پایتخت تابستانی ایلامی ها پذیرای ایرانیان در عید نوروز

به گزارش خبرنگار مهر در ایلام، دره شهر از گذشته های دور پایتخت تابستانی ایلامی ها بوده است و اوج رونق آن در دوره ساسانیان بوده که ییلاق امرا و بزرگان بوده است.

این شهر در آبرفتهای سیمره و در کنار ویرانه های شهر تاریخی سیمره و در دو سوی مسیر رودخانه دره شهر، جایی که تپه ماهورهای دامنه شمالی کبیر کوه خاتمه می یابد، قرار دارد.

فرماندار دره شهر صبح دوشنبه در محل این اداره در جمع خبرنگاران اظهار داشت: در شهرستان دره شهر به دلیل اینکه از مناطق لرنشین ایلام هستند آهنگ ها و ترانه و موسیقی لری رواج دارد که در انواع بزمی و رزمی و حماسی و ...اجرا می شوند.

احمد کرمی افزود: مانند نوعی ترانه به نام سایرخونی که آهنگی سوزناک است و با لهجه لری خوانده می شود و برای اجرای آن از کمانچه استفاده می شود.

این مسئول تصریح کرد: اطراف دره شهر را مزارع آبی و دیمی با خاک حاصلخیز فرا گرفته است و مزارع کشاورزی دره شهر به وسیله آب رودخانه های سیمره، سیکان و چشمه سارهای کوچک دیگر آبیاری می شود و حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق کمبود آب را تامین می کند.

وی خاطرنشان کرد: در مزارع روستاهای دره شهر ضمن کاشت برنج، گندم، جو و محصولات صیفی نیز به دست می آید.

کرمی افزود: از مهمترین محصولات جالیزی دره شهر خیار است که بسیار معروف است.

وی بیان داشت: این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و بدره است و شهر دره شهر بیشتر به زبان لری و کردی صحبت می کنند ولی زبان مردم بخش بدره کردی است.

کرمی گفت: این شهرستان به دلیل اینکه در کنار کبیرکوه و در کنار خرابه های شهر باستانی ماداکتو دوره ساسانی و رود خروشان سیمره واقع شده، همچنین با دارا بودن استعداد کشاورزی و وجود آب‌ فراوان و مراتع و جنگلهای انبوه،‌ دارای آثار دیدنی تاریخی و طبیعی بی شماری است.

وی تصریح کرد: اهمیت تاریخی دره شهر به حدی است که مورخان و تاریخی نگاران آن را به نام اولین شهر تاریخی دوره ساسانی نامیده اند.

این مسئول بیان داشت: شهرستان دره‌شهر یکی از شهرستانهای استان ایلام است که مرکز آن شهر دره‌شهر است.

وی گفت: این شهرستان در شرق استان قرار گرفته و به جز شهرستان ایوان با دیگر شهرستانهای این استان مرز مشترک دارد.

کرمی اظهار داشت: شهرستان دره‌شهر از شرق به استان لرستان محدود است و گویش مردمان آن لری است و شهر تاریخی ماداکتو در نزدیکی شهر دره‌شهر واقع است.

وی افزود: سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان دره شهر در سال ۱۳۸۵ برابر با 56 هزار و ۸۲۲ نفر بوده است.

تنگه بهرام چوبین

به گزارش خبرنگار مهر در ایلام، مهمترین مراکز دیدنی و زیارتگاهی دره شهر عبارتند از آثار خرابه های شهر سیمره و آثار قصرها و بازارهای تاریخی، آسیاب آبی و قلعه شیخ ماخو (شیخ محمد خان) در روستای شیخ مکان، تنگ زیبا و تاریخی طبیعی بهرام چوبینه در مسیر دره شهر، تپه باستانی تیغن در کنار دره شهر، آثار قلاع تاریخی در منطقه ییلاقی کلم بخش بدره و دره ییلاقی کلم بدره، چهارطاقی دوران ساسانی در شهر دره شهر، آبشار ماربره در نزدیکی دره شهر در مسیر جاده پل دختر، حوضچه آب زمزم در نزدیکی بقعه جابر، آثار تاریخی پل گاومیشان مربوط به دوران ساسانی بر روی سیمره، زیارتگاه جابر انصاری در روستای جابر کلم، زیارتگاه بابا سیف الدین در روستای ارمو، زیارتگاه امامزاده صالح در ماژین، قلعه و شهر تاریخی ماژین، غار کول کنی در ماژین، مناظر و چشم اندازهای زیبای کبیر کوه در کنار رود سیمره و..است.

نام دره شهر شاید از رود سیمره گرفته شده باشد که این رود تا قبل از ورود ایلام گاماسب نام دارد و هنگام ورود به ایلام سیمره نامیده می شود. آورده اند که چون دره شهر در کنار رود سیمره در دره ای از دره های کبیر کوه قرار گرفته، دره شهر نام یافته است.

شهر تاریخی و باستانی دره شهر در ادوار مختلف بارها ویران و آباد گشته است. از جمله عوامل ویرانی آن تاخت و تاز سپاهیان آشور و عرب ها بوده است. بنا بر نظری، دره شهر محل شهر باستانی ‹‹ماداکتو›› پایتخت عیلامی است.

عیلامیان که در دوره عهد باستان فرمانروای کوه های لرستان بودند؛‌ دره رودخانه و راه بزرگ ارتباطی منطقه و مرز شمالی را متصرف شدند و اماکن مستحکمی تاسیس کردند که ماداکتو پایتخت دوم آنان از آن جمله است.

پل تاریخی گاومیشان شهرستان دره شهر

ظاهرا دره شهر اولین شهر عیلامی بوده است که در حمله آشور بانی پال ویران و مردم آن قتل عام شده اند.

در دره سیمره بقایای خرابه های عهد ساسانی به جامانده اند. ظاهرا دره شهر در دوره اعتلای هخامنشیان هنوز هم ویران بوده یا اهمیت گذشته را نداشته است اما عهد اشکانیان دوره تجدید حیات آن بوده و در دوره ساسانی نیز مجددا رونق یافته و آباد شده است.

در خرابه های دره شهر که بازمانده یک شهر از زمان ساسانیان است، آثار چهار راه ها، کوچه ها و معابر با نظم ویژه ای که در شهر سازی آن دوره معمول بود، باقی مانده است.

سکه هایی که در خرابه های دره شهر پیدا شده اند به خسرو سوم و جانشیان او تعلق دارند. گفته می شد که دره شهر در هنگام آبادانی متجاوز از پنج هزار خانه داشته است.

در میان خرابه های آن اثری از ساختمانی که شاید روزی مسجد یا عبادتگاه دوره اسلامی بوده باشد، یافت نشده است.

در حال حاضر شهر دره شهر که در دامنه کبیرکوه و در کنار خرابه های شهر باستانی دوره ساسانی و رودخانه خروشان سیمره قرار دارد، با استعداد کشاورزی وافر، ‌منابع آب غنی، مراتع سبز و جنگلهای انبوه یکی از شهرهای باستانی و مهم استان ایلام محسوب می شود.

برخی بر این باورند که دره شهر را خسروپرویز پادشاه ساسانی ساخته است. گفته می شود اسکندر مقدونی هنگامی که از شوش عازم شعر کلنی بوده از دره شهر عبور کرده است.

پس از حمله اعراب سیمره یا دره شهر حاکم نشین مهرجانقذق شد و تا سده چهارم هجری قمری، آباد و پرنعمت بوده است.

ابودلف در سفرنامه خود می نویسد: سیمره نیز شهر زیبایی است که در آن درختان خرما و زیتون و گردو و در طرف دیگر برف و کوهستان با هم دیده می شوند. یاقوت حموی نیزدرباره دره شهر می نویسد: شهری است در نواحی جبل به سوی خوزستان و آن را مهرجانقذق خوانند و آن آبادان و دارای میوه ها و آب است.

شهرستان دره شهر در درازای جغرافیایی 47 درجه و 22 دقیقه و پهنای جغرافیایی 33 درجه و 8 دقیقه و در بلندی 650 متری از سطح دریا واقع است.

شهر دره شهر در 142 کیلومتری شهر ایلام و در مسیر جاده ایلام ـ پل دختر قرار دارد.

آب و هوای آن معتدل و خشک، بیشترین درجه گرما 42 درجه و کم ترین درجه گرما 6- درجه است.

بارندگی سالانه بطور متوسط 350 میلیمتر است. شهرستان دره شهر از شمال باختری، شمال تا جنوب خاوری به ترتیب با شیروان و چرداول، کوهدشت و پل دختر (استان لرستان)، از جنوب خاوری، جنوب تا شمال باختری به ترتیب با آبدانان، دهلران، مهران و ایلام همسایه است.