به گزارش خبرنگار مهر، احمد تویسرکانی صبح سه شنبه در همایش استفاده از حقوق مالکیت معنوی در حمایت از فرش دستباف ایرانی با بیان اینکه در سال دوهزار میلادی سازمان جهانی مالکیت تصمیم گرفت با توجه به اینکه در روز 26 آوریل 1970 کنوانسیون موسس سازمان جهانی مالکیت معنوی قابلیت اجرایی پیدا کرد این روز را به نام روز جهانی مالکیت معنوی (IPDAY) نامگذاری کند گفت: فرش دستباف ایرانی به عنوان یک نمود فولکلور و همین طور دانش سنتی نهفته در آن محصول تلاش نسل‌ها در فرآیندهای پویای اجتماعی فرهنگی جامعه و در واقع منعکس کننده تاریخ، تمدن و ارزش‌های ایرانی است. این میراث فرهنگی زنده است و به طور مداوم باز تولید می‌شود. از همین رو است که هنرمندان و صنعتگران در این هنر - صنعت نماهای نوینی از کارهای سنتی عرضه می‌کنند.
وی افزود: در حقوق مالکیت معنوی سازگاری عناصر فرهنگی و سنتی نهفته در صنایع دستی از جمله فرش دستباف با شرایط امروزی اغلب با ویژگی اصیل بیان می‌شود که می‌تواند به عنوان یک اثر از حمایت‌های این حقوق بهره‌مند شود اما در هر حال این دو نوع حمایت تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.
به گفته وی، اثر اصیل بدون هر گونه تشریفاتی مورد حمایت قرار می‌گیرد که محدودیت‌های خاص خود را برای حضور در محیط تجاری دارد، اما در خصوص حقوق مالکان تولیدکنندگان و تاجران تشریفات خاصی پیش‌بینی شده است اما هیچ‌یک از این دو حوزه حقوق مالکیت معنوی در شرایط کنونی نمی‌تواند حمایت حقوقی همه جانبه‌ای را با توجه به ویژگی‌های صنایع دستی به نحو کامل تأمین کند.
وی ادامه داد: جدید بودن یا اصیل بودن در کپی رایت لازمه حمایت از محصول یا اثر در معاهدات بین‌المللی است همچنین قوانین داخلی حقوق مالکیت معنوی از جمله در کشور ما به همین منظور تدوین شده است در حالی که هنر صنعت فرش به عنوان یکی از شاخه‌های صنایع دستی تنها با چنین ویژگی‌هایی توصیف نمی‌شود.
تویسرکانی تصریح کرد: پاسخگویی به این امر مهم برای مدت 10 سال است که در کمیته بین‌المللی تشکیل شده در وایپو دنبال می‌شود و جمهوری اسلامی ایران مشارکتی فعالانه در آن دارد. نظام حقوق مالکیت معنوی کشور ما نیز اقداماتی را به گونه‌ای مرتبط با حفظ این میراث به عمل آورده است.
وی با بیان اینکه تدوین و تکمیل قوانین داخلی یکی از این اقدامات بوده گفت: پایه‌های اصلی حمایت از صنایع دستی از جمله فرش دستباف با تصویب قانون حمایت از نشانه‌های جغرافیایی در سال 1383 و قانون ثبت اختراعات طرح‌های صنعتی و علائم تجاری در سال 86 که به ابتکار سازمان ثبت اسناد به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده فراهم آمده و مبنای لازم را برای حمایت از فرش دستباف در قالب نشانه‌های جغرافیایی ایجاد کرده است.
رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تشکیل کمیته ملی کارشناسی در زمینه دانش سنتی و فولکلور را از اقدامات مهم سازمان ثبت اسناد کشور در حوزه مالکیت صنعتی برشمرد و گفت: متعاقب آغاز به کار کمیته بین‌المللی IGC در وایپو برای دستیابی به یک نظام حمایتی در سال 2001 سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اقدام به تشکیل کمیته ملی متشکل از سازمان‌های ذیربط کرد که مأموریت آن پیگیری منظم مباحث مطروحه در کمیته و بررسی مواضعی بود که جمهوری اسلامی می‌بایست در قبال این مباحث اتخاذ کند.
وی ادامه داد: اعضای این کمیته تاکنون در اکثر اجلاس‌های کمیته بین‌المللی شرکت کرده و توانسته‌اند در بسیاری از موارد دیدگاه‌های مورد نظر را در فرآیند بررسی اسناد به ثمر رسانند.
معاون رئیس قوه قضائیه طراحی برنامه‌ای جامع در حمایت از دانش سنتی را آخرین اقدام انجام شده در این باره عنوان و و تصریح کرد: در تکمیل این فعالیت‌های سازمان ثبت پروژ‌ه‌های تحقیقاتی ویژه ملی را در زمینه حمایت از دانش سنتی تدارک دیده است که می‌تواند مبنای علمی مورد نیاز برای تدوین مقررات حقوقی جامع در زمینه حمایت از میراث فرهنگی کشور فراهم کند.
نظر شما