به گزارش خبرنگار مهر، فیلم سینمایی "جرم" ساخته مسعود کیمیایی بر پرده سینماهاست. ایرج رامین‌فر طراح صحنه و لباس با سابقه سینما طراحی این فیلم را برعهده داشته است که دومین تجربه همکاری رامین‌فر و کیمیایی بعد از فیلم سینمایی"سرب" به حساب می‌آید. رامین‌فر به خاطر" جرم" موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس از جشنواره بیست و نهم فیلم فجر شد.
*خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و هنر: "جرم" دومین همکاری شما بعد از فیلم سینمایی"سرب" با مسعود کیمیایی است. همکاری دوباره شما در این فیلم به دلیل حضور کیمیایی پشت دوربین بود یا فیلمنامه شما را جذب کرد؟
- ایرج رامین‌فر: علاقه بسیار عمیقی که به کیمیایی داشتم باعث شد حضور در این فیلم را بپذیرم. من و کیمیایی بسیار خوب با هم کار می کنیم و دغدغه‌های یکدیگر را به درستی می شناسیم. مدت‌ها بود که می‌خواستیم در پروژه‌ای با هم همکاری داشته باشیم اما این اتفاق رخ نمی‌داد که خوشبختانه در فیلم "جرم" بعد از سال‌ها توانستیم در کنار یکدیگر حضور داشته باشیم. من فیلمنامه را هم بسیار دوست داشتم و علاقمند بودم که طراحی لباس و صحنه آن را بر عهده بگیرم.
*این فیلم تعدد لوکیشن دارد. با این وجود لوکیشن‌های داخلی مثل سکانس زندان بسیار طبیعی و منطبق با زمان وقوع داستان از کار درآمده است.
*برای طراحی این مکان‌ها چه تمهیدی اندیشیدید؟ مکان‌هایی را که به فضای فیلمنامه شباهت داشت پیدا کردید یا در جایی آنها را بازسازی کردید؟
- بعضی مواقع مثل سکانس زندان مجبور شدیم دکور بزنیم. چون زندان قزل حصار دیگر وجود ندارد و تبدیل به موزه شده است. بنابراین در سوله‌ای در خیابان خراسان که معماری بسیار فوق العاده دارد زندان را ساختیم. این مکان برای من پر از خاطرات دوران گذشته است. چون کودکی من در این منطقه سپری شده بود و خاطرات فراوانی از این خیابان داشتم.
در این فیلم ما بر اساس موقعیت‌هایی که در فیلمنامه وجود داشت و همچنین با توجه به بودجه ای که در اختیار داشتیم کار دکور سازی را انجام دادیم. تهران در "جرم" در لنزهای بسته دوربین خلاصه شده بود. چون ما در تهران هر روز شاهد تغییر و تحول هستیم. این شهر به شهر مدرنی تبدیل شده است که دیگر کمتر می توان نشانه‌های گذشته را در آن پیدا کرد.بنابراین دیگر جایی برای فیلمبرداری و بازسازی در مکان های قدیمی باقی نمانده است.
*با وجود اینکه فیلم در فضای قبل از انقلاب می گذرد اما در بعضی سکانس ها ما با المان های امروزی روبرو می شویم. شاید به نظر می رسد که کیمیایی سعی داشته با استفاده از ابزارهای امروزی در یک بستر قدیمی داستانی معاصر را به تصویر بکشد. شما به عنوان طراح صحنه و لباس فیلم این ترفند را قبول دارید؟
- برای اولین بار است که این حرف را از زبان شما می‌شنوم. مثلا در کدام قسمت از این المان ها استفاده شده است؟
*در برخی سکانس‌های خارجی ماشین پراید در پس زمینه تصویر قابل دیدن است و یا لباس یکی از بازیگران زن فرعی فیلم مانتویی کاملا امروزی است. همچنین در یکی از سکانس‌ها کولر گازی به چشم می‌خورد.
- این صحبت‌ها را من تا به حال نشنیده‌ام. قرار نبوده که مثلا ماشین پراید در تصویر دیده شود. چون ما قدرت این را نداشتیم که همه وقایع و اتفاقات را در سکانس‌های خارجی کنترل کنیم، تصمیم گرفتیم کادرها را محدود کنیم. تمام فیلم "جرم" بر اساس کادربندی مخصوص کیمیایی ساخته شده است. من تلاش کرده ام در محدوده این کادر بسته بتوانم مفهوم هر سکانس را به بهترین شکل ممکن تداعی کنم.
این نوع محدود شدن در شهرهای دیگر جهان وجود ندارد. چون یک محدوده قدیمی وجود دارد که فیلمسازان در آن می توانند دکور مورد نظر خود را بزنند. اما در شهری مثل تهران که جنوب و شمال شهر آن به سمت مدرن شدن پیش می رود چنین امکانی برای ما وجود ندارد. بنابراین مجبور می شویم از کادرهای بسته استفاده کنیم.
خانه های قدیمی در تهران خراب می شوند و به جایشان پاساژ ساخته می شود. همچنین ما امکانات دکور سازی هم در اختیار نداریم که مثلا بتوانیم در خیابان فردوسی دکور بزنیم. بنابراین مجبور می شویم فضا را محدودتر و تجربی تر بببینیم.
*سکانس‌هایی مثل زندان و یا خانه‌ای که شبنم درویش در آن ساکن است بسیار جذاب و طبیعی از کار در آمده است.
- در این فیلم تلاش شده فضای قبل از انقلاب به بهترین شکل ممکن بازسازی شود. این خانه از تنها خانه‌های قدیمی است که هنوز باقی مانده‌اند. خوشبختانه من این فرصت را داشتم تا بتوانم از آن خانه به همان صورتی که بود برای سکانس خانه رضا استفاده کنم.
*فیلمبرداری سیاه و سفید چه تاثیری در طراحی شما داشت؟
- من کلا سینمای سیاه و سفید را خیلی دوست دارم. چون معتقدم که سینمای درستی است. فیلمبرداری سیاه و سفید به ما خیلی کمک کرد. چون زمانی که رنگ را از صحنه حذف می کنید یک سری سندیات تاریخی به فیلم سنجاق می شود که در راستای رساندن مفهوم درستی از فیلم حرکت می کنند.
*از ابتدا طراحی را براساس فیلمبرداری سیاه و سفید گذاشته بودید؟
- طراحی صحنه و لباس ابتدا بر اساس فیلم رنگی طراحی شده بود. اما آقای کیمیایی بعدا تصمیم گرفتند که فیلم سیاه و سفید ساخته شود و من هم استقبال کردم چون فیلم سیاه و سفید خیلی کهنه تر، قدیمی تر و باور پذیرتر از آب در می آید. مثل تکنیک دوبلاژ است که در این فیلم هم استفاده شد. همه این ویژگی ها از سینمای کلاسیک نشات می گیرد که برای من بسیار جذاب و خاطره انگیز است.
- - - - - - - - - - -
گفتگو: آروین موذن‌زاده
نظر شما