شهرستان پاکدشت؛ جلوه ای از زندگی عشایری در معدن گل و گیاه

به گزارش خبرنگار مهر در پاکدشت، این شهرستان در جنوب شرقی تهران و در مسیر محور بزرگراه امام رضا (ع)، وسعتی معادل 750 کیلومتر مربع از مساحت استان تهران را به خود اختصاص داده است.

این شهرستان که از دو بخش مرکزی و شریف آباد تشکیل شده، از شمال به کوه های البرز و دماوند، از غرب به تهران و ری، از جنوب به بخش مرکزی شهرستان ورامین و شهر قرچک و از شرق به استان سمنان و شهرستان گرمسار محدود می شود.

پاکدشت از نظر آب و هوا، گرم و نیمه خشک بوده ولی قسمت های شمالی آن به دلیل وجود ارتفاعات، معتدل است.

متوسط بارندگی در پاکدشت 180 میلیمتر در سال است و بادهای موسمی، معمولی ترین بادهای منطقه هستند که در اوایل بهار و اواسط پاییز در آن می وزند.

شهرستان تاریخی و هدف گردشگری پاکدشت؛ مرکز مهم تمدن ایران

وجود بیش از 50 اثر تاریخی و مکان گردشگری، باغات و گلخانه های پرورش گل و گیاه، روستای هدف گردشگری توچال و میراث معنوی عشایر پاکدشت، این شهرستان را دارای چشم اندازی خوب در عرصه گردشگری کرده است.

طبق اظهارات پژوهشگران، بسیاری از روستاهای پاکدشت، نامهایی باستانی دارند و به همین لحاظ، این شهرستان از نظر باستان شناسی دارای اهمیت ویژه ای است.

نتایج به دست آمده از کشفیاتی که در سالهای اخیر صورت گرفته، نشان می دهد که پاکدشت علاوه بر اهمیت از لحاظ سابقه سکونت بشر، یکی از مراکز مهم تمدن ایران بوده به طوری که این دشت، تاریخی کهن را در دل خود جای داده است.

معدن گل و گیاه کشور

شهرستان پاکدشت که از جنوب رشته کوه البرز به طرف دشت کشیده شده و به دلیل وجود رودخانه جاجرود و همچنین خاک حاصلخیز آن، محیط مناسبی را برای کشاورزان، بخصوص برای پرورش گل و گیاه است.

همین عوامل در کنار اقلیم مساعد و بارندگی نسبتاً مناسب، باعث شده است که پرورش گل و گیاه در سالهای اخیر به منزله یک شغل جدی در بین مردم این شهرستان دنبال شود.

مردم پاکدشت، پرورش گل و گیاه را به عنوان یک شغل اصلی انتخاب کرده اند و امروزه نقش عمده ای در بازارهای گل و گیاه داخل و حتی خارج از کشور دارند.

امروزه می توان چنین تعبیر کرد که طراوت گلهای زیبا با اکوسیستم پر رمز و راز کویر درهم آمیخته و پاکدشت را به شهری تبدیل کرده است که گلهای زیبایش، زینت بخش خاطرات شیرین بسیاری از ما است.

پیشنهاد این است که تنها با 30 دقیقه رانندگی از طریق جاده امام رضا (ع) به 15 کیلومتری تهران رفته و از باغهای گل و گلخانه های سنتی، نیمه سنتی و مدرن پاکدشت دیداری داشته باشید.

مسافران جاده امام رضا (ع) نیز می توانند بر سر راه خود، سری به این باغهای باطراوت بزنند و اطمینان داشته باشند که با دست پر از پاکدشت باز خواهند گشت.

عشایری مهمان نواز در 4 گروه

عشایر مهمان نواز و خونگرم مستقر در شهرستان پاکدشت به چهار گروه تقسیم می شوند:

عشایر "قجر یا قاجار"؛ عشایر "عرب"؛ عشایر "کر" که شامل پازوکی ها، سیاه منصوری ها، چگنی ها، قراچولها، کردبچه ها و بوربورها می شوند و عشایر "لر" که به هداوند معروفند.

طوایف و اقوام مختلف این منطقه هر چند که دارای فرهنگ، زبان و اعتقادات خاص خود هستند اما با ترکیبی واحد زندگی می کنند.

در واقع نیاز، آنان را وادار به این کرده است که زبان واحدی داشته باشند و گاه چنان در هم آمیخته اند که تفکیکشان دشوار است.

زبان رسمی شان فارسی است، هر چند به زبان و لهجه های متفاوتی سخن می گویند و وجود این گویش های غیررسمی، بازتاب کوچ عشایر در ادوار مختلف تاریخی به این منطقه است.

فهرست 45 اثر ثبت شده شهرستان پاکدشت

شهرستان پاکدشت بیش از 50 اثر تاریخی در دل خود جای داده که 45 اثر در فهرست آثار ثبت شده میراث فرهنگی و گردشگری است.

امامزاده ها و یک مسجد تاریخی، کاروانسراها، کوره های آجرپزی، تپه ها و قلعه ها، آب انبارها و یخچالهای قدیمی و آثار تاریخی و متنوع دیگر پاکدشت، باعث شده تا این شهرستان تاریخی، دیدنی و جذاب شود.

امامزاده ها و یک مسجد تاریخی

بقعه امامزاده حمزه رضا خاتون آباد، بقعه امامزاده اولیا روستای قوهه سفلی، بقعه امامزاده پنج علی روستای جیتو، بقعه امامزاده سید جلیل فیلستان، امامزاده عبدالله روستای عباس آباد لرنی، امامزاده ابراهیم روستای ارمبویه، بقعه امامزاده حسن روستای یبر، بقعه امامزاده غفار (ملا) روستای یَبر، بقعه امامزاده محمد روستای ده امام، بقعه امامزاده طاهر روستای توچال، بقعه امامزاده طالب روستای خسرو، بقعه امامزاده چهل دختر (خاتون)، بقعه امامزاده برهان الدین جمال آباد، امامزاده دو تن (شصت سر) روستای آفرین، امامزاده عون (سبزه پوش) روستای آفرین، امامزاده موسی روستای خلیف آباد، از امامزاده های فهرست شده هستند که در کنار مسجد قدیمی حسین آباد قاجار، می درخشند.

کاروانسراها

کاروانسرای خاتون آباد پاکدشت، بقایای کاروانسرای روستای کبود گنبد و بقایای کاروانسرای روستای سرخ حصار، سه منطقه دیدنی و جذاب شهرستان پاکدشت هستند.

کوره های آجرپزی

کوره آجرپزی نمونه خاتون آباد، کوزه آجرپزی شمس نو خاتون آباد و کوره آجرپزی خوشبین خاتون آباد، از نقاط دیدنی این شهرستان هستند.

تپه ها و قلعه ها

تپه چال تپه روستای قوهه سفلی پاکدشت، تپه تاریخی روستای جیتو فیلستان، تپه تاریخی تریاق قلعه فیلستان، تپه تاریخی روستای محمود آباد، بقایای برج و باوری روستای چنگی، تپه قلعه گبری روستای کبود گنبد، تپه قلعه نصرت آباد روستای کلین سادات، تپه تاریخی آفرین در روستای آفرین، تپه تاریخی فرخ آباد کهریزک مندگان، تپه قلعه سرخ روستای خلیف آباد، تپه تاریخی قرمزتپه روستای قرمزتپه از آثار تاریخی بسیار جذاب پاکدشت هستند..

آب انبارها و یخچالهای قدیمی

آب انبار قدیمی فیلستان پاکدشت، یخچال قدیمی روستای یبر داغلان و آب انبار قدیمی روستای حیدرآباد، سه مکان گردشگری این منطقه محسوب می شوند.

آثار تاریخی و متنوع دیگر پاکدشت

پل قدیمی روستای جیتو فیلستان، محوطه تاریخی یورد بولاغ توچال، زاغه طبیعی دره گنجعلی لیوه توچال، کاخ (عمارت) ناصرالدین میرزا (ناصریه)، بنای قدیمی معروف به تیله اربابی و بقعه شیخ کلینی روستای کلین سادات، از جمله آثار تاریخی قابل تامل شهرستان پاکدشت هستند که گشت و گذار دلچسبی را برای گردشگران به ارمغان می آورند.