باید برای سلیقه مخاطب ارزش قائل شد

به گزارش خبرنگار مهر، رضا گوران نویسنده و کارگردان "ابرهای پشت حنجره" در ابتدای این نشست خبری که چهارشنبه 11 اسفندماه با اشاره به اجرای سه گانه‌های نمایشی گروه تئاتر "یرما" گفت: بعد از اجرای موفق نمایش "می‌خوام بخوابم" که در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر به صحنه رفت، سه گانه‌های گروه "یرما" با فضایی که مورد نظر ما بود آغاز و با اجرای نمایش" داستان یک پلکان "ادامه پیدا کرد و با نمایش " ابرهای پشت حنجره" به پایان رسید.

وی افزود: به طور حتم فضای کارهای بعدی گروه ما، در این حال و هوا نخواهد بود و تماشاگران تئاتر از گروه نمایش "یرما" نمایشی در یک فضای متفاوت خواهند دید. ضمن اینکه من همیشه براین باورم که نباید برای تماشاگر تئاتر عنصری تکراری باشیم چرا که ما باید در جریان مسیری قرار بگیریم که تماشاگر تئاتر ببیند و از دیدن آن لذت ببرد.

کارگردان نمایش "ابرهای پشت حنجره" معتقد است کارگردان باید برای سلیقه مخاطب ارزش قائل باشد و او را به عنوان فردی سطحی نگر فرض نکند. گوران یادآورد شد: همیشه موظف خواهم بود که کارم را به بهترین شکل ممکن به مخاطب ارائه کنم بنابراین تئاتر را به عنوان مقوله‌ای خطرناک فرض می‌کنم که حتی در زمان اجرا نیز برای من ایجاد استرس می‌کند و حتی در آخرین روزهای اجرا نیز من را با خود همراه می کند.

سرپرست گروه تئاتر "یرما" در مورد تأثیراتی که گروه اجرایی نمایش در کارگردانی نمایش داشت، تصریح کرد: قاطعانه می‌گویم که گروه بازیگران و سایر عوامل نمایش تأثیر بسیار زیادی در اجرای نمایش داشتند چرا که همه این افراد به نفع خودشان در گروه حضور نداشتند بلکه تمام تلاش خود را انجام دادند که به نفع کار فعالیت کنند. این اعتماد دو‌‌طرفه‌ای بود که در این کار برای من به وجود آمد و تجربه بسیار ارزشمندی بود که من هیچگاه فراموش نمی کنم.

این کارگردان تئاتر درباره شیوه‌های اجرایی که در سه نمایش اخیر گروه "یرما" به کار گرفته شد توضیح داد: همیشه دوست دارم که کار متفاوتی را روی صحنه نمایش تجربه کنم. اما این تفاوت را به شرطی می‌خواهم که تماشاگر اثر خلق شده از سوی من را بفهمد و من سعی نکنم که از هر شناسه‌ای برای متفاوت بودن استفاده کنم. 

گوران ادامه داد: آنچه که علاوه بر موارد یاد شده برای من مهم به نظر می‌آید این است که همیشه دوست دارم تماشاگر نمایش‌های من، قبل از دیدن نمایش به این نکته فکر کند که می‌خواهد این بار با اثری متفاوت روبه رو شود و این بهترین چیزی است که همواره انتظار آن را دارم. 

کارگردان نمایش "آدم آدم است" در کشور هلند درباره این تجربه و تمایل خود برای کارگردان در ایران یا کشورهای خارجی گفت: در طول سال‌های اخیر تجربه‌های متفاوتی را با هنرمندان خارجی به ویژه در کشور هلند داشتم. با وجودی که قاطعانه بر بالا بودن امکانات آنها تأکید می‌کنم و آن را قابل قیاس با تئاتر ایران نمی‌بینم اما این علاقه در من وجود دارد که با عوامل ایرانی به ویژه بازیگر ایرانی کار کنم. زیرا با بازیگر ایرانی بسیار راحت‌تر و آسان‌تر می‌توانم کار کنم.

نویسنده برگزیده بیست و نهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر درباره متن "ابرهای پشت حنجره" و اقتباسی بودن آن گفت: در سه اثر اخیری که گروه "یرما" با اقتباس از آثار خارجی داشته تمام تلاش بر این بوده که با استفاده از متن اصلی نمایشنامه دیگری نوشته شود. بعد از جابه‌جایی دیالوگ‌ها و عناصری که نوسنده به آن وارد می‌کند در طول تمرین شکل جدیدی پیدا کند و تبدیل به اثر تازه‌ای شود. زیرا من اعتقاد دارم نمایشنامه نویسی در خانه معنا ندارد و این حضور در طول تمرینات است که می‌تواند جنس دیالوگ‌های مورد نظر من و نحوه اجرای آن را به من نشان دهد. در این نمایش این روند طی شد و اگر جایزه‌ای هم گرفت حاصل تلاش کل گروه بود.

گوران تصریح کرد: به نظر من تمام آثار نمایش دنیا مدام در حال تکرار شدن هستند و به نظر من این هنرمندان هستند که هر کدام به شکلی از این آثار دزدی می‌کنند. در این نمایش هم که بر اساس یکی از نمایشنامه‌های اسپانیایی اقتباس شده، سعی کردم با وفاداری به محتوای اصلی اثر فضای نمایش، جنس دیالوگ‌ها و ریتم و شعر گونگی متن را با فضای ذهنی خودم تطابق دهم و به مخاطب ارائه دهم.

کارگردان نمایش‌های "می‌خوام بخوابم" و "یرما" در پاسخ به این سؤال که آیا در آینده تصمیم به اجرای یک اثر ایرانی با مضمون اجتماعی دارد یا خیر گفت: سبک من سبک خاصی است ضمن اینکه اعتقاد دارم کار بر روی درام اجتماعی فعالیت بسیار دشواری است. ضمن اینکه جنس نگاه من و فضاهایی که من همیشه تصور آن را برای اجرا دارم گاهی این انگیزه را به من می‌دهد که در آینده نمایشی با این مضمون را به صحنه ببرم اما به طور حتم این اتفاق در سال آینده نخواهد افتاد.

وی درباره چرایی استفاده از بازیگران چهره در آثار خود یادآور شد: به طور حتم برای من مهم شایسته بودن و مناسب بودن بازیگر برای ایفای نقش است. ضمن اینکه همواره دوست دارم که از بازیگران حرفه‌ای و چهره در آثارم استفاده کنم. این طبیعی است که همیشه به بهترین گزینه‌ها و بهترین ترکیب فکر کنم. من بر این باورم بازیگرانی مانند شهرام حقیقت دوست ، مهدی پاکدل و بهنوش طباطبایی آنقدر قدرت دارند و امتحان خود را پس داده‌اند که به قدرت بازیگری آنها بیشتر از چهره بودنشان نگاه کنم.

کارگردان نمایش "ابرهای پشت حنجره" در بخش پایانی صحبت‌های خود به ارتقا سطح سلیقه مخاطبان تئاتر در سالهای اخیر اشاره کرد و گفت : در یک برهه زمانی به دلیل فقدان اطلاعات به روز شده در تئاتر ایران آثاری به صحنه می‌رفتند که با وجود اشکالات فراوان مورد استقبال قرار می‌گرفتند. اما هم اکنون با انفجار اطلاعاتی که در دنیای مجازی به وجود آمده کارگردانی تبدیل به شغلی سخت و نفس‌گیر شده و باعث شده تا تماشاگران توقع به مراتب بالاتری نسبت به سالهای قبل داشته باشند .

شهرام حقیقت دوست یکی از بازیگران "ابرهای پشت حنجره" با ابراز رضایت از حضور در این نمایش گفت: این اولین تجربه من با رضا گوران بود که اتفاقا تجربه بسیار ارزشمندی بود. رضا گوران کارگردان با سلیقه‌ای است که کار خود را دوست دارد و هیچ گاه انگیزه خود را از دست نداده است. وی از آن دسته افرادی است که با وسواس‌های بسیار زیاد خود تجربه خوبی را برای بازیگر رقم می‌زند و من امیدوارم این انرژی به مخاطب نمایش هم هدایت شود.

نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگری مسابقه بین‌الملل جشنواره بیست و نهم تئاتر درباره واکنش‌های متفاوتی که درباره حضور بازیگران چهره در حوزه تئاتر وجود دارد تصریح کرد: به نظر من تمام این صحبت‌ها به این خاطر است که خانه ما کوچک است. معتقدم آوردن ستاره‌ها به تئاتر شبیه این است که یک ماشین گران قیمت و شیک را در خانه‌ای کوچک و بدون امکانات پارک کنیم. در حالیکه اگر همین ماشین در یک جای تمیز و شیک بالای شهر پارک شود حضور این ماشین گران قیمت عادی به نظر خواهد آمد. پس می‌بینید که ما باید این خانه را بزرگ‌تر کنیم تا تمام سوء تفاهمات هم از بین برود.

حقیقت دوست افزود: بسیاری از مواردی که در تئاتر وجود دارد از پایه ایراد دارد که نمی توانیم بر مبنای آن به حضور ستاره‌ها در تئاتر خرده بگیریم. به نظر من این مرز بندی‌های غلط باید روزی از میان برود چرا که جز این راه دیگری نداریم.

کاوه قائمی یکی دیگر از بازیگران نمایش هم گفت: رضا گوران وسواس بسیار زیادی در هدایت بازیگران دارد. در این نمایش هم من تمام تلاش خود را انجام دادم که متفاوت ترین حضورم در صحنه تئاتر به عنوان بازیگر را برای خودم رقم بزنم که امیدوارم تا حدی موفق بوده باشم.

سیامک احصایی طراح صحنه "ابرهای پشت حنجره" نیز گفت: من متن اصلی را هیچ وقت مطالعه نکردم اما وقتی قبول کردم که با رضا گوران برای طراحی این نمایش همکاری کنم به خودم گفتم که طرح اولیه من هیچوقت سرانجامی نخواهد داشت و این یک واقعیتی بود که پذیرفتم . طرحی که در صحنه این اثر نمایشی می‌بینید طرحی است که در طول تمرینات شکل گرفت و در صحنه تکمیل شد. البته این نوع کار کردن هم برای من جذابیتی داشت.

طراح برگزیده مسابقه بین‌الملل بیست و نهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر درباره طراحی خشن و تضاد آن با فضای شاعران اثر توضیح داد : به اعتقاد من اگر هر عنصر شاعرانه‌ای را در کنار نشانه‌های شاعرانه قرار دهیم همه چیز در هم گم می‌شوند. پس همیشه باید در کنار شاعرانگی چیزهای دیگری وجود داشته باشد که این فضای شاعرانه برجسته‌تر به نظر آید. در نمایش "ابرهای پشت حنجره" نیز این مواردی که به آن اشاره کردم از مهمترین نکاتی بود که به آن دقت زیادی داشتم.

احصایی همچنین درباره حضور ستاره های سینما و تلویزیون در آثار نمایشی یادآور شد: بسیاری از چهره‌های سینمایی و تلویزیونی ریشه تئاتری دارند و خیلی از آنها قبل از شهرت فعالیت مؤثری در تئاتر داشتند پس چه عیبی دارد که این ستاره‌ها تصمیم گرفته‌اند بار دیگر در صحنه تئاتر حضور داشته باشند؟

نمایش "ابرهای پشت حنجره" ساعت 20 با حضور بازیگرانی چون مهدی پاکدل، بهنوش طباطبایی، شهرام حقیقت دوست، ندا مقصودی و کاوه قائمی در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر اجرا می‌شود.