ادعای هاوکینگ مبنی بر جامعیت فیزیک بی‌اساس است

دکتر مارتین جی شارح مکتب فرانکفورت و استاد تاریخ دانشگاه کالیفرنیا در مورد اظهارات اخیر استفن هاوکینگ فیزیکدان معاصر مبنی بر مرگ فلسفه و عدم پاسخ این حوزه به سؤالات جدید بشر و توان علم در پاسخ به چرایی هستی به خبرنگار مهر گفت: استفن هاوکینگ یکی از فیزیکدانان معاصر است که در زمینه‌های گوناگون مطالعات جامعی دارد.

وی افزود: به رغم این موضوع، این ادعا که علم به طور عام و فیزیک به طور خاص می‌توانند جای فلسفه را بگیرند پوچ و بی اساس است.

مارتین جی تصریح کرد: این موضوع قابل قبول است که فلسفه و فیلسوفان از دستاوردهای جدید در علوم با خبر باشند و میزانی از علم فیزیک را نیز بدانند.

مؤلف "فضیلت دروغگویی: درغگویی در سیاست" تأکید کرد: هاوکینگ درک عمیقی از فلسفه ندارد. او تصور می‌کند که فلسفه تلاش و جستجو برای دانش است و این دانش سخت افزاری است که فلسفه به دنبال آن است.

وی تصریح کرد: اما در حقیقت فلسفه به پرسشهای گوناگون و مختلفی اشاره دارد و آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد. برای مثال فلسفه به پرسشهای مربوط به اخلاق، زیبایی شناسی، سیاست، زبان شناسی و پدیدارشناسی پاسخ می‌دهد و آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد.

این مورخ معاصر یادآور شد: همانگونه که فیلسوفان پس از کانت به ما آموختند، شناخت تنها به عنوان یکی از تحلیلها و زمینه‌های تحقیق فلسفی مورد توجه است. راهها و شیوه‌های دیگری از جمله تفکر، قضاوت کردن، اراده کردن و ارتباط نیز وجود دارند که قابل فروکاست به یکدیگر نیستند.

وی تأکید کرد: تمام این شیوه‌ها ممکن است دربردارنده قانون طبیعی باشند ولی قابل تحویل و تقلیل به یکدیگر نیستند. موضوعی جالب توجه این است که علوم طبیعی می‌تواند بعنوان راهنما و الگویی برای فرهنگهای مختلف درآید.

جی افزود: این ایده به آن معنا است که همه علوم را یکپارچه کنیم و همه آنها تحت لوای یک معرفت درآیند. این ایده توسط زیست شناس برجسته ادوارد ویلسون مورد دفاع قرار گرفته بود. باید توجه داشت که هیچ دلیل و منطقی وجود ندارد که فیزیک بتواند این ایده را محقق سازد و تمام معارف تحت لوای آن درآیند.

مؤلف "مارکسیسم و تمامیت: سرگذشت یک مفهوم از لوکاچ تا هابرماس" در پایان یادآور شد: فیزیک شاید بتواند ساختن بمب اتم را یاد دهد اما آن خرد و عقلانیتی که بر اساس آن نباید از این بمب استفاده کرد را نمی‌تواند به انسان آموزش دهد و این فلسفه است که این عقلانیت و خرد را به ما یاد می‌دهد.

هاوکینگ در همایش زمان گوگل مدعی شد پرسشهای بنیادین درباره ماهیت و سرشت جهان بدون در نظر گرفتن داده‌های سخت افزاری قابل حل نبوده است. این داده‌ها از شتاب دهنده بزرگ ذرات و  تحقیقات علوم فضایی به دست می‌آیند. وی اظهار داشته که فلسفه مرده است و نتوانسته مانند علوم مدرن و به ویژه فیزیک پیشرفت کند.