به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام علی اکبر رشاد در اولین نشست از "همایش ملی معرفت دینی" که صبح امروز سه‌شنبه 19 بهمن کار خود را به مدت دو روز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آغاز کرده است به موضوع " وجوه تشابه و تمایز فلسفه دین و فلسفه معرفت دینی" پرداخت.
وی خلط و خطای بسیار در تعابیر را یکی از آفات ادبیات علمی- معرفتی معاصر ایران دانست و گفت: یکی از این خطاها در قلمرو مطالعات فلسفه مضاف خلط فلسفه دین با فلسفه معرفت دینی است در حالیکه این دو با هم در عین تشابهات، تفاوتهایی زیادی با یکدیگر دارند.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: "فلسفه دین" عبارت است از مطالعه دین به نحو فرانگر- عقلانی برای دستیابی به احکام کلی دین و امهات مدعیات دینی. فلسفه معرفت دینی نظیر همین تعریف است اما موضوع آن متفاوت است؛" فلسفه معرفت دینی" عبارت از دانش فلسفی فرانگر-عقلانی پدیده معرفت دینی برای دستیابی احکام کلی معرفت دینی است.
وی در ادامه به تفاوتهای دهگانه فلسفه دین و فلسفه معرفت دینی از منظرموضوع، غایت و کارکردها، قلمرو، مسائل، هندسه معرفتی، روش، مصادر و منابع، هویت معرفتی و نسبت هر کدام با دانشهای همگن پرداخت و گفت: موضوع فلسفه دین خود دین یا دین منزل یا ادیان محقق است، اگر موضوع فلسفه دین، ادیان محقق باشد دیگر فلسفه دین واحد نخواهیم داشت اما اگر موضوع فلسفه دین، دین منزل باشد فلسفه دین واحد است. موضوع فلسفه معرفت دینی، "معرفت دینی" است.
وی فلسفه دین و فلسفه معرفت دینی را در موضوع، غایت، قلمرو، مسائل، ساختار مباحث، روش، نسبت هر کدام با دانشهای همگن و در هندسه معرفتی را با یکدیگر متفاوت خواند و گفت: در موضوع فلسفه دین و فلسفه معرفت دینی آنگاه که به پاره از مباحث سرشتی بپردازیم با هم اشتراکاتی دارند اما وقتی به لایه مباحث صفاتی و ویژگی ها بپردازیم متفاوت هستند. اما این دو فلسفه در هندسه معرفتی، هویت معرفتی با هم تشابهاتی دارند و در روش یکسان هستند اما در مورد مصادر و مبادی بعیده همسان و در مبادی قریبه متفاوت هستند.
حجت‌الاسلام رشاد در پایان تأکید کرد: دین با معرفت دین را نباید خلط کرد چون مبادی و پیامدهای آنها با یکدیگر متفاوت است و دین تنها معرفت دینی نیست که روشنفکران دینی این خطا را می کنند.
نظر شما