رموز نگارگری ایرانی عمیق است

به گزارش خبرنگار مهر، جلیل جوکار سه شنبه شب در نشست تخصصی "رمز و نماد در نگاره های عرفانی" که در محل پژوهشکده هنرهای سنتی - اسلامی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، افزود: نباید این‌گونه تلقی شود که کوچک کار کردن از اصول نگارگری است و این تنها به این دلیل است که در گذشته به طور مثال چون هنرمند شاهنامه را می‌نوشته و تنها بخش‌هایی را برای نگارگری خالی می‌گذاشته که این امر در نهایت سبب می‌شد نگارگری بسیار ریز و کوچک شود.

وی ادامه داد: البته هنر نگارگری از اصول و ظرافت‌های خاصی در هنر ایرانی برخوردار است و یک هنر ظریفی است.

جوکار یادآور شد: در هنر نگارگری حقایق بر دل هنرمند نازل می‌شود نه بر عقل او و این جوشش و حرکت‌های قلم در واقع از دل است که به سمت قلم جاری می‌شود چنانچه در خصوص شاعران نیز سخن دل است که بر قلم جاری می‌شود.

این استاد دانشگاه هنر اصفهان در ادامه سخنان خود تصریح کرد: کسی که رمز پردازی می‌کند یک مکشوف است زیرا واژه نماد اگر چه از رتبه فراتر و متعالی‌تری از نشانه و رمز است اما رمز و نشانه از لایه‌هایی عمیق‌تر از نماد برخوردار است.

وی در ادامه سخنان خود اظهار داشت: اکثریت نقوش نگارگری در ایران با عدد چهار مرتبط است و اگر وارد علم جبر شویم در نهایت به عدد نور خواهیم رسید.

جوکار در ادامه سخنان خود اظهار داشت: ما با هنری روبرو هستیم که لایه لایه است و در واقع هر یک دارای رمز و نشانه‌های خاصی است به طور مثال گنبد مسجد امام 48 متر است که عدد 48 خود مهم و معنوی است.

این استاد دانشگاه در ادامه افزود: باید برای کشف رموز نگارهای ایرانی از راه خودش وارد شد و رمز پرداز باید همواره تلاش کند تا خودش را بجای هنرمند آن دوره قرار دهد و در واقع انگاره‌های آن دوران را در ذهن داشته باشد تا بتوان رموز یک اثر هنری را کشف کرد.

رنگ در نگارگری ایران دارای رمز و معنای خاصی است

جوکار در ادامه سخنان خود گفت: رنگ طلایی در نگارگری ایرانی رایج‌ترین رنگی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و این رنگ در واقع به معنای درخشش نور و خورشید است و برای نشان دادن شمسه و مرتبه بندی بی همتا بودن را نشان می‌دهد و در نگارگری ایرانی هیچ رنگی مانند طلا نیست.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه عمدتاً در کنار رنگ طلایی رنگ لاجورد نیز به کار می‌رود تصریح کرد: این رنگ نیز به معنای عمیق بودن و بی نهایت است.

هنر سنتی به طور غیر مستقیم روحانیت یک تمدن را نشان می‌دهد

در ادامه این نشست تخصصی علیرضا خواجه گیر اظهار داشت: هنر سنتی به طور غیر مستقیم روحانیت یک تمدن را نشان می‌دهد، چنانچه در هنر اسلامی ایرانی وقتی وارد مسجد می‌شویم این مسجد قبله و جهت دارد و پیام وحی آن نیز آیات قرآن و کلمه است که این پیام به طور غیر مستقیم معنویت یک تمدن را نشان می‌دهد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در واقع کلمه و آیات قرآن مبین معنویت اسلام است در اینجا هنر قدسی و معماری نیز که به طور غیر مستقیم روحانیت آن تمدن را نشان می‌دهد همان هنر سنتی است.

نگارگری به طور غیر مستقیم روحانیت تمدن ایران را بیان می‌کند

خواجه گیر در ادامه سخنان خود اظهار داشت: هنر نگارگری به طور غیر مستقیم بیان کننده روحانیت و معنویت تمدن ایران است و حتی زمانی نیز که به دربار سلاطین نگاه می‌کنیم این هنر انعکاس معنوی دارد.

وی در ادامه اظهار داشت: نگاه هنر سنتی به نگارگری را می‌توان این گونه تفسیر نمود که این جهان در واقع آن چیزی نیست که به چشم می‌بینیم و این هنر به جهان نگاهی سلسله مراتبی دارد که البته این نگاه سلسله مراتبی در انسان هم وجود دارد.