آغاز عصر جدید رقابتهای فضایی/ معرفی پنج اَبَر تلسکوپ قدرتمند جهان

به گزارش خبرگزاری مهر، اخترشناسان جهان در این رقابت جدید فضایی حضور پیدا کرده اند تا طی آن بزرگترین تلسکوپهای جهان را بنا کنند. چهار پروژه رقیب هم اکنون در دست تکمیل هستند و به زودی می توان شاهد فعال شدن تلسکوپهایی غول پیکر بر فراز کوهستانهای هاوایی و شیلی بود.

هر یک از این پنج تلسکوپ نسبت به قدرتمندترین تلسکوپهای موجود در جهان 10 برابر قدرتمندتر هستند و می توانند با رصد کردن دورترین نقاط جهان هستی دانش بشر را متحول کنند. یکی از مهمترین اجرامی که اخترشناسان در آرزوی مطالعه و بررسی آن به سر می برند، اولین ستاره ها و کهکشانهایی هستند که پس از انفجار بزرگ متولد شده اند. همچنین امید می رود اَبَر تلسکوپهای جدید بتوانند به راحتی سیاره های شبه زمینی را در مدار ستاره ها ردیابی کرده و درباره احتمال برخورد شهاب سنگها یا دیگر اجرام کیهانی با زمین به اخترشناسان اخطار دهند.

اتمام هر یک از این تلسکوپها برای سال 2018 برنامه ریزی شده اند با این همه زمان دقیق اتمام و تکمیل آنها محرمانه باقی مانده است تا تلسکوپهای رقیب نتوانند با آگاهی از زمان راه اندازی از دیگری سبقت بگیرند.

"گری ساندرز" طراح یکی از این اَبَر تلسکوپها می گوید اول شدن در این رقابت بسیار با اهمیت است، زمانی که در لنز این تلسکوپ باز می شود، اولین نگاهی که از میان آن به جهان خواهد شد بسیار هیجان انگیز خواهد بود. پروژه رصدخانه ساندرز تلسکوپ 30 متری یا TMT نام دارد. چهار اَبَرتلسکوپ دیگر که قرار است تا پایان سال 2018 به بهره برداری برسند تلسکوپهای LSST، تلسکوپ عظیم ماژلانی، تلسکوپ عظیم اروپا و در نهایت تلسکوپ فضایی جیمز وب هستند.

نام تلسکوپ 30 متری به قطر موثر آیینه تلسکوپ باز می گردد و در عین حال تخمینی از میزان متمرکز شدن نور بر روی این آینه است، برای مقایسه بهتر است بدانید تلسکوپ کک که در حال حاضر عظیم ترین تلسکوپ جهان به شمار می رود از دو بخش مجزا که در هر یک آیینه ای به قطر 10 متر استفاده شده تشکیل شده است.

بنای تلسکوپهای عظیم بسیار دشوار است با این همه به دلیل اینکه آیینه ای 30 متری که از مواد بازتاب دهنده معمولی ساخته شده به راحتی خمیده شده و نور را منحرف می کند، طراحان تلسکوپ 30 متری استفاده از 492 بخش 6 ضلعی را برای ساخت یک آینه به قطر 30 متر پیشنهاد دادند.

تلسکوپ 30 متری

این تلسکوپ در "مائونا کی" هاوایی و بر فراز کوهستانی که توسط هزاران کیلومتر آب دریا با حرارت ثابت محاصره شده ساخته شده است. در واقع این قله چهار هزار و 205 متری هیچ همسایه مرتفع دیگری ندارد که بتواند نورهای دریافی از اتمسفر را مختل کند. قرار است این تلسکوپ یکی از پیشرفته ترین و قدرتمندترین تلسکوپهای نوری بر روی زمین باشد و امکان مطالعه بر روی سامانه خورشیدی و ستاره های موجود در کهکشان راه شیری را در دور افتاده ترین مرز قابل رصد جهان، جایی که زمان در آن آغاز می شود برای اخترشناسان فراهم آورد.

در مقابل سه اَبَرتلسکوپ دیگر بر فراز کوه های شیلی بنا خواهند شد تا از دسترسی به آسمانی کاملا شفاف و وضعیت اتمسفری پایدار استفاده کنند. تلسکوپ LSST تلسکوپ دیگر مجموعه 5 تایی اَبَرتلسکوپها است که برای ثبت تصاویر دیجیتال تمام رنگی از بخشهای مرئی آسمان شب از ساختار آیینه ای پیچیده و ویژه ای بهره برده است. تصاویر این تلسکوپ و نقشه هایی که از ستارگان به ثبت خواهد رساند از طریق گوگل در دسترس عموم قرار می گیرد.

تلسکوپ LSST

این تلسکوپ 8.4 متری با کمک دوربین دیجیتال سه میلیارد پیکسلی خود در طیفهای رنگی مختلف به کاوش در بخش مرئی آسمان خواهد پرداخت تا نشانه هایی از ماده و انرژی تاریک را یافته و انفجار ابرنواخترها و یا حرکت اجرام کیهانی که احتمال نزدیک شدن به زمین را دارند، شناسایی کند. گوگل نیز در نظر دارد با استفاده از اطلاعات این تلسکوپ به هر کاربر رایانه امکان دهد به راحتی بر روی دور افتاده ترین اجرام کیهانی متمرکز شده و آنها را بزرگنمایی کنند.

تلسکوپ بعدی ماژلانی عظیم نام دارد که از هفت آینه مجزا هر یک با قطری برابر 8.4 متر برخوردار است. 6 آینه مانند گلبرگها به دور آینه هفتم قرار می گیرند تا قدرت تمرکز نور در این آینه ها به اندازه یک تلسکوپ 24.5 متری برسد.

تلسکوپ عظیم ماژلانی

این تلسکوپ محصول بیش از یک قرن مطالعات نجومی و ساخت و ساز تلسکوپها در برخی از بزرگترین موسسه های تحقیقات نجومی بوده و می تواند در قرن 21 پنجره ای جدید را به سوی جهان هستی بگشاید. امید می رود این تلسکوپ بتواند پاسخ بسیاری از سوالاتی که امروزه در علم نجوم مطرح هستند را یافته و زمینه مطالعاتی جدیدی را برای اخترشناسان آینده فراهم آورد. وضوح تصاویری که توسط این تلسکوپ به ثبت خواهند رسید 10 برابر بیشتر از تلسکوپ فضایی هابل خواهد بود.

آخرین عضو زمینی این مجموعه 5 تایی از رقبای نجومی، تلسکوپ بسیار بزرگ اروپا یا E-ELT است که از آینه ای 42 متری متشکل از هزار بخش 6 ضلعی برخوردار است و باید با استفاده از این آینه، بتواند قدرت متمرکز سازی نور خود را به 15 برابر تلسکوپ کک افزایش دهد. این تلسکوپ علاوه بر ردیابی سیاره های شبه زمینی یا فراخورشیدی، می تواند وجود قاره ها یا اقیانوسها را نیز بر روی این سیاره ها مشاهده کند.

تلسکوپ بسیار بزرگ اروپا

به گزارش مهر، این تلسکوپ برترین تلسکوپ زمینی برای اخترشناسان خواهد بود تا جایی که آن را چشم بزرگ جهان در آسمان توصیف می کنند. بیش از 100 اخترشناس از سرتاسر کشورهای اروپایی در ساخت این تلسکوپ سهیم بوده اند. همچنین از این تلسکوپ به عنوان یک باستان شناس ستاره ای نیز یاد می شود که می تواند ساختار اولین ستاره ها و کهکشانهای به وجود آمده در جهان را شناسایی کرده و به جستجوی طبیعت ماده تاریک و انرژی تاریک بپردازد.

آخرین رقیب اَبَر تلسکوپهای سال 2018 تلسکوپی است که قرار است با پرتابش در فاصله ای میان سالهای 2014 تا 2018 تلسکوپ محبوب و دوست داشتنی هابل را برای همیشه بازنشسته کند. "جیمز وب" آینه ای 6.5 متری دارد و با وجود اینکه قرار است به فضا پرتاب شود، هزینه ساخت آن دو برابر هزینه ساخت یک تلسکوپ زمینی عنوان شده است. با این همه زمانی که بر روی زمین تلسکوپی دچار نقص فنی شود، مهندسان زیادی دور و اطراف آن حضور دارند که می توانند به سرعت به تعمیر آن بپردازند، اما در صورت بروز نقص فنی در فضا، در زمانی که شاتلهای ناسا در حال بازنشسته شدن هستند، کسی نیست تا بتواند برای تعمیر خود را به جیمز وب برساند.

این تلسکوپ فروسرخ می تواند اطلاعات مورد نیاز ده ها هزار اخترشناس را در سرتاسر جهان تامین کند. وب به مطالعه تمامی دوره های تاریخی جهان خواهد پرداخت، از اولین درخششهای انفجار بزرگ گرفته تا شکل گرفتن سامانه خورشیدی که قابلیت آغاز حیات را در قلب خود پنهان کرده بوده است. این تلسکوپ با همکاری ناسا و آژانس فضایی اروپا در دست تکمیل است.