مردان زغالی کرمان در انتظار تدبیر مسئولان

به گزارش خبرنگار مهر در کرمان، هر چند وجود بیشترین معادن کشور در کرمان فرصتهای مختلف اقتصادی در این استان ایجاد کرده است اما عدم برنامه ریزی مناسب و بهره برداری از برخی معادن کرمان وضعیت نامناسبی را به وجود آورده است که مصادق مهم آن بروز دهها حادثه در معادن زغالسنگ کرمان طی سالهای گذشته است که جان دهها معدنچی را گرفت.

استان کرمان یکی از مهمترین ذخیره گاههای زغالسنگ کشور است و مهمترین این معادن نیز در شهرستانهای زرند و راور در شمال کرمان واقع شده اند که شامل معادن پابدانا، باب نیرو، اشکلی، همکار و حشونی هستند که ذخایر قطعی و احتمالی آن به ترتیب 107 و 106 میلیون تن است و  ظرفیت تولیدی این کارخانه سالیانه شستشوی یک میلیون تن زغال سنگ خام و تبدیل به 500 هزار تن زغال سنگ خام است.

هر چند بروز نواسانات در بازار زغالسنگ در جهان طی سالهای گذشته موجب دپو شدن مقدار قابل توجهی زغالسنگ در زرند شد اما در نهایت با رایزنی های مسئولان استان این حجم زغال وارد بازار شد و روند استخراج زغالسنگ از معادن گسترده کرمان ادامه یافت.

کارگران معادن زغالسنگ کرمان

استخراج از این معادن در استان کرمان در حالی صورت می گیرد که بدلیل قدمت و استخراج قابل توجه این معادن شاهد عمق زیاد معادن کرمان هستیم بگونه ای برخی از این معادن دارای کارگاه های مختلف در اعماق زمین هستند بطور مثال در حادثه ای که طی سال گذشته در معدن هجدک کرمان برای چهار معدنچی روی داد این افراد در عمق 600 متری زمین در یک کارگاه فعال مدفون شدند.

استخراج زغالسنگ با بیل و کلنگ

بهره برداری از معادن زغالسنگ کرمان درحالی انجام می شود که در اکثر این معادن کار استخراج به صورت سنتی و دستی صورت می گیرد بگونه ای که کارگران معدن با حضور در اعماق زمین و با استفاده از ابزار دستی اقدام به خارج کردن زغالسنگ از معادن می کنند و این درحالی است که از کمترین امکانات ایمنی و رفاهی در محیط کار برخوردارند.

محل استراحت کارگران معدن

بررسی وضعیت کار این کارگران بقدری طاقت فرسا است که در برخی کارگاهها کارگران به سختی در تاریکی مطلق و تنها به وسیله یک کلنگ ادقام به استخراج زغالسنگ می کنند برای اثبات این موضوع بسادگی هر یک از مسئولان استان کرمان می توانند با طی تنها چند کیلومتر راه از نزدیک شرایط سخت و طاقت فرسای محیط کاری کارگرانی را ببینند که گفته می شود در صورت مهیا بودن تمامی امکاناتی رفاهی، مزد، بیمه و امنیت باز هم سخت ترین کار در جهان را انجام می دهند اما باید این موضوع را بررسی کرد که آیا کارگران معادن زغالسنگ کرمان هم از امکانات رفاهی، مزد، بیمه و امنیت بخوردارند یا کارگران غیر ماهری هستند که برای گذران زندگی مجبور به کار در بدترین شرایط ممکن هستند.

بروز دهها حادثه دلخراش در معادن کرمان که آخرین مورد آن در معدن هجدک روی داد و پس از سه ماه اجساد چهار معدنچی از عمق 600 متری زمین خارج شد نشانه میزان امنیت و ایمنی این معادن است اما بیشترین میزان کشته و دلخراشترین این حوادث در معدن باب نیزوئیه در سال 88 روی داد که بر اثر انفجار گاز موجود در این معدن 11 نفر به طرز دلخراشی جان خود را از دست دادند.

محل رختکن کارگران

نکته قابل توجه در خصوص این حادثه آن است که علیرغم پیگیریهای حقوقی صورت گرفته بسیاری از خانواده های افرادی که در این حادثه جان خود را ازدست داده اند هنوز مطالبات خود را دریافت نکرده اند.

هیئت تحقیق و تفحص مجلس خواستار برخورد قانونی با مسببان حادثه باب نیزوئیه شد

در خصوص علل بروز این حادثه مجلس شورای اسلامی هیئت تحقیق و تفحصی را مامور بررسی این موضوع کرد که در آخرین روزهای سال گذشته نتایج تحقیق خود را در خصوص این حادثه پس از یک سال در مجلس بیان کردند که در ذیل به گوشه ای از این گزارش اشاره می کنیم.

در این گزارش بر تخلف در این معدن و استفاده از کارگران غیر ماهر در معدن باب نیزو تاکید شده است.

تاسیسات یکی از معادن زغالسنگ کرمان

طبق جمع ‌بندی هیئت تحقیق و تفحص از انفجار در معدن باب نیزو کرمان، واگذاری معدن با توجه به مستندات، روند قانونی خود را به طور کامل طی نکرده بود و به صورت ترک تشریفات و با قیمت کارشناسی دو سال قبل از واگذاری و بدون تجهیز و مدرنیزه‌ کردن معدن و با تخلف صورت گرفته بود.

خانواده قربانیان پس از دو سال مطالبات خود را دریافت نکرده اند

در این گزارش که در صحن علنی مجلس قرائت شد آماده است، "پس از گذشت دو سال هنوز بخشی عمده از مطالبات خانواده‌های جان‌باختگان پرداخت نشده است و عنوان شده که وزارت صنایع و معادن در جهت بهبود ایمنی و وزارت کار و امور اجتماعی در جهت افزایش نظارت وظایف خود را به خوبی انجام نداده ‌است".

طبق جمع‌ بندی این گزارش متخلفین و افراد دخیل در بروز حادثه اعم از افراد دولتی و پیمانکار به صورت کامل مورد پیگرد قانونی قرار نگرفته ‌اند، و تنها کارفرمای بخش خصوصی به مقامات قضایی معرفی شده که آن هم به دلیل استفاده از اهرم‌های فرار از قانون مجازات نشده ‌اند.

معدن زغالسنگ کرمان

در نتیجه گیری این گزارش قید شده است مواد ناریه استفاده شده که باید تحت نظارت دقیق نیروی انتظامی و مسئولان حراست شرکت زغال سنگ کرمان مورد استفاده قرار می‌گرفت، به صورت بسیار ناشیانه و توسط افرادغیرمجرب استفاده شده است.

طبق این گزارش به دلیل استفاده کارفرمایان از کارگران ارزان ‌قیمت و غیرماهر و عدم انجام آموزش‌ های لازم ایمنی و بهداشتی، کارگران در مواقع بحران نمی ‌توانستند واکنش‌های مناسب را از خود نشان دهند که این امر در مواقع حساس موجب کشته شدن آنان می ‌شود.

نادر قاضی‌پور نایب رئیس اول هیئت تحقیق و تفحص در ادامه قرائت این گزارش طی تذکری خطاب به رئیس مجلس گفت: من از شما می‌خواهم که این گزارش را استیضاح تلقی کرده و آن را اعلام وصول کنید.

نماینده ارومیه در ادامه خواستار برخورد جدی با متخلفین در این زمینه شد و گفت: در حال حاضر ماهانه یک نفر در معدن جان خود را از دست می‌دهد.

قاضی ‌پور در ادامه از عدم انجام آموزش‌های لازم برای کارگران انتقاد کرد.

علی لاریجانی رئیس مجلس در پاسخ به این تذکر تاکید کرد: با توجه به اینکه این گزارش برای برخی تقصیر قائل شده است ما آن را به قوه قضائیه برای برخوردهای لازم ارجاع می‌دهیم.

صادق نماینده آستانه اشرفیه نیز در تذکری به تخلفات انجام شده در این رابطه اشاره کرد و گفت: در بین جان باختگان معدن باب نیزو کارگری وجود دارد که با دو روز سابقه به کار در معدن پرداخته و یا فرد دیگری که با 70 سال سن به کار در معدن می‌پرداخته است، اینها مسلما خلاف قانون است.

لاریجانی در پاسخ به این تذکر نیز تاکید کرد که برای پیگیری بیشتر این گزارش به قوه قضاییه ارجاع خواهد شد.

این گزارشی بود از یکی از پرونده های حوادث معادن استان کرمان و این درحالی است در خصوص حادثه معدن هجدک نیز تاکنون اقدامی صورت نگرفته و گزارش کارشناسی نیز در این خصوص هنوز منتشر نشده است.

معدن زغالسنگ کرمان

بروز چنین حوادثی در معادن زغالسنگ کرمان نشان از عدم وجود امنیت کامل در معادن استان کرمان است و این درحالی است که بدلیل ساختار و قدمت معادن زغالسنگ کرمان استخراج سنتی از این معادن همچنان ادامه دارد.

کارگران وضعیت معیشتی و رفاهی مطلوبی ندارند

از سوی دیگر بسیاری از کارگران معادن کرمان بدون حقوق و دستمزد مناسب و رعایت قوانین کار مشغول به فعالیت هستند و زیر پوشش بیمه نیز قرار ندارند اما بدلیل شرایط خاص زندگی همچنان در این معادن با کمترین امکانات موجود درحال فعالیت هستند.

استاندار کرمان نیز در نشست کمیسیون کارگری کرمان که با حضور مسئولان معادن کرمان چندی پیش برگزار شد خواستار در اولویت قرار گرفتن مشکلات کارگران معادن کرمان از سوی شرکتهای فعال در این بخش شد.

اسماعیل نجار گفت: باید از تمام توانایی های و ظرفیتهای موجود در استان کرمان برای جلوگیری از بروز حوادث در معادن استفاده کرد و مشکلات کارگران را نیز برطرف کرد.

مکانیزه کردن معادن باید در دستور کار قرار گیرد

در این جلسه معاون امنیتی استاندار کرمان نیز خواستار بررسی مشکلات کارگران معادن کرمان شد و گفت: هم اکنون 25 هزار نفر در معادن کرمان مشغول بکار هستند.

جواد کمالی ادامه داد: پرداخت حقوق کارگران معادن، آسیب شناسی خطرات محیط معدن و همچنین مکانیزه کردن استخراج معادن باید در دستور کار باشد.

رئیس سازمان صنایع و معادن کرمان نیز در این نشست با اشاره به در دست احداث بودن برخی صنایع بالا دستی زغالسنگ در استان کرمان ابراز امیدواری کرد که با این اقدام وضعیت صنعت زغال سنگ در کرمان بهبود یابد.

اما نکته ای که محمد عابدی نژاد در این جلسه به آن اشاره کرد لزوم ایمنی معادن زغالسنگ در کرمان بود.

معادن غیر ایمن باید تعطیل شوند

وی از تخصیص تسهیلاتی برای افزایش ایمنی معادن در استان کرمان خبر داد و در ادامه گفت: برخی حوادث بدلیل ضعف ایمنی در معادن کرمان روی می دهد و درحال حاضر از 16 معدن باید هفت مورد تعطیل شود.

این درحالی است که پس از واگذاری معادن زغالسنگ کرمان به بخش خصوصی و خصوصی سازی صورت گرفته و عدم نظارت دقیق بر عملکرد بخش خصوصی وضعیت ایمنی در معادن کرمان مطلوب نیست.

یکی از نمایندگان استان کرمان در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان اظهارداشت: اکثر معادن زغالسنگ کرمان از وضعیت ایمنی مناسبی برخوردار نیستند و در این راستا باید اقدامات لازم صورت گیرد.

معدنچیان در حال ورود به تونل

محمد علی کریمی در این خصوص گفت: در بحث ایمنی معادن زغالسنگ کرمان غفلت صورت گرفته است و باید با دقت بیشتر در این خصوص فعالیت صورت گیرد.

ضریب ایمنی در معادن زغالسنگ پائین است

این نماینده مجلس افزود: معادنی که ایمنی را رعایت نمی کنند باید هر چه زودتر بسته شوند و متاسفانه می گویم که ضریب ایمنی کارگران در معادن بسیار پائین است و علیرغم بحثهای در خصوص اولویت ایمنی در محیطهای کاری متاسفانه این امر در معادن کرمان انجام نمی شود.

وی تاکید کرد: اگر به هر دلیل نمی توانیم امنیت این معادن را تامین کنیم باید معادن را تعطیل کنیم.

وی خواستار انجام اصلاحات در ساختار معادن کرمان و بهبود وضعیت معیشتی کارگران معادن زغالسنگ کرمان شد و افزود: نباید صرفا بخاطر توجیه اقتصادی ادامه فعالیت این معادن خطرساز را توجیه کرد.

وضعیت معادن زغالسنگ کرمان

اقدامات صورت گرفته برای ایمنی معادن ناکافی است

مدیرکل کار و امور اجتماعی کرمان نیز در خصوص نظارت این مرکز بر فعالیت کارگران معادن کرمان گفت: نظارتهای لازم در این خصوص در حال انجام است و تنها طی سال گذشته 10 کارگاه غیر ایمن در استان کرمان تعطیل شده است.

سید جواد منصوری ادامه داد: این درحالی است که این نظارتها در گذشته نیز بوده است و طی سال گذشته نیز پنج کارگاه در استان کرمان تعطیل شده اند و این مسئله در آینده نیز اجرا می شود.

وی تدابیر صورت گرفته در خصوص ایمنی معادن را مثبت ارزیابی کرد و گفت: با این وجود میزان این اقدامات نا کافی است و باید افزایش یابد.

وی ادامه داد: در سال 89 وضعیت ایمنی معادن افزایش یافت بطوریکه طبق آمار در سال 88 در معادن کرمان 19 نفر جان خود را از دست دادند و این آمار در سال گذشته به پنج نفر رسید.