خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و ادب: میزان فروش هفتگی کتابفروشی‌های مرکز تهران افت محسوسی داشت که این کاهش فروش در ادامه روند نزولی هفته‌های بعد از عید قرار می‌گیرد. کاهش فروش، پیگیری قانون کپی رایت از جانب ارشاد و انتقاد از رواج کتاب‌های موفقیت و گونه خاصی از روانشناسی، از مسائلی بود که در صحبت با کتابفروش‌های خیابان انقلاب به آن‌ها اشاره شد.
بازارچه کتاب صبح پنجشنبه اول اردیبهشت، جمعیت بیشتری نسبت به زمان مشابه در هفته قبلی را به خود دیده ولی به گفته کتابفروش‌های بازارچه، این جمعیت ربطی به افزایش فروش ندارند. البته همان‌طور که اشاره شد این افزایش جمعیت نسبت به هفته پیش بوده و جمعیت چندانی در بازارچه کتاب حضور نداشت. فروشنده کتابفروشی ققنوس درباره کتاب‌های پرفروش این کتابفروشی می‌گوید:" از "هایدگر و امر سیاسی" 15 جلد فروختیم. اما این طوری فایده ندارد. باید از این کتاب این هفته 40 نسخه می‌فروختیم که نفروختیم."
او ادامه می‌دهد: "مجموعه کتاب‌های "شخصیت‌های تاثیرگذار تاریخ معاصر" فروش خوبی داشتند و قفسه‌شان به مراتب پر و خالی شد. هفته پیش به شما گفتم که زمان حداکثر فروشمان از ساعت 10 صبح تا 17 بعد از ظهر بود اما این هفته، مراجعه‌کننده‌ها، بیشتر بعد از ظهر به فروشگاه و بازارچه کتاب می‌آمدند و به قول معروف پیک کاری‌مان از ساعت 5 بعد از ظهر تا ساعت 21 بود. فروش این هفته از هفته دوم عید هم کمتر بود. سال قبل هم پایان فروردین و شروع اردیبهشت با افت فروش روبرو بودیم ولی به این شدت نبود."
وقتی متوجه می‌شوند در نمایشگاه هستیم، می‌گویند: "در نمایشگاه می‌بینمتان"
فروشنده فروشگاه ققنوس دلایل افت فروش این هفته را چنین برمی‌شمارد: "یکی از دلایل به نظرم، ایام پایانی ماه است که وضعیت مالی مردم زیاد در این زمان خوب نیست و موضوع نقدینگی که هفته پیش گفتم، مطرح است. دلیل دوم هم نزدیک بودن نمایشگاه کتاب است چون در نمایشگاه، کتاب‌ها گاها با 50 درصد تخفیف هم ارائه می‌شوند. جالب است که مشتری به فروشگاه مراجعه می‌کند و می‌پرسد: شما در نمایشگاه حضور دارید؟ وقتی جواب مثبت می‌شنود، می‌گوید: پس در نمایشگاه می‌بینمتان."
این کتابفروش می‌گوید: "زمینه تولید و فروش کتاب 6 ماه به 6 ماه شده است. 6 ماه اول سال زمان تولید است و 6 ماه دوم، زمان فروش است. روال معمول به این صورت درآمده که تولید در بهار و تابستان بیشتر است و فروش در پاییز و زمستان بیشتر است. فقط برگزاری نمایشگاه نقطه عطفی در فروش 6 ماهه نخست سال است."
کمی جلوتر، روبروی دانشگاه تهران وارد کتابفروشی امیرکبیر می‌شوم و فروشنده را در حال بحث و گفتگو با یک مشتری میان قفسه‌های کتاب می‌بینم. فروشنده صحبتش را با انتقاد آغاز می‌کند: " این هفته هم فروش خوبی نداشتیم. اما این کتاب‌های "چگونه موفق باشیم" یا... که کلا به نام کتاب‌های موفقیت معروف‌اند، فروش عجیبی دارند. خیلی خوب است اگر کسی مردم را درباره هویت واقعی این کتاب‌ها هوشیار کند چون بیشتر مردم از این کتاب‌ها مطالعه می‌کنند."
کتاب‌های موفقیت به مردم توهم دانایی می‌دهند
این فروشنده ادامه می‌دهد: " این کتاب‌ها به مردم توهم دانایی می‌دهد در حالی که همه مطالب چنین کتاب‌هایی تکرار مکررات است. کلا شرایط نگارش و تولید کتاب بد است. من شما را به مطلب انتقاد‌آمیز دکتر یثربی نسبت به استاد دینانی درباره کتاب "درخشش ابن رشد در حکمت مشاء" رجوع می‌دهم. دفاتر شعر و دیگر کتاب‌های ادبیات هم وضعیتی مشابه دارند. مفهوم کتاب‌ها در حال رکود است."
فروشنده کتابفروشی امیرکبیر با اشاره دوباره به کتاب‌های موفقیت گفت: "همین کتاب‌ها حرف‌های به ظاهر شیرینی به خورد مردم می‌دهند و حرف‌های فیلسوف‌ها را هم میان حرف‌هایشان می‌زنند. خب زمینه این کتاب‌ها در کجا تولید می‌شود؟ در مجلات زرد. بی‌محتواترین شعرها در این نشریات تبلیغ می‌شود. بنابراین وقتی کتابخوان در جامعه نباشد، ناشر قیمت را بالا می‌برد. فلسفه در همه کشورهای دنیا باعث رشد و پویایی است اما در کشور ما برعکس است. کتاب موفقیت تبدیل به دست‌گرمی مترجم ما شده است."
نسل این کتاب‌ها را بردارند
او می گوید: " دلیل این امر این است که ترجمه با اصول و ساختار اصلی‌اش وارد کشور ما نشد. به نظرم بزرگ‌ترین رسالت اهالی فرهنگ و ادب کشور این است که نسل این کتاب‌ها را در کشور از بین ببرند. من نمی‌توانم کتاب شاخصی را که این هفته فروش خوبی داشته به شما معرفی کنم چون این هفته فروش واقعا خوب نبود."
کتابفروشی مولی هم رفت و آمد هفته گذشته را ندارد و گردانندگانش از یک افت فروش نامحسوس در این هفته می‌گویند. فروشنده این فروشگاه، افت فروش را 10 درصد عنوان می‌کند و یکی از علل آن را نزدیک شدن به زمان برگزاری نمایشگاه کتاب و دلیل دیگرش را نزدیکی ایام امتحانات دانشجویان می‌داند. علت دیگری که این کتابفروش برای کاهش فروش این روزها برمی‌شمارد، پایان ماه و شرایط اقتصادی مخاطبان است.
فروشنده کتابفروشی مولی می‌گوید: به لحاظ حضور تعداد مشتری‌ها، افت چندانی نداشتیم اما میزان خرید افت کرده است. " شب‌های روش" و " سکولاریسم و دموکراسی در ترکیه" کماکان مانند هفته گذشته خوب فروختند. "تفسیر آیه نور"، " جلد هفدهم فتوحات مکیه"، "تاریخ ایران مدرن"، " ثروت انقلابی" و " در صحبت قرآن" نام دیگر کتاب‌هایی هستند که این هفته فروش خوبی نسبت به دیگر کتاب‌ها داشتند. به علاوه " تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام"، "جنبش‌های اسلامی معاصر"، " راز اعداد"، " فرمان کوروش بزرگ" و " زندگی‌نامه کوروش بزرگ" از دیگر کتاب‌های پرفروش هفته اند.
ای‌کاش فکری برای قانون حق انحصاری آثار و افراد بشود
وی می‌گوید: با خبر شدیم که وزیر ارشاد پیگیر رسمی‌کردن قانون کپی‌رایت در کشور هستند. این خبر بسیار مسرت‌بخشی است. اما حالا که مسئولین به فکر اجرایی کردن قانون کپی رایت در کشور افتاده‌اند، ای کاش فکری هم برای قانون حق انحصاری آثار و افراد بکنند. چون به نظرم با جاری بودن این قانون، زحمات 30 ساله یک ناشر نابود می‌شود. شاید اهمیت موضوع از قانون کپی رایت بیشتر باشد چون به ناشران داخلی مربوط می‌شود.
هفته پایانی فروردین ماه 90 در حالی به پایان رسید که کتابفروش‌ها از میزان فروششان راضی نبودند. به گفته کتابفروش‌ها و به احتمال قوی این افت تا زمان برپایی نمایشگاه کتاب ادامه خواهد داشت و میزان فروش کتاب به یک‌باره با برگزاری نمایشگاه رشد خواهد داشت. به نظر می‌رسد میزان فروش کتاب در دو هفته باقی‌مانده پیش از برگزاری نمایشگاه نباید تغییر زیادی به خود ببیند و منحنی آن به‌صورت تناوبی افت و خیز نامحسوسی خواهد داشت.
----------------------------
صادق وفایی
نظر شما