به گزارش خبرنگار مهر، در مراسم رونمایی از تصحیح و توضیح کتاب «تاریخ فرشته» که عصر روز چهارشنبه 25 خرداد ماه با حضور جمعی از ادیبان و صاحب‌نظران ایران و هند در بخش فرهنگی سفارت هند برگزار شد، ضمن رونمایی از کتاب سخنانی درباره تعاملات فرهنگی این دو کشور و همچنین جایگاه ادبی محمدرضا نصیری دبیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی که مسئولیت تدوین کتاب را برعهده داشته است، به میان آمد.
یدالله ثمره از برجسته‌ترین استادان زبان فارسی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی از برجسته‌ترین سخنرانان جمع بود که با وجود کهولت سن در مراسم حضور پیدا کرده بود و پس از ادای سلام هندی به جمع، با وجود پادرد شدید بیش از نیم ساعت به صورت ایستاده به سخنرانی پرداخت.
وی با اشاره به اینکه امروز یکی از زیباترین روزهای عمرش است، بیان کرد: نصیری با نوشتن کتابش، «تاریخ فرشته» را زنده کرده است و اگر این کار را نمی‌کرد، این کتاب گمنام می‌ماند و چه بسا به فراموشی سپرده می‌شد، ولی با کار عالمانه و دقیق وی این اثر باردیگر در دسترس قرار گرفته است.
این استاد بازنشسته دانشگاه تهران افزود: آقای نصیری سال‌هاست وقت صرف تصحیح و تشریح این اثر کرده و مقدمه‌ای که بر این کتاب نوشته است، هیچ ادیبی چنین پیشگفتاری ننوشته است. فهرست‌های گوناگونی که ترتیب داده همگی دقیق و مفید هستند.
استاد ثمره درباره وظایفی که نصیری برعهده دارد، توضیح داد: یک دوره 6 جلدی دانشنامه به نام «اثرآفرینان» که شامل زندگینامه تمام کسانی که از ابتدا تا سال 1300 شمسی روی زبان فارسی کار کرده‌اند چه ایرانی و چه هندی زیر نظر آقای نصیری در انجمن مفاخر منتشر شده که وقتی منابع این مجموعه را می‌بینیم به واقع شگفت‌زده می‌شویم.
وی ادامه داد: دانشنامه دیگری که با مسئولیت وی تدوین شده است «شهرهای ایرانشهر» است که تاکنون 2 جلد آن منتشر شده و دیگر جلدهای آن در راه است. در این مجموعه تمام شهرهای ایران با ویژگی‌های تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و گردشگری توضیح داده شده است و بنیاد ایران شناسی آن را منتشر می‌کند.
این زبان‌شناس با اشاره به اینکه محمدرضا نصیری که معاون اجرایی و دبیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی است وقت بسیاری برای کارهای پژوهشی صرف می‌کند، عنوان کرد: رونق فرهنگستان به دلیل حضور وی است. او آنقدر فعال است که بایزید بسطامی شده است.
ثمره اضافه کرد: «دانشنامه شبه قاره» که مسئولیت آن هم با آقای نصیری است، اثر ارزشمند دیگری است که در آن شرح حال تمام دانشمندان و نویسندگان شبه قاره هند که این افراد راجع به ایران مطلبی نوشته‌اند، آورده شده است. همچنین نقد و بررسی آثار آنها نیز در این دانشنامه آمده است.
وی در پایان گفت: همچنین مدیریت گروه نشر آثار فرهنگستان که آنجا هر کتابی که قرار است در فرهنگستان منتشر شود مورد بررسی قرار می‌گیرد و جایزه ابونصر فارابی که در هند به آقای نصیری داده شده به حق برازنده اوست.
نصیری: حدیث من و «تاریخ فرشته» حدیث شب و روز دویدن بود
در ادامه مراسم محمدرضا نصیری در سخنانی اشاره کرد: حدیث من و «تاریخ فرشته» حدیث شب و روز دویدن بود. من به عنوان طلبه تاریخ برای بخشی از تحقیقاتم به منابع هند نیاز پیدا کردم و در آنجا با این کتاب آشنا شدم و دیدم کتاب مفیدی است و درباره آن با آقای سبحانی صحبت کردم و قرار شد تصحیح «تاریخ فرشته» را انجام دهم.
وی ادامه داد: سال 1379 کار را آغاز کردم که ابتدا سهل و آسان می‌نمود، ولی وقتی وارد کار شدم، دیدم این کتاب نسبت به دیگر آثار تاریخی مشابه یک گام بالاتر است و منابع بسیار غنی و قوی‌ای را مولف برگزیده است؛ به همین دلیل کار تصحیح آن به طول انجامید.
دبیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به اینکه استفاده از نسخه اصلی کتاب برای مخازبان سخت است، بیان کرد: اصل کتاب چاپ سنگی است و اصطلاحات و واژه‌های هندی زیادی دارد. به همین دلیل تصمیم گرفتم مطالعه آن را برای مخاطب امروز کشورمان تسهیل کنم.
نصیری اضافه کرد: فرشته تخلص نویسنده است. او حکیمی بود که در طب تبحر داشت، ولی به دلیل حس ظریف شاعرانه‌اش وارد ورطه ادبیات شد و هم دیوان شعری دارد که من آن را نیز در دست تصحیح دارم و هم کتاب تاریخی «تاریخ فرشته» از وی به جای مانده است.
وی در پایان تاکید کرد: میراث فرهنگی غنی‌ای از ایران در هند موجود است که یک تنه نمی‌توان آنها را در کشورمان معرفی کرد؛ بلکه باید موسسه‌ای باشد که این میراث را زنده کند. در سال 1350 آرشیو هند طولی برابر با 22 کیلومتر داشت که صدهزار سند تاریخی و کتاب در بین آنها هست که می‌توان درباره آنها کار کرد. میلیون‌ها نسخه خطی دارند که شاید برخی از آنها در شرایط مناسب هم نگهداری نمی‌شود و این بخشی از فرهنگ ما است که حفاظت از آنها برعهده ما نیز هست.
«تاریخ فرشته» اثری کهن تألیف محمدقاسم هندوشاه استرابادی معروف به فرشته است که محمدرضا نصیری تصحیح و توضیحی از آن را همان نام «تاریخ فرشته» عرضه کرده است.
نظر شما