گیاه "سورگم" راه حلی برای رشد دامپروری هرمزگان

به گزارش خبرنگار مهر، بهبود تغذیه دام یکی از دغدغه های دیرینه دامداران استان هرمزگان است گذری از روستاهای استان  و مشاهده دامهای نحیف و لاغر موجود در دامداری های سنتی، فقر مراتع و چراگاهها را فریاد می زند و مرارتهای خشکسالی 14 ساله در استان هرمزگان را به رخ می کشد، در چنین  شرایطی اقدام به کشت علوفه سورگم، گیاهی که مقاوم به کم آبی وخشکی است می تواند بهبود شرایط تغذیه ای دامهای استان را بدنبال داشته باشد و یا به بیانی دیگر رشد دامپروری در هرمزگان  پازلی است که توسعه کشت علوفه سور گم می تواند آن را تکمیل کند.

نیاز به علوفه و تامین آن جهت تغذیه دام در کشور و به تبع آن در هرمزگان از اهمیت غیر قابل انکاری برخوردار است و با توجه به کم آبی در استان لازم است گیاهانی کشت شوند که مقاوم به خشکی باشند.

سورگم گیاهی است که به خشکی و کمبود آب مقاوم بوده و با عملکرد علوفه ای مناسب می تواند یکی از مهمترین محصولات کشاورزی باشد، در حال حاضر انواع علوفه ای سورگم مورد توجه کشاورزان بوده که پس از برداشت جو و گندم اقدام به کشت سورگم محلی نموده وعلوفه آن را به مصرف گوسفندان می رسانند.

گیاه علوفه ای سورگم در دو فصل بهار و پائیز در هرمزگان کاشته می شود، گیاه سورگم با خصوصیات زراعی بسیار مطلوب از جمله رشد سریع در مدت کمتر از پنجاه روز به بار می نشیند و  کشت این گیاه علوفه ای متناسب با شرایط اقلیمی سخت و محدودیتهای منابع آبی و خاکی در هرمزگان است و از طرفی دیگر هزینه تولید این محصول با توجه به عملکرد بالای آن پایین بوده و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است.

سیدنصیر سیدمحمدی رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان در گفتگو با خبرنگار مهر در زمینه توسعه کشت سورگم اظهارداشت: توسعه کشت سورگم در روستاها موجب افزایش در آمد کشاورزان می شود با توجه به سازگاری علوفه سورگم با کم آبی توسعه این نوع کشت در استان می تواند به رشد دامپروری کمک ‌کند.

وی با اشاره به اینکه علوفه سورگم در مقابل شوری آب و خاک و در شرایط کم آبی مقاوم است و قابلیت رشد دارد، افزود: محدودیت در تامین علوفه دام یکی از عواملی است که مانع گسترش دامپروری در استان می‌شود اما اگر با توسعه کشت سورگم این محدویت  برطرف شود  زمینه  رشد دامپروری سنتی در هرمزگان فراهم خواهد شد و هر خانوار روستایی کشاورز با تخصیص چند  هکتار  از زمین کشاورزی خود به کشت این علوفه ،می تواند در آمد خود را افزایش دهد واز فروش علوفه سورگم درآمد بدست آورد.

از طرفی دیگر میزان برداشت علوفه سورگم در شرایط معمولی از هر هکتار 140 تن است واین میزان در شرایط مطلوب به 230 تن در هر هکتار نیز می رسد.

از دیگر مزایای سورگم رشد سریع آن است که  حدود 50 روز به طول می انجامد و می توان در سال سه تا چهار بار علوفه برداشت کرد اما آنچه باید در این بین مورد توجه قرار گیرد رعایت نکاتی در باره نحوه نگهداری این علوفه وسیلو کردن آن است.

یکی از کارشناسان تغذیه دام در گفتگو با مهر عنوان کرد: اگر علوفه سیلو شده، سورگم باشد حتما باید برای سیلوی آن از  یک ماده کربوهیدرات دار مانند محلول ملاس، دانه ذرت خرد شده ویا خرمای دامی استفاده شود که البته اگر محصول سورگم به مرحله خوشه خمیری رسد احتیاج آن  به مواد قندی کمتر می شود.

محمد جعفر ملک شاهی در مورد روشهای آماده کردن مخمر اظهارداشت: میکور ارگانیسم مخمر با نام تجاری ایکو سال است برای آماده کردن این فراورده بیولوژیکی لازم است آن را در بطری مخصوص خود تا خط نشانه از آب تمییز پر کرده ومحکم به هم بزنیم تا محلول یک نواختی به دست آید سپس آن را با مخلوط کردن 400 لیتر آب در یک بشکه رقیق کرده وبا یک دستگاه مانند سم پاش به آرامی واز فاصله نزدیک در لایه های مختلف سیلو تزریق شود.

اما آنچه در این بین مهم است که باید در هنگام تزریق ماده به وسیله سم پاش آن سم پاش حاوی سم نباشد واز قبل شست شو داده شده باشد.

هر بشکه 400لیتری که با این شکل آماده می شود برای 200 تن سیلوی علوفه ای می تواند به کار برده شود کربو هیدرات محلول مانند ملاس، ‌شیره خرما ویا دانه ذرت آسیاب شده برای سیلو کردن سور گم را باید همزمان با مخمر به  این میزان استفاده کرد که شامل ملاس یا خرما چهار تا شش درصد ودانه ذرت خرد شده دو تا سه درصد بعد از کامل شدن عملیات باید سیلو را به طور کامل پوشاند. سیلو بعد از یک هفته آماده مصرف می شود و اگر تمامی مراحل به خوبی رعایت شود سیلویی مرغوب وبا ارزش غذایی عالی بدست خواهد آمد.

این کارشناس معتقد است: سه عامل بیشترین نقش را در تهیه یک سیلوی خوب ایفا می کند که شامل خارج کردن سریع هوا، ‌تولید سریع اسید لاکتیک که نتیجه آن کاهش پی اچ است وسوم دفع پیوسته هوا از توده علوفه سیلو شده در مدت نگهداری در انبار است.

ملک شاهی تصریح کرد: برای حفظ کیفیت محصول خرد کردن علوفه به یک اندازه، بسته بندی سریع وحمل از مزرعه تا محل سیلو، خوب متراکم کردن وبه هم فشردن، ‌درست و مساوی توزیع و پخش کردن علوفه در سیلو ونگهداری وانبار کردن آن لازم وضروری است.

وی افزود:‌ خروج سریع هوا مهم است زیرا از رشد باکتری های هوازی ناخواسته جلوگیری می کند و مانع رقابت مخمرها وکپک ها با با کتری های سودمند ومفید می شود.

وی ابراز داشت: اگر هوا به سرعت از سیلو خارج نشود دمای داخلی علوفه بالا می رود و این کار فرآیند سیلو سازی را در مناطق گرمسیری مانند هرمزگان با مشکل مواجه می کند. وجود هوا می تواند مواد گیاهی یا ماده خشک را پلاسیده وپژمرده کند برای اینکه تخمیر به صورت مطلوب انجام شود حتما باید هوا را خارج نمود.