انجمن کتابداری خواستار بررسی علمی سوالات آزمون دکتری کتابداری شد

با عرض سلام و ادب.

 

فارغ‌التحصیلان هر حوزه علمی در هر مقطعی نمودی از قابلیت ها و توانمندی‌های آن رشته است. از این رو برای گزینش و تربیت متخصصان توانمند و آینده ساز، آزمون های علمی پایه گذاری شده تا استعدادهای علمی و فرهنگی کشور شناسایی شده و نسبت به ارتقاء قابلیت ها و توانمندی های آنها در مقاطع بالاتر اقدام شود. هر حوزه علمی بسته به دامنه و چارچوب های خود، حوزه های آموزشی و تخصصی ویژه ای دارد که در نوع خود با علوم دیگر متفاوت است.

 

نگاهی گذرا به محتوای دروس علوم کتابداری و اطلاع رسانی نشانگر وجود مباحثی است که نشان دهنده انتظاراتی است که از فارغ التحصیلان این حوزه علمی باید داشته باشیم. از جمله این توانمندی ها آشنایی با فنآوری های نوین، روش های پژوهش، نظام های نوین ذخیره و بازیابی اطلاعات، سرویس های متنوع مرجع (در دو محیط سنتی و الکترونیکی)، نمایه سازی و چکیده نویسی و نظایر اینها را می توان نام برد.

 

نخستین آزمون سراسری (متمرکز) این رشته در مقطع دکتری نیز - به همراه سایر حوزه های علمی - چندی پیش برگزار شد. محتوای آزمون برگرفته از سه بخش اصلی، زبان تخصصی، روش تحقیق و آمار، و منابع و خدمات مرجع بود. متأسفانه هر سه بخش آزمون در رشته مذکور دارای کاستی های عمده ای بود. انتظار از پرسش ها در زمینه زبان تخصصی، آن هم برای مقطع دکترا، وجود پرسش هایی در زمینه حوزه تخصصی بود، که مروری بر پرسش های این بخش گویای این مهم نیست.

 

ز طرفی دیگر پرسش های تخصصی در این رشته با توجه به محورهای پیش گفته به هیچ وجه گویای تخصص فارغ التحصیلان آن نیست و نمی تواند معیاری قابل دفاع برای گزینش متخصصان و آینده سازان این رشته باشد.

 

دو ایراد کلی بر پرسش های تخصصی در این بخش وارد است؛ نخست اینکه انتخاب عنوان درسی آزمون، منابع و خدمات مرجع، به درستی صورت نگرفته است چرا که امروزه دیگر مشخصه بارز این رشته محدود به شناخت منابع و مراجع نیست و این به شدت ریشه در دیدگاه ها و محتوای کهن این حوزه دارد. دوم اینکه نگاهی به پرسش های طرح شده در موضوع منابع و خدمات مرجع به هیچ وجه نشانگر تخصص پاسخ گویان نیست.

 

تأکید ویژه پرسش های طرح شده بر پرسش های واقعی و نه تحلیلی - به عنوان معیار اصلی سنجش داوطلبان تحصیلات تکمیلی به ویژه مقطع دکترا - است و وابستگی آنها به بافت های خاص فرهنگی و موضوعی - بدون در نظر گرفتن گستره این حوزه حداقل در ایران - و اطلاعات عمومی متخصصان این حوزه واقعا محل اشکال است.

 

در مورد پرسش های روش تحقیق و آمار نیز همین کم دقتی ها و سطحی نگری ها و نیز پرداختن به سطح به جای تحلیل و عمق محتوا به وضوح وجود دارد.

 

با توجه به موارد ذکر شده، انجمن علمی کتابداری و اطلاع رسانی ایران به عنوان نماینده جامعه علمی کتابداری و اطلاع رسانی، اعتراض خود،و جامعه علمی این رشته (به ویژه شرکت کنندگان در آزمون یاد شده) را از وجود نگرش موجود در پرسش های تخصصی آزمون سراسری (متمرکز) دکتری این رشته اعلام می دارد و خواستار تجدید نظر و بررسی دقیق و علمی پرسش ها در این رشته می باشد. امید که در سال های آتی شاهد تحول عظیم در پرسش های آزمون مذکور باشیم."

 

انجمن علمی کتابداری و اطلاع رسانی ایران در این نامه همچنین آمادگی خود را برای مشارکت و هر گونه مشاوره در این زمینه و زمینه های مرتبط دیگر - با توجه به جایگاه خود در میان جامعه حرفه‌ای و نیز وابستگی و جایگاه خود در وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری - اعلام کرده است.