توریستی کرمان پذیرای گردشگران داخلی و خارجی باشد.

با اینکه قلعه راین در مورد تبلیغات و جذب گردشگری از سوی مسئولان گردشگری استان کرمان مورد بی مهری قرار گرفته اما با این حال به عنوان یکی از جاذبه های ناشناخته تاریخی کرمان، همواره شاهد حضور گردشگران بسیاری است.