علوم مبتنی بر رازها هستند

دکتر چارلز تالیافرو استاد کالج سنت اولاف مینه‌سوتای آمریکا و فیلسوف دین معاصر در مورد تمایز مشخص میان رازها و مسائل در فلسفه و علوم انسانی و علوم اجتماعی به خبرنگار مهر گفت: در ابتدا باید این موضوع را مورد بررسی قرار داد که منظور از اصطلاح راز چیست. راز را می‌توان به برخی معماها یا پدیده‌ها اطلاق کرد که هنوز نمی‌توانیم آنها را تبیین کنیم.

وی افزود: از سوی دیگر راز می‌تواند به برخی معماها اطلاق شود که ما هرگز نمی‌توانیم آنها را براساس اصطلاحات و عبارات صریح و مشخص تبیین کنیم.

مؤلف "راهنمای آکسفورد درباره الهیات" تأکید کرد: بر این اساس برخی فیلسوفان معتقد بوده‌اند که زمان و مکان تمایز غیر قابل تحویلی هستند و نمی‌توان یکی را بر اساس دیگری تبیین و توضیح داد.

وی تصریح کرد: در این دیدگاه مکان از ویژگیهای زمان نیست. از سوی دیگر بر اساس دیدگاه آنها زمان چیزی مانند مکان نیست و یا عینیتی فضایی نیست.

تالیافرو یادآور شد: برخی دیگر از فیلسوفان معتقد بوده‌اند که ارزیابی‌های اخلاقی به طور غیر قابل تحویلی با ارزیابی‌های غیر اخلاقی فرق دارند. بر این اساس، این ارزیابی‌ها مبتنی بر اصول بدیهی هستند. از سوی دیگر همین اصول بدیهی را می‌توان راز نامید چرا که به وسیله برخی واقعیات و مستندات قابل تبیین و توضیح نیستند.

استاد پیشین دانشگاه آکسفورد در ادامه گفت: مسئله به معنای معماهایی است که در نتیجه تحقیقات بیشتر می‎‌توان به آنها پاسخ داد. در حال حاضر آگاهی چیزی است که می‌توان آنرا مسأله‌ای نامید که می‌تواند حل شود.

وی تأکید کرد: اگر چیزی به آسانی قابل تحویل به برخی مستندات و فاکتورها نباشد به راحتی به مسأله تبدیل نمی‌شود و راز باقی می‌ماند.

تالیافرو در مورد اینکه آیا علوم مذکور می‌توانند رازها را مورد بررسی قرار دهند یا اینکه آنها باید متمرکز بر روی مسائل باشند نیز اظهارداشت: علوم فیزیکی و علوم اجتماعی درصدد تبیین و توضیح جهان هستند. این علوم مسائل را مورد توجه و بررسی قرار می‌دهند.

وی تصریح کرد: دانشمندان علوم اندکی هستند که به رازها می‌پردازند. در حال حاضر مواردی وجود دارند که دانشمندان علم آنها را باید بپذیرند در حالی که خیلی قابل تبیین نیستند. برای مثال قوانین بنیادین منطق قابل تبیین نبوده و مورد پذیرش هستند. برای مثال قانون این همانی که می‌گوید هر چیزی خودش است.

 وی افزود: به نظر می‌رسد ارسطو درست می‌گفت که برخی قوانین به صراحت قابل رد نیستند. در واقع تمام اندیشه‌ها و زبانها مبتنی بر این پیش فرضها هستند.

مؤلف "راهنمایی مقدماتی بر زیبایی شناسی" یادآور شد: بر این اساس علوم مبتنی بر رازهایی هستند که ممکن است برخی آنها را اصول بدیهی بنامند. این اصول قابل توضیح و تبیین نیستند ولی علوم بر اساس آنها شکل گرفته‌اند.