تغییر ذائقه شنیداری مخاطب هدف ما است

به گزارش خبرنگار مهر، هسته اولیه ارکستر سمفونیک ویولت در سال 1379 به رهبری و آهنگسازی فرزاد نوشاد شکل گرفت این ارکستر در ابتدای فعالیت خود در قالب ارکستر مجلسی ظاهر شد و نخستین اجرای عمومی این ارکستر در سال 1383 در خانه هنرمندان به روی صحنه رفت و پس از مدتی توقف و بازنگری در ماهیت و تغییرات ایجاد شده در ترکیب نوازنده ها ارکستر مجلسی ویولت به ارکستر سمفونیک تغییر یافت و مسعود یکتا که از گذشته به عنوان خواننده با این ارکستر همکاری داشت فعالیت خود را به طور جدی در قالب ارکستر سمفونیک ویولت ادامه داد.

نخستین کنسرت عمومی این ارکستر در قالب سمفونیک سال گذشته در تالار وحدت برگزار شد و دومین اجرای این ارکستر سمفونیک چندی پیش در سالن اریکه ایرانیان به روی صحنه رفت؛ واپسین اجرای ارکستر ویولت با وجود تمام کم و کاستی هایی که در اجرا دیده می شد یکی از کنسرت هایی بود که به طور مستقل برگزارشد؛ فرزاد نوشاد آهنگساز و مسعود یکتا خواننده این ارکستر با حضور در خبرگزاری مهر به مجموع سئوالات خبرنگار مهر درخصوص کم و کیف برگزاری این کنسرت و پیشینه تشکیل ارکستر ویولت پاسخ گفتند.

خبرگزاری مهر- گروه موسیقی : آقای نوشاد چرا ارکستر سمفونیک ویولت را تشکیل دادید؟

فرزار نوشاد (رهبرارکستر ویولت) : در ابتدا لازم می دانم سابقه فعالیتم در عرصه موسیقی را بیان کنم، تحصیلات خود را در فرانسه گذراندم و در رشته آهنگسازی و رهبری ارکستر تحصیل کردم و عمده فعالیت هایی که در ایران انجام داده ام تدریس در دانشگاه و تشکیل ارکستر ویولت بوده است ضمن اینکه تا فراموش نکردم این نکته را متذکر شوم که بسیاری از علاقندان به محض مواجه با این ارکستر می پرسند که ویولت به چه معنا است؟ و باید بگویم که ویولت به معنای بنفش است والبته به گل بنفشه هم ویولت می گویند اما به عنوان معنای موسیقایی ویولت به سازهای ویولن 3/4 یا 1/2 نیز می گویند . ویول پدر ساز ویولن است که در قرون وسطی و دوره باروک از ساز ویول استفاده می کردند و ویول های کوچک را ویولت می گفتند درست به همین دلیل بود که نام ویولت را برای این ارکستر انتخاب کردم.

هدف از تشکیل این ارکستر هم احساس نیاز برای جوانان علاقمند به هنر موسیقی بود که فضای مناسب برای فعالیت نداشتند از همین رو احساس کردم که باید یک ارکستر جوان در کنار ارکستر سمفونیک و یا ارکستر موسیقی ملی تشکیل شود چراکه معتقدم یک ارکستر جوان قابلیت رشد در آینده را دارد و جای خود را در عرصه موسیقی باز می کند در واقع تربیت نوازنده ها جوان که حرفه ای عمل کنند از جمله اهداف من بوده است.

*فعالیت هایی که تا به امروز انجام داده اید بر عرضه چه نوع موسیقی استوار بوده است.

- مجموع فعالیت هایی که تا امروز انجام داده ایم بر روی اشعار شاعران ایرانی مانند سهراب سپهری و مولانا متمرکز بوده است ضمن اینکه نوع تفکر ما در تشکیل این ارکستر توجه به موسیقی سنتی به شکل محض نیست چراکه من به دلیل تخصصی که در حوزه موسیقی ارکسترال دارم وارد حیطه موسیقی ایرانی نمی شوم و مرز بین این دو نوع موسیقی را حفظ می کنم ؛عمده فعالیت ما کار براساس اشعار شاعران معاصر متمرکز بوده است کاری که شاید کمتر ارکستری انجام داده باشد و در کنار آن اشعار شاعران کلاسیک را نیز به صحنه برده ایم؛ در واقع هدف من انجام یک حرکت فرهنگی است و انتظار کمک از هیچ مسئولی را نداریم و فقط از مسئولان تقاضا داریم که شرایط برگزاری کنسرت را فراهم کنند و مسائل پیش پا افتاده را مقابل انجام فعالیت های ما نگذارند.

مسعود یکتا (خواننده ارکستر ویولت): در راستای صحبت های استاد نوشاد و تاکید ایشان بر تغییر ذائقه شنیداری مخاطب که از اهداف مهم ما بوده و با همین هدف هم پیش رفته ایم؛ معتقدیم که اشعار نو و کلاسیک فارسی قابلیت ساخت موسیقی و از سوی دیگر قابلیت شنیده شدن آن توسط مردم را دارد و به همین دلیل است که اشعار فارسی را برای پیشبرد اهداف خود به کار گرفتیم و البته در این راستا مدعی موفقیت و یا عدم موفقیت نیستیم اما تلاش برای این تغییر ذائقه صورت گرفته است.

* با وجود همه توضیحاتی که داده شد پاسخ به این سئوال که ارکستر ویولت چه نوع موسیقی را می خواهد عرضه کند در هاله ای از ابهام قرار گرفت،به طور مشخص ارکستر ویولت در چه قالبی موسیقی ملی و یا سمفونیک فعالیت می کند؟

- فرزاد نوشاد: نوعی تلفیق از موسیقی ایرانی با موسیقی کلاسیک مد نظرم است به این معنا که من با سواد اندک خود در حوزه موسیقی ایرانی تقطیع هایی از این نوع  موسیقی را انجام داده ام و با برخی از اهالی فن که در عرصه موسیقی ایرانی فعالیت می کنند درمیان می گذارم و آن نوع ملودی که درحوزه موسیقی کلاسیک ساخته ام را با توجه به مشاوره ای که گرفته ام تلفیق می کنم و ترکیبی از موسیقی روز با توجه به در نظرگرفتن حال و هوای جامعه ارائه می دهم و البته در این میان در خصوص اینکه آیا فواصل موسیقی ایرانی باید به شاکله کلی اثر افزوده شود یا خیر با برخی از اساتید موسیقی ایرانی مانند استاد الهامیان و پورتراب صحبت می کنم؛ البته ناگفته نماند که برای انجام یک اثر تلفیقی از موسیقی ایرانی و موسیقی کلاسیک یک ارکستر سنتی به شکل کنسرتو در دل ارکستر ویول تقرار می گیرد درست مانند کنسرتوهای ویوالدی منتها به جای اینکه یک سولیست ارکستر را همراهی کند یک ارکستر سنتی ویولت را همراهی می کند. 

شرایط لازم برای برگزاری کنسرت از سوی مسئولان فراهم می شود؟

مسعود یکتا: اگر منظور صدور مجوز مراحل ابتدایی است که مانند تمام گروه ها انجام می شود اما اگر شرایط برگزاری کنسرت است باید متذکر شوم که این امر با مشکلات دست و پا گیری انجام می شود به عنوان مثال سال گذشته در ایام عید فطر تمام مراحل دریافت مجوز انجام شده بود و گروه مشغول تمرین برای اجرا بود درست یک روز مانده به اجرا در شرایطی که اداره ها در حالت تعطیلی به سر می بردند مسئولان تالار اعلام کردند که ساز تیمپانی و کنترباس برای اجرا در اختیار گروه قرار نمی دهند و برای اینکه از این دو ساز استفاده کنید باید نامه داشته باشید خلاصه در شرایطی که همه بخش های اداری در تعطیلات به سر می بردند ما به جای ساز تیمپانی ساز درامز را جایگزین کردیم و نوزانده های ساز کنترباس هم سازهای خود را برای اجرا آوردند اما نکته تاسف بارتر این بود که در آخرین لحظاتی که قرار بود کنسرت برگزار شود و نوازنده های کنترباس برجای خود مستقر شودند متوجه شدیم که صندلی های مختص با این ساز در سالن نیست و با بحث های فراوان بالاخره صندلی های کنترباس را آوردند.

سازها متعلق به خود نوازنده های گروه است؟

- فرزاد نوشاد : نوازنده های گروه همه سازهای خود را برای اجرا می آورند از این جهت مشکلی نداریم اما همکاری های لازم صورت نمی گیرد در ادامه  صحبت های آقای یکتا باید متذکر شوم که سال گذشته قرار بود در رشت هم کنسرتی برگزار کنیم مجوز برگزاری این کنسرت هم صادر شد و قرار بود در تاریخ 13 اسفند این کنسرت به روی صحنه برود به همین دلیل تبلغیات برگزاری این کنسرت را در تاریخ 10 اسفند آغاز کردیم درست سه روز مانده به اجرا اما به یکباره حراست کل وزارت ارشاد اسلامی در استان گیلان اعلام کرد که باتوجه به آغاز تبلیغات زود هنگام نمی توانید کنسرت برگزار کنید؛ این درحالی است که من از سال 79 درجهت ارتقاء فرهنگ موسیقی درست به مردم این ارکستر را به شکل یک سازمان تاسیس کردم و به پشتوانه تجربه ای که آقای یکتا درامر مدیریت و برنامه ریزی داشتند توانستیم این تشکیلات را سازماندهی کنیم و تا این لحظه هیچ حمایت و کمک مالی از سوی هیچ سازمان و نهادی نشده ایم اما کمترین انتظارمان این است که در به ثمر رسانده مجموع فعالیت ها مشکل ایجاد نکنند.

* آقای یکتا آواز را نزد چه کسی کار کردید؟

- آواز را در گیلان نزد استاد پوررضا آغاز کردم و همه هم تعجب می کنند که چرا موسیقی محلی اجرا نمی کنم، من نزد ایشان ردیف موسیقی ایرانی آموخته ام و معتقدم که استاد پوررضا یکی از منابع بی بدیل موسیقی ایران است و این تایید را تنها من نیستم که معتقدم بلکه صدیق تعریف هم به این نکته معتقد است و با ایشان بسیار نزد استاد می رفتیم ، این بزرگوار اطلاعات جامعی از موسیقی ایران دارد و ردیف را به خوبی می شناسد پس از آن یک دوره کوتاهی خدمت آقای تعریف رفتم یک دوره زمانی کوتاهی هم با آقای منبری کار کردم و بعد هم بیشتر وقت خود را با استاد کمال الدین عباسی گذراندم ایشان یکی از کسانی است که بیش از هرکسی به سبک موسیقی استاد طاهر زاده اشراف دارد و پس از آن هم در کنسرواتوار تهران با آقای نوشاد آشنا شدم و از سال 88 هم به عنوان خواننده ثابت در ارکستر ویولت فعالیت دارم.

ارتباط موسیقی و آواز سنتی که شما کار کردید با جنس فعالیت ارکستر سمفوینک ویولت چیست؟ 

- در حوزه آواز به یک نکته مهم اعتقاد دارم که هنر خوانندگی شبیه به حرفه بازیگری است به این معنا که یک خواننده هم مانند یک بازیگر که در خدمت مجموع کار از جمله فیملنامه و کارگردانی است خواننده هم در خدمت آهنگساز و گروه است و با توجه به استعداد و توانایی هایی که دارد با گروه های مختلف همکاری می کند از این رو به اعتقادمن خواننده کسی است که بتواند مانند یک بازیگر که در همه نقش ها ظاهر می شود انواع مختلف آثار موسیقایی را اجرا کند و من این امتیاز را به خودم می دهم چون علاوه بر اینکه دوره ردیف را گذراندم و دوره های علمی سولفژ و تئوری موسیقی ایرانی را نزد استاد الهامیان گذاراندم و اگر این اجازه را به خودم می دهم که در یک ارکستر سمفونیک بخوانم فقط حسب تجربه است و هیچ دلیل دیگری ندارد چون خواننده ای هستم که با فضای موسیقی ایران و فواصل موجود در این نوع موسیقی آشنایی دارم و فلسفه وجودی موسیقی ایرانی را نیر می شناسم و کلام موسیقی ایرانی و اساتید این حرفه را از صمیم قلب دوست دارم و حالا این هنر من به عنوان خواننده است که صدای خود را با هر سلیقه آوازی کوک کنم.

*یکی از مسائل مورد نیاز برای هر ارکستری ارائه خوراک مناسب به مخاطب است ارکستر ویولت این ارکستر را چگونه تامین می کند؟

-فرزاد نوشاد: پیش ازهر مطلبی باید عنوان کنم که میانگین سنی نوازنده های این ارکستر بین 22 تا 25 سال است واغلب از دانشجویان رشته موسیقی هستند، در این میان یکسری از دانشجویانی هستند که در حال گذراندن رشته فوق لیسانس هستند و برای پایانامه خود باید آثار خود را ضبط کنند و حالا دانشجو درآمدی نداره تا هزینه ضبط آثار خود را بدهد ولی من به آنها پیشنهاد می کنم که آثار خود را در این ارکستر ضبط کنند و اگر اثری خوب بود با بررسی های لازم آنها را به اجرا می بریم و به این ترتیب خوراک مورد نیاز ارکستر فراهم می شود برخی از آثار را نیز خود من می سازم.

به عنوان آخرین سئوال رپرتواری که برای اجرا در آینده درنظرگرفته اید چیست؟

- مسعود یکتا : برنامه های سال 1390 اکستر ویولت شامل 4 رپرتوار می شود یک رپرتوار مربوط به موسیقی فیلم است که ترکیبی از موسیقی فیلم های ایرانی و خارجی است که در تاریخ 20 شهریور به روی صحنه می رود یکی دیگر از رپرتوارهای این ارکستر که در مهرماه اجرا می شود شامل قطعات خاطره انگیز از موسیقی ایران است که شامل قطعاتی چون مرغ سحر، ای ایران و قطعه وطن از آثار علی نقی خان وزیری است والبته قطعات دیگری به این مجموعه اضافه خواهد شد در آبان ماه رپرتوار جدیدی از اشعار فارسی اجرا خواهد شد که امسال بر اشعار سعدی ونیما کار خواهیم کرد و درنهایت در بهمن ماه هم قطعاتی از موسیقی ملاسیک مانند آثار چایکوفسکی، بتهوون و موزارت را اجرا می کنیم.